Güncel -Doğal Gaz İşletmeciliğinde İş Güvenliğinin Önemi Sunullah DOĞMUŞ, ' ak-:-M@-,---İ-ş-Gıfveıtli§"H::f-Z:fflaFJ, (İGDAŞ) Günümüzün başdöndürücü teknolojik gelişmeleri hayatımızı kolaylaştırırken, beraberinde getirdiği sağlık ve can güvenliğini tehdit eden risklere karşı tedbir alınmadığında vahim sonuçlar ortaya çıkabilir. Doğal gaz ku l lan ı mında da ısınma ve enerji konforumuzu iyileştirmesinin ve temiz bir yakıt olmasının yanında gerek işletim aşamalarında gerekse kullanımında birtakım risklere karşı önlemler alınması ve bilinçli olunması gerekmektedir. Özellikle İstanbul gibi büyük bir metropoldeki nüfus yoğunluğu , alt yapı çalışmaları, çarpık kentleşme, trafik yoğunluğu ve yeterli bilincin oluşmaması v.b durumlar birtakım sorunları beraberinde getirmektedir. Bu durumda doğal gazın son kullanıcıya sürekli ve emniyetli bir şekilde ulaştırılmas ı için iş güvenliğini ön planda tutan işletme anlayışı önem kazanmaktadır. t Bunun için, genel iş güvenliği pren-sipleri ve ulusal mevzuat ışığında tehlike ve risk analizleri yapılması , t Belirlenen risklerin ortadan kaldırılması veya en aza indirilmesi, t Acil eylem planlarının oluşturulması, t İş güvenliği bilincinin yerleşmesi amacıyla personele hem yaptığı işler hem de karşılaşabileceği riskler hakkında teorik ve uygulamalı eğitimler verilmesi, Doğal gaz çalışmalarında uygun malzeme, ekipman ve kişisel koruyucuların kullanımının sağlanması, t Tüm bunların dinamik bir sistem dahilinde dökümante edilmesi ve uygulamaların kontrollerle takip edilmesi gerekmektedir. Ayrıca halkın doğal gaz konusunda bilinçlendirilmesi de bu çalışmalara katkı sağlayacaktır. 60 , , lo~ 1°, .lO . 1 -İstanbul İçin Bir Afet Önleme/Hafif. letme Ana Planı Çalışması Şehirle İlgili Hassas Noktaların Bir Beğer..t&A&i·rrnes-· Yutaka KOIKE Müdür (Oya Uluslar arası Şir., Tokyo, Japonya.) Osamu iDE Müdür (Oya Şir., Saitama, Japonya.) Ryoji TAKAHASHI Müh. (Pacific Cansultants lnternational, Tokyo, Japonya) Mahmut BAŞ (Müdür, İstanbul Büyükşehir 8/d.) Mustafa Özhan YAĞCI (Mühendis, İstanbul Büyükşehir Bld.) Bu makalede şehir altyapılarının özellikle de çok kalabalık bir şehirdeki yol şebeke sistemleriyle ana boru hatlarının bir değerlendirmesi yapılmıştır. Acil durum faaliyetleri ve afet sonrası iyileştirme süreçleri sırasında ortaya çıkan en önemli meselelerden birisi, yol şebeke sisteminin güvenliğinin sağlanmasıdır. Köprülemede ve acil durumlarda kullanılan ana tesislerde meydana gelen hasarların ve bu hasarların trafik ve ulaşım üzerindeki etkilerinin tetkiki yoluyla köprülemenin yenilenmesi çalışmal arına öncelik verilmesi konusu değerlendirilmiştir. Binaların yıkılması sonucu yolların kapanmasıyla ilgili şartlar da hesaplanmış/tahmin edilmiş,yoğun yerleşim yerlerinin uzağındaki yerleşim adaları tespit edilm iş ve bunların büyük bir çoğunlukta olduğu gösterilmiştir. Doğal gaz dağıtım boru hatları, en temel ve en önemli kamu hizmeti taşıyıcılarından olup geçtiğimiz yıllarda hızla gelişerek hava kirliliğini azaltmada önemli rol oynamıştır. Yeni inşa edilmiş/yapılmış boru hatları için yapılan hasar tahmininin sonuçları depreme karşı yüksek dayanıklılık kapasitesi olduğunu göstermiştir. Diğer yandan, deprem hareketi sonucunda binalarda meydana gelen hasarların doğal gaz kullanan bütün binalarda bulunan gaz servis kutularına hasar verdiği ve kırılmamış/zarar görmemiş gaz dağıtım boru hatl arından gelebilecek sızıntı ihtimalinin geniş bir alan boyunca çok yüksek olduğu tespit edilmiştir. Bu da şunu gösterir ki, yaln ızca ana hat tesislerinin ve boru hatlarının güçlendirilmesi, tek başına güvenliği sağlamaya yetmez, son tedarikçiye kadar uzanan bütünlüklü INGAS 2005 Sem oz umu bi r sistemin geliştirilmesi muhakkak göz nüne alınmalıdır. Bu çıkarımlar ve souçlar, diğer yoğun yerleşimli şehirlerin epreme karşı hassas noktalarının gelişö n d lll 1 ilmesiı ıe de uygı:rtamrbit·n· -.------- Gaz Endüstrisi Scada Sistemlerinde işletme Verimliliğini ve Güvenliği Arttırma Gregory Bogle (Bölge Müdürü, Telvent North America, lnternational Oil & Gas & Water Division) Bi le lgi teknolojilerine yönelik güvenlik önmlerinin alınması, operatörlerin eğitilmesi, yetkilendirme araçlarının uygulamaya konması , kaçak arama sistemleri, ileri gaz yönetimi uygul amaları , mobil iş gücü yönetimiyle GIS teknolojilerinin varlığı bir gaz boru hattı şirketinde işletme riskini nasıl düşürür, verimliliği nasıl arttırır? Sunum, işletmeci şirketlerin, hükümet tarafından getirilen düzenlemeler uyarınca, boru hatlarındaki güvenliği artırmak amacıyla neler yapması gerektiğiyle ilgili bir değerlendirmeyle bitecektir, hükümet tarafından getirilen düzenlemeler dikkate alınmad ı ğı takdirde, hasara sebebiyet veren herhangi bir durum ortaya çıkarsa, şirketin kendisi, hatta genel müdürü ve yönetim kurulu da kişisel olarak yükümlü tutulabilir. 1 Gömülü Boruların Deprem Davranışlarının incelenmesi Yrd. Doç. Eren UÇKAN Öğretim Üyesi Nesrin KILIÇ Mak. Müh. (İGDAS) Doç. Dr. Eser DURUKAL Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özal YÜZÜGÜLLÜ Öğretim Üyesi Bu çalışmada alt yapı candamarı sistemlerini oluşturan gömülü boru hatlarının 1999 Kocaeli depremi sırasında gözlenen deprem performansla rı ve deprem hasarına etki edebilecek faktörler irdelenmiştir. Doğal gaz ve kanalizasyon boru hatlarına ait fiziksel konum ve hasarlara ilişkin veriler derlenerek tektonik, zemin ve şiddet tabanlı raster haritalar üzerine çizilmiştir. Ayrıca, şebekenin şekli, boru türü gibi faktörlerin yanı sıra, maksimum yer hızı (PGV) ve kalıcı yer deplasmanı (PGD) gibi parametrelerin dağılımları da aynı haritalarda gösterilmiştir. ► Doğal Gaz Dergisi Sayı 104 /Temmuz-Ağustos 2005
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=