Endüstriyel Tesislerde Doğal Gaza Dönüşüm Sabih COŞKUNCU 1954 Bursa doğumlu olan Sabih COŞKUNCU 1974 yılında Deniz Harp okulunu bitirdi. 1 974-1985 yılları arasında DenizKuvvetlerindeGemi Makina Subayı olarak görev yaptı. 1979-1980 yılları arasında Makina İleri İhtisasını bitirdi. 1980 yılında A.B.D.'de yangın eğitimi gördü. 1985 yılında Borusan Gemlik Tesislerinde Kuvvet Santrali ve Yardımcı İşletmeler bölümü sorumlusu olarak göreve başladı. 1989-1990 yıllarında BorusanGemlikTesislerinin doğal gaza dönüşümünde tesisat ve montaj sorumlusu olarak görev yaptı. 28 NA TURAL GAS CONVERSION iN INOUSTRIAL PLANTS Abstract: One of the major activities in natura/ gas conversion projects in industriat p/ants in the installations of gas transmission and distribution lines. Gas ıeaks in general are potential/y much more dangerous than oil leaks. Therefore, when performing pipe laying operations tor the gas grid, regu/atory requirements and relevant standards slıould be followed assiduously anda meticuıous care must be laken lor batlı material and workmanship to improve salety and operation. Özet: Endüstriyel tesislerde doğal gaza dönüşüm çalışmaları sırasında en önemli konulardan bir tanesi de doğal gazın tesis içinde dağıtımı yani tesisat konusudur. Tesisat çekimi sırasında gerek malzeme, gerek işçilik konusunda özel bir titizlik göstermeli ve ilgili standardlara kesinlikle uyulması gereklidir. 1. GİRİŞ Doğal gazın yurdumuza gelmesiyle birlikte ülkemizde yepyeni bir konu gündeme gelmiştir. Konuyla ilgili birçokfirma kurulmuş, doğalgaza dönüşümü çalışmalarına başlamışlardır. Konunun ülkemizde yeni olması sebebiyle başlangıçta birtakım problemlerortaya çıkmış fakattecrübeler arttıkça problemler de yavaş yavaş azalmaya başlamıştır. Doğal gaz ülkemiz sanayisinde ve konutlarda hızla tercih edilen bir yakıt olma özeliğini kazanmıştır. Doğal gaz dönüşüm çalışmalarıyla ilgili bir çok konu mevcuttur. Bunlardan bir tanesi ele doğal gazın taşınması yani tesisat konusudur. Bu yazımızda endüstriyel tesislerde doğal gaza dönüşüm tesisatları ve uyulması gerekli kurallar incelenecektir. 2. BA�_INÇ.,DÜŞÜRME VE OLÇUM iSTASYONU Basınç düşürme ve ölçüm istasyonu, bölgesel istasyonlardan orta basınçta gelen gazı (19 bar1ın altında) müşterinin ihtiyaç duyduğu basınca clüşürınek ve faturalamaya baz olacak ölçümü yapmak üzere kurulmaktadır. Bu istasyonlar, iki adet basınç düşürme hattı ve bir adet by-pass hattından müteşekkildir. Basınç düşürme hatlarından birinde arıza olması durumunda otomatik olarak diğer hat devreye girecektir. Her iki basınç düşürme hattı ela arızalanclığı taktirde elkumandalı (manuel) by-pass hattı kesintisiz gaz arzını sağlayacaktır. Basınç düşürme ve ölçüm istasyonu yeri tesis arazisi içerisinde sistemin emniyeti açısından uygunluk gözönüne alınarak ve BOTAŞ bakım onarım ekiplerinin kolay ulaşabileceği şekilde seçilmelidir. BOTAŞ basınç düşürme istasyonu, filtre, regülatör, sayaç, emniyet vanaları, müşteri tesisatı giriş vanası ve ventilclen ibarettir. 3. ENDÜSTRİYEL TESİSLERDE DOĞAL GAZ TESİSAT! ESASLAR! Basınç düşürme ve ölçüm istasyonundan sonraki tesisat tamamiyle müşterinin mülkiyetinde ve sorumluluğundadır. Azami gaz çekiş miktarı müşterinin ihtiyacına göre BOTAŞ'la müşteri arasında saatlik, günlük, aylık ve yıllık olarak saptanarak bu değerlergaz satış sözleşmesi özel şartları ilgili maddesinde belirtilmelidir. Müşteri sözleşmeyılında BOTAŞ1ın daha önce yazılı olarak verilmiş onayı olmaksızın sözkonusu çekiş miktarları üzerinde gaz çekişi yapamayacaktır. 3.1. GAZ BORU HATTININ DİZAYN! Boru hattı aşağıdaki hususlar göz önüne alınarak dizayn edilmelidir. Güzergah Seçimi Güzergah seçimi sırasında boru hattının meka-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=