Güncel AB'nin Güvenli"inde Onem Ta ı an Do·aı Gaz Boru Hatları AB İçin Öncelikli Konu: •• Avrupa1nın Güvenliğinde Büyük Onem Taşıyan Doğal Gaz Boru Hatları Yakın gelecekte yaşanacak genişleme süreci nedeniyle doğal gaz talebinde büyük artışlar beklenen AB ülkeleri ile geniş enerji kaynaklarına sahip Güney Kafkaslar arasındaki ilişkiler yepyeni bir boyut kazanıyor. Sağlıklı ve uzun vadeli bir ilişki için Güney Kafkas ülkelerinin ekonomik ve politik açıdan güçlü hale gelmesi ve dünya güçlerinden güvenlik konusunda garantiler alması gerekiyor. Bu öncelik, Avrupa'nın uzun vadeli güvenlik çıkarları içinde gerekli görülüyor. Yazan: Gordon Feller Kaynak: Pipeline & Gas Journal, 10/2004 Çeviri: Çiğdem Çalap Avrupa Birliği üyesi ve diğer Avrupa ülkelerinin Kafkaslarda yeni kurulan ülkelere büyük bir coşkuyla verdikleri destek, 1990'larda yerini boyun eğme ve hareketsizliğe bıraktı. 1990'ların ortalarında uygulamaya konan Traceca (Avrupa-Kafkasya-Asya Nakliye Koridoru) ve lnogate (Avrupa'ya Uluslararası Petrol ve Doğal Gaz Nakliyesi) Programları öncelikli olarak daha küçük çaplı projelere odakland ı ve hiçbir zaman Avrupa'ya açılan sevkıyat rotalarını çeşitlendirmek gibi projenin başı ndan beri kendilerine belirledikleri stratejik hedeflere ulaşamadı. AB'nin Doğal Gaz Talebi Üç Misline Çıkacak Bugünse, Avrupa için geçerli olan alternatif enerji tedarik potansiyeli ve NATO ile AB'nin genişlemesi sayesinde bu alandaki ilişki ler, yepyeni bir boyut kazandı. Kısa süre önce AB'nin Güney Kafkasları , Avrupa Komşuluk Politikası'na dahil etme yönünde aldığ ı karar, küçük de olsa, doğru yönde atılmış bir adımdır. Ancak, Güney Kafkaslardaki ülkelerin ası l gereksinim duyduğu, NATO şemsiyesi altında uzun vadeli güvenlik garantisi olacaktır. Avrupa doğal gaz talebinin gelecekte büyük oranda artması bekleniyor. En tutucu senar38 n ,.,Jı.ıı,.. .,.l.lAvıfl,u yalarda bile AB'nin, ithalat ile karşı layabileceği doğal gaz talebinin 2002 yılındaki yıllık 200 milyar m3'Iük miktarı ikiye katlayarak, 2030 yılında yıllık 400 milyar m3 gibi bir rakama ulaşması öngörülmekte; toplam talebin ise aynı dönem içinde 400 milyar m3ten 600 milyar m3e çıkacağ ı düşünülmektedi r. Rusya, sahip olduğu doğal gazı kullanarak ve dünyanın en büyük üçüncü gaz rezervlerine sahip olan Türkmenistan ile gaz potansiyeline sahip Kazakistan'dan doğal gaz satın alarak, bu boşluğu doldurmaya ça lışacaktır. Elbette bu durum, ancak söz konusu ülkelerin o dönemde ellerindeki gazı sevk edecek alternatifler bulamamaları koşuluyla gerçekleşebilir. Avrupa'ya Alternatif Doğal Gaz Koridorları Türkmenistan ve Kazakistan için alternatif ise pekala Hazar ve Azerbaycan'dan geçerek, Gürcistan ile Türkiye üzerinden Avrupa'ya bağlanan bir doğal gaz boru hattı olabilir. AB'nin enerji alanında kalkınabilmesi için flk sırada yer alan öncelikli politikalar arasında, "Stratejik bağımlılığın engellenebilmesi" yer alır. Aynı zamanda, neredeyse doğal gazın %100 kadarını Gazprom'dan satın alan; özellikle Orta, Doğu ve Güneydoğu Avrupa'daki bazı AB ülkeleri zaten stratejik açıdan Rus gazına bağımlıdır. Avrupa'ya açılacak alternatif bir gaz koridoru oluşturulabilmesi için atılacak adımlardan biri de Bakü ile Erzurum'u, Gürcistan üzerinden birleştirmek olacaktır. Bu yöntem seçildiğinde var olan bir gaz satın alma anlaşması uyarınca, Türkiye'ye yı l lık 6 milyar m3 gaz sevkıyatı yap ı l ması gerekecektir. Azerbaycan ve Gürcistan'a da düşük miktarlarda gaz sevkıyatı yapılacak ve bu sayede bu ülkelerin enerji g ü ven l iğine de katkıda bulunulmuş olacaktır. Gaz boru hattının başlangıçtaki kapasitesi, yı l l ık 8,4 milyar m3 olacak ve toplam kapasitenin yıl l ık 30 milyar m3'e kadar çıkarılmas ı için çal ı şmalar sürdürülerek Avrupa'daki gaz piyasaların ı hedef alan Türkmen üreticilere bağlanma potansiyeli de güçlendirilecektir. Azerbaycan'daki sahaların Türkiye'ye yakın olması, bu sahaların Türk ve Güneydoğu Avrupa'daki piyasalar ile rekabete girmesi anlamını da taş ı maktad ı r. Türkiye ile Yunanistan arasındaki doğal gaz bağlantısı halen, kurulum aşamasındadır ve 2006 yı l ında tamamlanması beklenmektedir. Pek çok► Doğal Gaz Dergisi Sayı 106 / Ekim 2005
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=