Güncel 2005 Avru aGaz Pi asası Analizi •• Avrupa Gaz Piyasası 2005 Yılı Rapor Ozeti Son 5 yılın verilerine göre Avrupa'da tüketim hızı en fazla artan enerji kaynağı olan doğalgazın yıllık ortalama %3'lük büyüme oranı, 1 O yıl içinde AB ülkelerinin kıta dışı ithalatlara bağımlı hale geleceğini gösteriyor. Bu gelişme, geniş rezervlere sahip Azerbaycan, İran, Türkmenistan ve Irak gazını Avrupa'ya bağlayacak Türkiye'yi önemli hale getiriyor. Kaynak: Pipeline & Gas Journal, 08/2005 Yazarlar: Nigel Harris, Mary Jackson Çeviri: Levent Karaman Avrupa gaz sanayi, geleneksel tekel yapılar giderek artan bir şekilde girişlere ve rekabete açık piyasalara dönüşmekte olduğundan , büyük bir değişimden geçiyor. Kendi tedarikçilerini kendileri seçme konusunda özgür kalma arzusunda olan önde gelen tüketiciler de bu piyasa reformuna yönelik baskı ortamını ol uşturmuş bulunuyor. Avrupa Komisyonu ise tüm Avrupa'yı kapsayan tek bir piyasanın tesis edilmesine ilişkin kararl ı lığ ını koruyor ve pek çok Avrupa ülkesi hükümetleri de piyasa etkinliğini daha da iyi leşti rmek için serbest piyasa gelişimini teşvik etme yönündeki arzularını sürdürüyorlar. Ancak, engebeli bir görüntü vermiş bulunan reform yolu da geniş kapsamlı kanun mevzuatla rı ve yönetmeliklere olan gereksinmesini hala koruyor. 2003 Avrupa Komisyonu Gaz Yönetmeliğ i'ne göre, tüm Avrupa Birliği üyesi ülkeler, öze lleştirme gerekliliklerinden muaf tutulmadıkları müddetçe, halihazırda benzer bir piyasa açılımı se- ■ Mevzuatlar bakımından uygun olan müşterilerce gerçekleştirilen tüketim CI Mevzuatlar bakımından uygun olmayan müşterilerce gerçekleştirilen tüketim lngiltere Almanya ltalya Fransa Hollanda ispanya Türkiye Romanya Belçika Macaristan Polonya Çek Cumhuriyeti • Avusturya Slovakya Finlandiya lrlanda Danimarka Hırvatistan Bulgaristan Portekiz lsviçre Litvanya Sırbistan-Karada~ Yunanistan Letonya . Lüksemburg Slovenya lsveç Norveç Estonya Bosna-Hersek Makedonya Arnavutluk '----~--------- --------' u ;!UU 4UU öUU ıuuu 1<UU Yıllı k Tüketim, Ton Cinsinden Şekil 1. Nisaıı 2005 itibariyle Avrupa Gaz Piyasası açılım durumu, 2003 yılı gaz tüketim rakamları üzerinde gösteriliyoı: 48 \\\\.dogaı, a.ı.rom.tl viyesine sahip bulunuyorlar ve mesken orijinli olmayan tüm gaz tüketicileri Temmuz 2004'den bu yana kendi tedarikçilerini seçme hakkına sahip bulunuyor. Gaz piyasasına ilişkin Avrupa'nın tamamını kapsayacak tam açılım uygulaması ise Temmuz 2007'den itibaren başlamak üzere programa alınmış bulunuyor. Genel olarak bakıldığında, 2004 sonu itibariyle, Avrupa'da tüketilmiş bulunan gazın en azından %84'ü, yasal olarak kendi tedarikçilerini seçme hakkına sahip olan nihai ku llanıcı lara tedarik edilmişti. Ne varki, söz konusu tedarikçiler arasındaki gerçek rekabet miktarı ve buna ilaveten de, tüketicilere sunulmuş bulunan gerçek seçim oranı , ülkeden ülkeye önemli ölçüde değişiklik gösteriyor. Sözü edilen konuların farkında olan Avrupa Komisyonu, Mayıs 2005'de kendi-. sine bağlı rekabet kurulu başkanl ığı nca gaz ve enerji piyasalarının işlevlerine uygun işleyip işlemediklerine ilişkin bir araştırma başlattı. Piyasanın pek çok katılımcısı gibi Avrupa Komisyonu da, enerji piyasalarında gerçek bir rekabetin gel işti ril mesi yolunda hala ihtiyaç duyulan ve yap ılması gereken pek çok şey bulunduğunu yakından biliyor. Gaz Tedariki ve Altyapı Avrupa, dünya gaz rezervlerinin yalnızca %4'ünü elinde bulundurmakla birlikte, küresel olarak 2004'deki gaz üretiminin de %12'sini gerçekleşti rmiş bulunuyor. Küçük çaplı rezervleri göz önüne al ındığında nispeten büyük çaptaki üretim miktarı ise yüksek düzeydeki gaz talebini kendiliğinden yansıtıyor. Avrupa gaz üretiminin %78'i İn giltere, Norveç ve Hollanda olmak üzere üç ülke ta rafı ndan Doğalgaz Dergisi Sayı 107 / Kasım-Aralık 2005 ►
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=