1988 tarihinde iGSAŞ Gübre Fabrikasında, 9 Ağustos 1988 tarihinde ise, Ambarlı Doğal Gaz Çevirim Santralı'nda kullanılmaya başlanmıştır. Botaş'a ait boru hatları güzergahı (Önceki sayfada D.G.) haritada görülmektedir. -Doğa Gaz'ın batıda, ·1. Dünya Savaşı'ndan sonra kullanılmaya başlandığı biliniyor. 1970'Ii yıllarda meydana gelen petrol krizi nedeniyle dünyada kullanımı süratle yaygın� !aştı. Acaba, ülkemizdeki gelişmeler nasıl cereyan etti? Bu konuda bizi aydınlatabilir misiniz? -Doğal gaz, bir enerji kaynağı olarak oldukça eski bir tarihe sahiptir. Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra çeşitli ülkelerde üretilmeye ve kullanılmaya başlanmıştır. Bu ülkeler içinde önde geleni A.B.D.'dir. 1945 yılında dünyada üretilen doğal gazın %92'si Amerika'da üretilmiş ve kullanılmıştır. Doğal gaz kullanımı 196O'dan sonra yeni rezervlerin bulunması, uluslararası ilişkilerin gelişmesi ve buna bağlı .olarak da rezervlerden üretilen gazın, uzak mesafelere taşınabilmesiyle artmıştır. Ayrıca,·1973 ve 1978-1979 yıllarında petrol ihraç eden ülkelerin uyguladıkları yüksek fiyat artışları ve arz kısıtlamaları petrol ithal eden ülkeleri çok güç durumda bırakmış ve petrol ithal eden ülkeler bir dizi önlemler almışlardır. Bu önlemler arasında doğal gaz kullanımının yaygınlaştırılması da yer almaktadır. Enerji sektöründe ilk kez 1977'de kullanılan doğal gaz, Hamitabat, Kumrular, Bodan, Çamurlu ve Umurca sahalarındaki rezervlerde bulunmaktadır. Ancak, doğal gaz rezervlerinin yeterli olmaması ve petrole bağımlılığının azaltılması amacıyla ithal doğal gaz alımı için SSCB ile görüşmeler başlamıştır. Gerek ekonomik, gerekse sosyal açıdan önemli etki ve sonuçlar yaratacak olan ithal doğal gaz için Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği ile Türkiye Cumhuriyeti arasında 18 Eylül 1984 tarihinde SSCB'den Türkiye' ye doğal gaz sevkiyatına dair bir anlaşma imzalanmıştır. 14 Şubat 1986 tarihinde Ankara'da Botaş ile Soyuzgazexport arasında 25 yıl süreyle doğal gaz alım satım an- "Gaz kullanımına en kısa sürede geçebilecek bölgeler için dağıtım hattı projeleri sonuçlandırılmış, malzeme ve ekipman ihalesine çıkılmıştır." !aşması imzalanmıştır. Bu anlaşmaya göre 1987 yılından itibaren lecriden artan miktarlarda gaz alımı başlayarak 1993'den itibaren maksimum miktar olan 5-6 milyar m3/yıl'a ulaşacaktır. Doğal gaz arz kaynaklarının çeşitlendirilmesi, mevsimsel talep farklılıklarının yaratabileceği problemler i n önlenebilmesi amacıyla yeni doğal gaz kaynaklarına ihtiyaç duyulmuş ve bu amaçla, Türkiye Cumhuriyeti ile Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti arasında 2 Şubat 1988 tarihinde, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) alım ve satımı ilgilendiren ilke anlaşması imzalanmıştır. Bu ilke anlaşmasına göre Botaş ve Cezayir'in gaz ticareti konusunda yetkili kuruluşu Sonatrach ticari bir anlaşma yapmakla görevlendirilmişlerdir. Çalışmalar 14 Nisan 1988 tarihinde sonuçlandırılmış ve Ankara'da Botaş ile Sonatrach arasında 20 yıl süreli sıvılaştırılmış doğal gaz alım satım anlaşması imzalanmışt ı r. Bu anlaşmaya göre Cezayir'den 1992 yılından itibaren maksimum yılda 2 milyar m 3 sıvılaştırılmış doğal gaz alımı gerçekleş1irilecektir. -Şu ana kadar inşaatı tamamlanmış olan doğal gaz boru hattı ile ilgili, olarak sürdürülmekte olan çalışmaların son durumu nedir? -Türkiye-SSCB Doğal Gaz Boru Hattı inşaatı Şubat 1987 tarihinde başlamış olup, iki yıl gibi kısa bir sürede tamamlanmış ve 28 Ağustos 1988 tarihinde Ankara Doğal Gaz Ölçüm ve Basınç Düşürme istasyon olan Yapracık'a doğal gaz getirilmiştir. Daha sonra istasyonla, Ankara Büyük Şehir Belediyesi, EGO Genel Müdürlüğü Güvercinlik Dağıtım Tesisleri arasında kalan boru kısmı da, doğa l gaz ile doldurulmuştur. • Boru hattı üzerinde çeşitli müşterilere gaz verebilmek için kurulan doğal gaz ölçüm ve basınç düşürme istasyonları ile Hamitabat, Ambarlı, İgsaş istasyonlarının tüm mekanil< işlemleri tamamlanmıştır. Doğal gaz boru hattı üzerinde ilki sınırda (Malkoçlar) olmak üzere gaz ölçüm istasyonuyla beraber 13 adet ölçüm ve doğal gazı müşterinin kullanım basıncına düşüren basınç düşürme istasyonu bulunmaktadır. Kırklareli'nde bir kompresör istasyonu inşaatı devam etmektedir, istasMalkoçlar Ana Ölçüm İstasyonu 7
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=