Doğalgaz Dergisi 106. Sayı (Ekim 2005)

Güncel Alternatif Yakıt Arayışları Dünyadaki teknolojik gelişmeye paralel biçimde h ızla artan enerji ihtiyacı ve aşırı yükselen petrol fiyatları nedeniyle, enerjiyi yoğun olarak kullanan sektörler, araştırma geliştirme faaliyetlerini, alternatif enerji kaynaklarının geliştirilmesi üzerinde yoğunlaştırmışlard ı r. Alternatif enerji kaynağı arayışlarında, otomotiv sektörü önemli bir yer tutmaktadır. Çünkü,ülkeden ülkeye değişmekle birlikte u laştırma sektörünün global enerji tüketimindeki payı % 1720 arasında olup, bu sektörün en büyük tüketicisi ise karayolu u laşı m ıdır. Motorlu taşıt endüstrisinin temel enerji kaynağı ise petrol ürünleridir. Dünyadaki genel çevre kirliliğinin % 6080'i, hava kirliliğin in% 95'i ve modern toplumun en fazla rahatsız olduğu gürültü kirli liğinin ise yaklaşık % 50'si konvansiyonel yakıt kullanan araçlardan kaynaklanmaktadı r. Fosil bazlı yakıtların aşırı kullanımı sonucu artan çevre k irl il iği, çevre bilincine uygun ve yenilenebilir alternatif yakıtların araştırılmasını gündeme geti rm işti r. Ar-Ge laboratuvarl arında geliştirilen bu tür alternatif bir yakıtın, içten yanmalı motorun performansını fazla düşürmemesi ve egzoz emisyon larını düşürmesi gerekmektedir. Ayrıca; bu yakıtın elde edilebilirliği, maliyetinin düşük olması, kullanılabilirliği, bulunabilirliği ve motorun mekanik aksamında fazla bir modifikasyon ve topyekün bir değişikli k gerektirmeden kullanılmas ı da ayrıca önem taşımaktadır. Alternatif yakıtlar, bir kısmı yenilenebilir nitelikte olmak üzere genelde gaz ve sıvı yakıtlardan oluşmaktadır. incelenen alternatifyakıtlar arasında metan (doğal gaz ve biyogaz), sıv ı laştırı lm ış petrol gazı (LPG), alkol (etanol ve metanol), biyodizel (DME, RME), sıkıştırılmış doğal gaz (CNG) ve hidrojen gazı bulunuyor. ABD'de yürütülen yeni jenerasyon araçlarla ilgili programda (The Partnership for a New Generation of Vehicles-PNGV), 201 O yılına kadar 100 mil/galon kapasiteli, sıfır emisyonlu otomobillerin ve 13 mil/galon kapasiteli ağır vasıtaların kullanıma girmesi öngörülmektedir. Yine aynı program çerçevesinde Toyota, alternatif yakıtlı araçlar için yılda 700 milyon$, Daimler-Benz ise yakıt pilleri için yı lda 300 milyon $ yatırım yapmaktadır. 52 \\ \\ n.dugalgaz.com.tr Do-al Gazın Ula ımda Kullanılması Neden CNG -Bölüm 2 TOPLAM Kanada 20.505 Bol ivva 15.486 Arjantin 1,3 milyon Dünyadaki doğal gazlı araç (NGV) sayısı. Günümüzde ABD ve Japonya'da, elektrik ve benzinle (çift yakıt) çalışan araç sayısı büyük bir hızla artmaktadır. Bu sayı ABD'de şimdiden 150.000 adeti geçmiştir. Brezilya'da, araçl arın büyük bir kısmı şeker kamışından elde edilen ethanol ile çalıştırılmaktadır. Önemli birdiğer alternatif yakıt olarak değerlend irilen hidrojen enerjisini ise piyasa la r ın 1015 yıldan önce kabullenemiyeceği ve teknolojisinin özellikle yeterli üretiminin, depolanma ve istasyon problemlerinin çözümlenmesinin zaman alacağı da bir gerçektir. Tüm bu teknolojilerin Türkiye koşullarında uygulanmasının, yani seri üretime geçilmesinin ne kadar zaman alacağı ise şu an için büyük bir soru işaretidir. Neden CNG? Türkiye, bulunduğu konum itibariyle ve yeterli doğal gaz tedarikiyle araçlarda alternatif yakıt olarak sıkıştırılmış doğal gaz (CNG) kullanmaya başlamak için ideal bir durumdadır. Üzerinde çalışı lan alternatif yakıtlar arasında özellikle doğal gazın hem çevre kirliliğinde sağladığı önemli avantajlar hem de arz güven liği konusundaki olumlu yönleri ile ve ekonomikliği gibi genel kabul görmüş nitelikleri nedeniyle; biyogaz, LPG, LNG ve metanol gibi diğer yakıt türlerine nazaran bir adım öne çıktığı ve hızlı bir ivme ile dünya çapında yaygınlaştığı gözlenmektedir. Doğal gazın ısıl değeri 47 MJ/kg veya 40 MJ/m3'e eşit olup 1 kg doğal gaz, 1.33 litre benzine veya 1.22 litre motorine eşittir. Avrupa 603.266 Ozon mg/Km Ukrayna > ~ 000 Yeni Zelanda 12.000 Yakıtların ozon tabakasına etkisinin grafik olarak karşılaştırı./ması. Diğer bir karşılaştı rma ile 1 m3 doğal gaz, 1.1 litre benzine veya 1 litre motorine eşit olmaktadır. Hemen ekleyelim; araç motorlarında kullanılan yakıtların karşılaştırılması yapılırken, motorun enerji veriml iliğini de mutlaka dikkate almak gereklidir. Doğal gazın enerji verimlil iği genel olarak benzinden daha iyi, motorinle aynıdır. Bununla birlikte, Arjantin'deki tecrübeye dayanarak, orijinal doğal gazlı araçlarda yakıt verimliliğine bakıldığında, 1 litre benzinin ortalama 0.89 m3 gaza eşit olduğu ortaya çıkmaktad ır. Esasen araçlarda 1940'11 yıllardan bu yana kullanıldığı bilinen CNG'yi bugün için en güçlü ikame yakıt adayı haline dönüştüren süreç, doğal gazın artık dünyanın hemen her ülkesinde yaygın bir şekilde kullanılmasın ın ve dünya kamuoyunda çevre duyarlılığının artmasının doğrudan bir sonucudur. 125 yıldır araçlarda kullanılan petrol, kendi pazarında, şu an için küçük bir pay almış gibi gözükse de aslında çok ciddi bir ortak bulmuştur. Öyle ki, bugün dünyadaki tüm araçların yarı-► Doğal Gaz Dergisi Sayı 106 / Ekim 2005

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=