Güncel frekans ve ivme verileriyle benzeşim kurularak ve son teknolojilerle elde edilebilecek ölçüm hassasiyetleri gözetilerek oluşturulmuş bir standarttır. Bu standardın gerektirdiği hassasiyeti tamamen karşılayan sistemler, kuşkusuz elektro-mekanik sistemlerdir. TSE 12884, bu standarda dayanarak hazırlanmıştır. Binalara Yapılacak Montajlar lstabul'da, İGDAŞ'ın denetimi altında başlatıla n ve kamuoyunda "deprem vanası" olarak gündeme gelen bu güvenlik sistemleri binaların zemin katlarına yerleştirilecektir. Doğal gaz tesisatına monte edilecek manuel kumandal ı , normalde açık solenoid vanayı deprem anında kumanda ederek kapatacak bu sistemler, binaların kolon, kiriş, perde duvar gibi en sağlam yerlerine sabitlenecektir. Binalara yerSismik Hareketi Al ıla an Otomatik Gaz Kesme Cihazı Dos ası Algılama Sinyal gönderme Hareket a lg ı layıcı Aktarıcı Kapama Normal şartlarda elle kurmalı solenoid vana Şema 1. Elektro-mekaııik deprem gaz kesme sistemi şematik gösterimi. leştirilecek bu cihazlar üzerinden diğer yapısal olmayan risk faktörleri içeren tesisat ve sistemleri de kontrol altına alınabi lecektir. Bunlar arasında elektrik ve su tesisatları , jeneratörler ve asansörler sayı labilir. •• Deprem Vanaları'nın Yaşamsal Onemi Osman Balta Sismik ısıtma Sistemleri Yön. Kur. Bşk. Yaşam alanlarında insanların depreme maruz kalmaları beraberinde bina güvenliğini, bina yapım kalitesini gündeme getirmiştir. Gaz, elektrik gibi enerji kaynakları, günümüzde vazgeçilmezdir. Depremde binalar yı kı lmasa bile, binalarda kullanılan enerji unsurlarının hasar görmesinden yangınlar çıkabilmekte, zehirlenmeler meydana gelmektedir. Bunların önüne geçebilmek için, ülkemizde yeni olmasına rağmen, ABD ve Japonya gibi, dünyanın deprem kuşağında bulunan ülkelerinde, eskiye dayanan ve kullanım zorunluluğ u olan, depremde gaz ve enerji kesen cihazlar kullanılmaktadır. Dünyada depremin neden olduğu doğal gaz ve elektrik kaçakları sebebiyle oluşan yangınlara ilişkin önemli örnekler var. örnek olarak, Japonya'daki Kobe ve ABD'deki Northridge depremlerini sayabiliriz. Bu depremlerde önemli can ve mal kaybı olmuştur. Her şeyden önce unutmamak gerekir ki, güvenliğin sonu yoktur. Alınan bütün güvenlik önlemlerinin her zaman daha da ileriye götürülmesi mümkündür. Dolayısıyla yüzde yüz güvenlikten hiçbir zaman bahsedilemez; ancak can ve mal kaybının olabildiğince en aza indirilmesi mümkündür. Bugün, dünyada ve ülkemizde var olan da budur. Yani depremde olası yangınların önlenmesi can ve mal kayıplarının en aza indirgenmesidir. istanbul'daki mevcut yeraltı doğal gaz hatları, servis kutularına kadar, gerek depreme karşı gerekse değişik afetler göz önünde bulundurularak, İGDAŞ tarafından yeteri kadar önlemler alınarak uygulanmıştır. Doğal gaz tesisatlarında asıl risk olan kısımlar esas itibariyle servis kutularından sonraki bina içi hatlard ı r; çünkü bu hatlar hem değişik çap ve uzunluklarda olmakta ve hem de (21 mbar, 300mbar, 1bar gibi) değişik basınçlarda uygulanmaktadı r. Bina içi hatlarda bulunan gazlardan çıkabilecek olası yangınların önüne geçmek için uygulanacak olan bu tür cihazlar, ekstra bir güvenlik sistemi-dir. Bu alandaki ça lışma l arda dünyadaki uygulanan sistem ve cihazlardan, yola çıkılarak ülkemizde de solenoid vanalarla birlikte çalışabilecek cihazlar ge liştirilmiştir. Sektörde mevcut firmalara önümüzdeki günlerde yeni katılımlar olacaktır ve bu yeni sektör kendi kendini geliştirecektir; dolayısıyla maliyetlerde de önemli ölçüde azalmalar görülecektir. Deprem kuşağında bulunan ülke yönetimleri, yasal olarak gerekli düzenlemeleri yaparak, piyasaların önünü açmışlardır. Ülkemizde de bilindiği üzere Nisan 2002/ TS 12884 nolu standardın yayınlanmasından sonra, 2002/4390 Sayılı Yangın Yönetmeliği kararı, 26.07.2002 tarih ve 24827 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanarak, deprem bölgesinde bulunan binalarda sarsıntı olduğunda gaz akışını ve panelin elektriğini kesen cihaz ve sistemlerin kullanım mecburiyeti getirilmiştir. Bu tarihten sonra da ilgili firmalar bu tür cihazlara ilişkin çalışmalarını başlatmışlardır. ■ Doğal Gaz Dergisi Sayı 106 / Ekim 2005
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=