ğu ve güneydoğu illerimizin doğal gaz kullanmaya başlayacağı tarihi tahmin etmek mümkün müdür? Bizi lütfen aydınlatır mısınız? -Herşeyden önce; doğa l gaz kullanımına ilişkin çalışmalarımıza başlarken bu yakıtın ülke genelinde kullanılabilmesi için geniş kapsamlı araştırma ve çalışmalar yaptığımızı ifade etmek isterim. Çalışmalarımızın ilk aşaması Sovyetler Birliği ve Cezayir'- le imzaladığımız doğal gaz alım anlaşmaları ile sonuçlanmıştır. Ana hedefl�rimizden birisi olan doğu ve güneydoğu illerimizin gaz kullanımına ilişkin olarak İran, Suriye ve Körfez Ülkelerinden doğal gaz temini ile ilgili çalışmalarımız ise devam etmektedir. Bu çalışmalar neticesinde doğal gaz arzı ile ilgili mühendislik etütleri ve ilgili ihale çalışmalarına başlanacaktır. Çalışmalarımız neticelenmeden doğu ve güneydoğu illerimizin doğal gaz kullanmaya başlayacağı tarihi tahmin etmek zordur, ayrıca böyle bir tahminde bulunmakta yanıltıcı olacaktır. Bilindiği gibi bu tür çalışmalarda pazar araştırması da dahil olmak üzere bir dizi araştırma yapılmakta ve değişik alternatifler içinden en ekonomik olanı seçilmeye çalışıldığından farklı koşullar da dikkate alınarak her bir alternatif detayda incelenmektedir. -Sovyetler Birliği ile yapmış olduğumuz gaz alım anlaşması 25 yıl sürelidir. Bu ülke ile aramızdak i ticari ilişkiler ve bu ülkenin gaz satışına ilişkin olarak uyguladığı politika gaz arzının sürekliliği konusunda bir nevi teminat oluşturmaktadır. Bununla birlikte doğa l gaz arz kaynaklarını çeşitlendirmek amacıyla sürdürdüğümüz çalışmalardan ilki Nisan 88'de Cezayir ile imzalanan LNG alım anlaşması ile sonuçlanmıştır. Bu anlaşma gereği 1992 yılında başlamak üzere Cezayir'den alacağımız sıvılaştırılmış doğal gaz deniz yoluyla Marmara Ereğlisi'nde kuracağımız LNG terminali' ne getirilecektir. Ayrıca LNG alımı ile ilgili olarak Libya ile de hükümetler arası bir ilke anlaşması yapılmıştır. -Sayın Bakanım, doğal gazın başlıca kullanım alanları hakkında bizi aydınlatır mısınız? -Kimyasal bileşimine, verimliliğine, kullanım ekonomisine, çevre koşullarına olumlu etkisine, taşıma kolaylığına, depolama gerektirmemesine bağlı olarak, girdiği her ülkede, kendi pazarını en kısa sürede yaratan doğal gaz; oldukça geniş bir kullanım alanına sahip olup hammadde ve enerji kaynağı olarak kullanılmaktadır. Sınai sektörde buhar kazanlarında veya doğrudan proseste (örneğin metal sektöründe ısıl işlem fırınlarında, toprak sektöründe kurutma veya pişirme fırınlarında), konut ve ticari sektörde mutfak, sıcak su temini ve mekan ısıtmasında yakıt olarak kullanılmaktadır. Gübre ve petrokimya komplekslerinde hammad,de olarak yaygın kullanımının yanısıra, elektrik üretiminde oldukça verimli bir kullanım potansiyeline sahiptir. Ülkemizde doğal gaz, halihazırda Ambarlı ve Trakya-Kombine Çevrim Santralı'nda elektrik üretiminde, ve İGSAŞ Gübre Tesisleri'nde hammadde olarak kullanılmaktadır. Ankara' da konut sektöründe kullanım başlamış bulunmaktadır. 1989 başından itibaren ise çeşitli sanayi sektörlerinde kullanıma sunulacaktır . ısınma yakıtı kaynaklı hava kirliliğine büyük ölçüde çözüm getirecek olan doğal gazın İstanbul şehrinde de kullanımı için çalışmalar hızla ilerlemektedir. "Sovyetler Birliği ile yaptığımız gaz alım anlaşması yirmibeş yıl sürelidir. Bu ülke ile ilişkilerimiz ve gaz satışına ilişkin politikaları, gaz arzının sürekliliği konusunda teminat oluşturmaktadır." -Doğal gazın halen uygulanan m3 fiyatı nedir? Diğer enerji türleri ile kıyaslandığında ne gibi üstünlükleri vardır? -Doğal gaz fiyatı çeşitli sektörlere ve gazın kullanım biçimi ve amacına göre farklılıklar göstermektedir. Sözgelimi gazın yakıt olarak kullanılması ile hammadde olarak kullanılması halinde gaz satış fiyatı değiştiği gibi, gazın sanayide buhar üretimi için kullanılması ile proses için doğrudan kullanılması arasında da fıyat farkı vardır. Ayrıca yine sanayide kullanım amaçlarının yanısıra yılbaz ı nda tüketilecek gaz miktarlarına göre de fiyat değişmektedir. Mesela yıllık tüketimi 1-5 x 10 6 m3 arasında olan ve gazı aynı biçimde aynı amaçlarla kullanacak olan bir müşteri için gaz satış fiyatı 145 TL/m3 olmaktadır. Özetle söylenecek olursa sanayi için ortalama gaz satışı fiyatı fuel-oil fiyatının %26 altındadır, ancak daha önce de açıklamaya çalıştığım gibi fiyat müşterilerinin şartlarına göre değişiklik arzetmektedir. BOTAŞ tarafından hazırlanan Doğal Gaz Satış Fiyat Tarifesi'nde bütün bu detaylar açıklanmaktadır. İstenildiği takdirde Doğal Gaz Satış Fiyat T arifesi BOT AŞ'tan sağlanabilir. Doğal gaz kömür ve petrol gibi diğer fos i l yakıtlarla kıyaslandığında, bir çok özefikleri nedeniyle bu yakıtlara üstünlük sağlamaktadır. Bu özelikleri şu şekilde sıralamak mümkündür. Doğal gazın içinde kükürt yoktur bu nedenle son derece temiz bir yakıttır ve çevre kirliliği yaratmaz. Mesela 1 ton fuel-oilin yanması sonucu 80 kg kükürtdioksit emisyonu oluşurken, bu enerjiye eşdeğer doğal gaz yakıldığında ise kükürtdiosit emisyonu oluşmamaktadır. Bu açıdan bakılınca doğal gazın çevre kirliliğine çözüm olarak kullanılma nedeni çok iyi anlaşılmaktadır. Temiz ve gaz fazında bir yakıt oluşu nedeniyle enerji tasarrufuna yatkın bir yakıttır. Diğer yakıtlarla kıyaslandığında atık ısıdan yararlanma imkanı en çok olan yakıt doğal gazdır . Doğal gaz yanma öncesi hiçbir ön hazırlama gerektırmez her an yanmaya hazır bir yakıttır. Bilindiği gibi kömür kırma ve taşıma, fuel-oil ise ısıtma ve pompalama gibi ön hazırlık gerektiren yak ı tlardır. Bu nedenle doğal gaz kullanımı sadece ön hazırlama masraflarından ötürü yakıt giderlerinin %1 0'una varan tasarruflar yaratmaktadır . Borularld taşınması nedeniyle stok gerektırınemektedir ve tüketicinin istediğı oıl kullanabileceği bir yakıttır . Yannıa kontrolü kolay yapılmakta ve ternıdıği nedenıyle sistemde yakıt n,�derıyle oluşacak kirlenme ve arı:,aıaı yaratmamaktadır. Bu da baı"ın 1narım masraflarında azalma anıamır.a gelir. 5
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=