Şekil 1. Gaz ve buhar çevrimlerinin birarada kullanıldığı durum. a) T-S dıyagramı b) Basitleştirilmiş devre Yakacak olarak kullanıldığında doğal gazın di ğer yakacaklarda olduğu gibi, depolama ve ya kıt hazırlanması (kırma, öğütme, ısıtma v.b.) prob lemleri yoktur. Dağıtım şebekesinden geldiği gi bi yakıcılarda yakılabilir. Doğal gaz ile çalışan sistemlerin devreye girme si çok kısa zamanda olduğundan, özellikle pik enerji taleplerini karşılamak üzere ve ayrıca ya tırım masraflarının diğer santrallara göre çok az olan, doğal gazlı, gaz türbinli enerji santralları tesis edilebilir. Temiz bir yakacak olması nedeniyle doğal gaz, gaz türbinleri için ideal bir yakacaktır. Bu neden le doğal gaz, özellikle kombine çevrim santral lannda kullanıldığında önemli bir verim artışı sağ lanır. Yalnız başlarına gaz türbinlerinin ısıl veri mi en fazla %35 olmasına rağmen, gaz türbinin den yüksek sıcaklıkta çıkan duman gazlan ile bir T 3 Gaz çevrimi 4 Buhar çevrımı s Gaz Türbini buhar kazanında buhar elde edip buhar türbini çalıştırılır ise %50'yi aşan bir verim ile elektrik üretimi sağlanabilir. Bu şekilde (T,s) diyagramı nın yüksek sıcaklık bölgeleri gaz çevrimi ile, dü şük sıcaklık bölgeleri ise buhar çevrimi ile etkin bir şekilde kullanılır. (Şekil la). Diğer taraftan, tekstil, kağıt, petrokimya gibi hem buhar hem de elektrik enerjisinin gerekli oldu ğu buhar türbinli birleşik santrallar yardımı ile doğal gaz %90'a varan bir verimle kullanılabilir. Şekil lb'de gaz türbinli ve buhar türbinli çevrim şematik olarak verilmiştir. 4. SONUÇ Yukanda üstünlüklerine değindiğimiz doğal gaz, emniyet tedbirleri gözönünde tutulmak şartı ile konutlar için en uygun fosil yakacaktır. Endüst ri kuruluşlarında doğal gaz hammadde olarak kullanılabildiği gibi, her tip yanma olayı için ya kacak olarak düşünülebilir. Fakat özellikle, bu har ve elektriğin bir arada kullanıldığı büyük en düstri tesislerinde, gaz-buhar türbinli birleşik santrallarda doğal gazın yakacak olarak gözönü ne alınması ve bunun devletçe teşvik edilmesi, ülke ekonomisi açısından yararlıdır. KAYNAKLAR (1) Çetinkaya M.: Doğal Gaz Kullanım Alanları, Doğal Gaz Paneli. Dünya Enerji Konferansı, 17 Aralık 1987. (2) Selçuk N.: Doğal Gazın Ülkemizdeki Kullanımında Karşılaşılacak Problemler ve Çözüm Önerileri, Doğal Gaz Paneli, Dünya Enerji Konferansı, 17 Aralık 1987. (3) Türkiye'de Doğal Gaz Kullanımı, Yararları ve Sorunları: Türkiye 7. Petrol Kongresi, 6-10 Nisan 1987. (4) Palavan S.: Thbii Gaz, İT.Ü. Kütüphanesi, Sayı: 616, 1965. (5) Büyüktür A.R.: Termodinamik Cilt 2, Uludağ Üniv. 1985. (6) Diamant R.M.E.: Total Energy, Pergamon Press, 1970. (7) R.Pritchard, J.J. Guy, N.E. Conner: lnd'..lstrial Cas Utilization and Practice, Thomson Litho Ltd. 1978. Karşı Basınçlı Buhar Türbini Yanma odası 4 -�-:�} ',, '• 8 2 5 Baca'ya � Buhar kazanı i <, L İşletmeye ? butıar- • 1 6 L-e----,--- �e�i..!ui� - Pom 13
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=