Güncel ◄ Do~aı az Sözle melerinin Hukuki Hakları veya sağlayıcı, bir standart şartın münferiden tartışıldığını ileri sürüyorsa, bunu ispat yükü ona aittir. 6/A, 6/B, 6/C, 7, 9, 9/A, 10, 10/A ve 11/A maddelerinde yazılı olarak düzenlenmesi öngörülen tüketici sözleşmeleri , en az 12 punto ve koyu siyah harflerle düzenlenir; ayrıca, sözleşmede bulunması gereken şartlardan bir veya birkaçının bulunmaması durumunda eksiklik, sözleşmenin geçerliliğini Sözleşmenin Nitelik ve İçeriği Bakımından: Abonelik sözleşmesinin baskın karakteri satım sözleşmesidir (8). 4646 sayılı yasanın 3/12 bendine göre "dağıtım", doğalgazın müşterilere teslim edilmek üzere mahalli gaz boru hattı şebekesi ile naklini ve perakende satışın ı ; 3/ 15 bendine göre "dağıtım şirketi", belirlenen bir şehirde doğalgazın dağıtımı ve mahalli gaz boru hattı şebekesi ile nakli faaliyetlerini yapmaya yetkili kılınan tüzel etkilemez. Bu eksiklik, satıcı veya sağlakişiyi ifade eder. Dağıtım şirketi, dağıtım Standart sözleşmenin karşıtı, bireysel yıcı tarafından derhal giderilir. faaliyeti gerçekleştiren şirkettir. Dolayısı sözleşmedir. "Bireysel sözleşme", tarafile "doğalgaz satımı" menkul mal satı- ların karşılıklı olarak sözleşmenin kap- Bakanlık, standart sözleşmelerde yer mıdır. sam ve içeriğine etki ettiği; sözleşmenin alan haksız şartların tespit edilmesine ve her bir şart ve hükmünü karşılıklı görü- bunların sözleşme metninden çıkartılmaSözleşmenin kapsam, içerik, şart ve hükümleri; akit serbestisine göre taraflarca belirlenecektir. Ancak abonelik sözleşmesi; BK. 19. ve 20. maddelerine, tüketici ve doğalgaz mevzuatının amir hükümlerine aykırı olamaz. Yukarıda izah edildiği üzere DGPDMHY'nin 38/son fıkrasını, bu şekilde anlamak gerekir. Doğal gaz abonelik sözleşmesinin dağıtım şirketine ve müşteriye yüklemiş olduğu yükümlülükler, genel satış sözleşmesinin satıcı borçlarından daha fazla ve özelliklidir. Doğal gaz piyasas ı ndan kaynaklanan yükümlülüklere örnek olarak, 4646 sayılı yasanın 4/g., 11/4. DGPDMHYnin382.,39.,44.,47.,50.,53.,55. ,59. ve 62. maddeleri gösterilebilir. Sözleşme Şart ve Hükümleri Bakımından: DGPDMHY'nin 38.2 fıkrasına göre dağıtım şirketi; abonelerini konut, ticari, sanayi ve benzeri olmak üzere gruplandırabilir ve bu abone grupları ile standart tip sözleşme yapabilir. Burada kullanılan standart tip sözleşme tabirinin, hukuki manada "standart sözleşme" olarak kullanılıp kullanılmadığı belli değ ildir. Zira standart sözleşme, sözleşmenin içeriğinin tamamının veya bir kısmının, önceden taraflardan birince (burada dağıtım şirketinin) belirlenmiş ve düzenlenmiş sözleşmeler olarak tanım l anmaktadır. İltihaki sözleşmeler, standart sözleşmelerin bir alt türüdür (9). Bu nedenle kamusal hizmet veren kuruluşlarla yapılan şerek, tartışarak, müzakere ederek, pazarlıklar yaparak kurdukları sözleşmedir. Tanımlamalardan anlaşılacağı üzere, standart veya bireysel sözleşme tabirleri, sözleşmenin yapılışındaki tarafların pozisyon larını belirleme açısından olup, her hangi bir sözleşme tipini nitelendirmemektedir. Bu itibarla genel çerçevede, 38.2 fıkra hükmü uygulamanın bir ifadesi olup, abone sözleşmelerinin standart sözleşme olduğu kuşkusuzdur. 4077 sayılı yasanın 6. maddesinde "satıcı veya sağlayıcının tüketiciyle müzakere etmeden tek taraflı olarak sözleşmeye koyduğu, tarafların sözleşmeden doğan hak ve yükümlülüklerinde iyi niyet kuralına aykırı düşecek biçimde, tüketici aleyhine dengesizliğe neden olan sözleşme koşulları haksız şarttır. Taraflardan birini tüketicinin oluşturduğu her türlü sözleşmede yer alan haksız şartlar, tüketici için bağlayıcı değildir. Eğer bir sözleşme şartı önceden hazırlanmışsa ve özellikle standart sözleşmede yer alması nedeniyle tüketici içeriğine etki edememişse, o sözleşme şartının tüketiciyle müzakere edil mediği kabul edilir. Sözleşmenin bütün olarak değerlendirilmesinden standart sözleşme olduğu sonucuna varılırsa, bu sözleşmedeki bir şartın belirli unsurlarının veya münferit bir hükmünün müzakere edilmiş olması, abonelik sözleşmelerine "iltihaki söz-. sözleşmenin kalan kısmına bu maddenin leşme" denilmektedir. uygulanmasını engellemez. Bir satıcı 44 sının sağlanmasına ilişkin usul ve esasları belirler" denilmektedir. Burada sözü edilen bakanlık Sanayi ve Ticaret Bakanlığ ı' dır. Dağıtım şirketleri yapacakları sözleşmelerde, bu hükme riayet etmek durumundadır. Yukarıda değinildiği üzere DGPDMHY'nin 38/2 fıkra hükmünü, bu şekilde anlamak gerekir. Esasen 4077 sayılı yasanın 6. maddesine aykırı sözleşmelere, 4628 ve 4646 sayılı yasalar çerçevesinde Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu da müdahale etmeye yetkili bulunmaktadır. Bir sözleşme hükmü, hangi hallerde haksız olabilir? Genel izahata göre sözleşme hükmü tek yanlı olarak (örneğin dağıtım şirketince) önceden hazırlanmışsa, hak ve yükümlülüklerde kanunda öngörülenin dışında dengesizlik varsa, iyi niyet kurallarına aykırı ise çok sayıda sözleşme için hazırlanmışsa (yukarıda belirtild i ği üzere DGPDMHY'nin38/2 fıkrası buna imkan vermektedir) haksız olabilir. Özellikle ifa (gaz arzı borcunun yerine getirilmesi) ile ilgili sınırlamalar, sözleşmeden dönme ve feshe ilişkin sınırlamalar, sözleşme şartlarının tek taraflı olarak değiştirilebilmesine ilişkin düzenlemeler, yükümlülüklerin ve sorumlulukların sınırlandırılmasına ilişkin kayıtlar, sürelere ilişkin sınırlamalar, tazminat sorumluğunun kapsam ve içeriğine ilişkin sınırlamalar, ispat vasıtalarının ► Doğal gaz Dergisi Sayı 107 / Kasım-Aralık 2005
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=