Doğalgaz Dergisi 106. Sayı (Ekim 2005)

Güncel ce dernek ve vakıfların tüketici sayı labileceğine ilişkin görüşler vardır. Yargıtay'ın bazı içtihatları da aynı yöndedir. Tüzelkişi ticari şirketlerin tüketici mevzuatından yararlanmamaları, akla yatkın bir konudur. Zira, ticari şi rketlerin tüm faaliyetleri, hatta haksız fiilleri dahi ticari iş kapsamına girer. Aynı şekilde bir üretimin alt yapısını oluşturan organize sanayi birlikleri de, tüketici mevzuatı açısından tüketici sayılmazlar ve sayı l mamalıdırlar. Konu ile ilgili Avrupa Birliği Yönergeleri dikkate alındığında, kooperatiflerin de 4077 sayılı yasa kapsamında tüketici sayılamayacağı ileri sürülebilir. Kanunun amacının, devletin de içinde yer aldığı kamu tüzelkişilerini korumak oldu- • ğu söylenemez. Kamu tüzelkişilerini kamu yararına kamu hizmeti gören; diğer bir ifadeyle mesleki faaliyet gösteren müesseseler olarak kabul ederek, 4077 sayılı kanun kapsam ında saymamak mümkündür. Yargıtay'ın aynı yönde içtihadı vardır. Doğal gaz piyasasındaki abonelerden ticari veya mesleki olmayan amaçlarla doğal gaz kullanan gerçek kişiler ile yine ticari veya mesleki amaçla olmayarak doğal gaz kullanan dernek ve vakıflar, 4077 sayılı kanuna tabi olacaklardır. Doğal gaz piyasasındaki serbest tüketicilerden sadece mal ve üretim amaç)ı olmayarak doğal gaz kullanan gerçek kişi kullanıcıların yanı sıra; serbest tüketici kapsamındaki vakıf ve dernekler ile ticari ve mesleki amaçlı olmayan kullanıcı birlikleri, 4077 sayılı yasa kapsamında tüketicidirler. Pratikte serbest tüketici olup 4077 sayılı kanun kapsamına girenler, sadece konut amaçlı ve merkezi ısınmal ı büyük siteler olarak görünmektedir. Ticari ve mesleki amaçlı doğal gaz kullanan gerçek kişiler, vakıf ve dernekler, kullanıcı birlikleri (Organize Sanayi Bölgeleri), ticari şirketler ve kooperatifler -serbest olup olmadıklarına bakılmaksızınsadece doğal gaz mevzuatı hükümlerine tabi olmaları gerekir. Kaçak Doğal Gaz Tüketicilerine Yönelik Hükümler 4077 sayılı yasa, tüketici işlemlerine uygu lanmaktadır. Kaçak doğal gaz kullananlar ile dağıtım şirketleri arasında gerTicari ve mesleki amaçlı doğal gaz kullanan gerçek kişiler, vakıf ve dernekler, kullanıcı birlikleri (Organize Sanayi Bölgeleri), ticari şirketler ve kooperatiflerin -serbest olup olmadıklarına bakılmaksızın- sadece doğal gaz mevzuatı hükümlerine tabi olmaları gerekir. 46 ,, "w.dogalgaz.coın.tr Do-al Gaz Tüketicilerinin Hukuki Hakları çek anlamda bir sözleşme ilişkisi olmadığından kaçak doğal gaz kullananlar "tüketici", kaçak doğal gaz kullanımı da "tüketici işlemi" değildir. Kaçak doğal gaz ku llanımı bir haksız fiil olmakla birlikte, hukuki işlem dolayası ile de tüketici işlemi değildir. Hukuki işlem olmayıp hukuki fiildir. Her ne kadar Yrg. Hukuk Genel Kurulu kararlarında kaçak elektrik kullanımı dürüstlük ilkesine uygun olarak sözleşme benzeri (quasi contract) borç ilişkisi olarak nitelendirm işse de, bu nitelendirmenin hukuki olmaktan ziyade pratik ihtiyaçlardan kaynaklandığı düşünülmektedir. Esasen 4628 ve 4646 sayılı yasalar uyarınca, böyle bir nitelendirmeye artık ihtiyaçta bulunmadığı pekala ileri sürülebilir. Zira, artık nitelendirme 4646 sayıl ı yasa uyarınca, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu tarafından idari tasarrufla yapılmaktadır. Kaçak doğal gaz kullananın genel icaba uyma diye bir düşüncesi ve iradesi hiçbir zaman yoktur. Kaçak doğal gaz kullananın amacı, bir sözleşme ilişkisine girmek olmayıp adı gibi kaçak doğal gaz kullanmak ve hukuki ihlal etmektir. Kaçak doğal gaz kullananların maksat ve iradeleri yasa dışı, gayri meşru ve gayri ahlakidir. Kaçak doğal gaz kullananların iradesini serbestçe oluştu rmayan, zor ve hukuken daha ziyade korunmaya muhtaç addetmek işin mahiyetine uygun olmadığından mantıklı da değildir. "Nullus Commodum Capere Potest ex sus İnsuria Propria": Hiç kimse kendi yaptığı hileli anlaşmadan ve haksızlıktan kısmen de olsa kendisine çıkar sağlayamaz. Kaçak doğal gaz kullanımı, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 142. maddesine göre, nitelikli h ırsızl ık suçunu oluşturabilir. Kaçak doğal gaz kullanımında hak ve adalet gibi hukukun temel ilkelerine istinaden, tarafların mağduriyetini aralarında bir sözleşme varmış gibi karara bağlanmasını gerektirecek bir husus da yoktur. Bu bağlamda belirtmek gerekir ki kaçak doğal gaz kullanımı nın iltisaki sözleşme olarak nitelendirilmesi de benimsemek mümkün deği ldir. Bu nedenle kaçak doğal gaz kullanımına , 4077 sayılı yasa hükümleri uygulanamaz. Bu itibarla kaçak doğal gaz ku llanımı nda, tüketici mahkemelerini görevli sayan yerel mahkeme kararının onanmasına ilişkin Yrg. 13. HD' nin t.29.11.2004 E.2004/8543 K.2004/ ► Doğal Gaz Dergisi Sayı 106 / Ekim 2005

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=