Makale değerlendirmesi işlemleri hususlarından biri veya birkaçını belirten ve uyulması zorunlu olan her türlü düzenlemedir. Uygunluk değerlendirme kuruluşu: Ürünün, ilgili teknik düzenlemeye uygunluğunun test edilmesi, muayene edilmesi ve/veya belgelendirilmesine ilişkin faaliyette bulunan özel veya kamu kuruluşudur. Üçüncü taraf uygunluk değerlendirme kuruluşu: Ürünün, ilgili teknik düzenlemeye uygunl uğunun test edilmesi, muayene edilmesi ve/veya belgelendirilmesine ilişkin faaliyetleri için görev yapan kuruluşun, değerlendirme yapılan ürün ya da numuneyi üreten veya tüketen taraflardan tamamen bağımsız olarak faaliyet gösterdiği kuruluşlardır. Onaylanmış kuruluş: Test, muayene ve/ veya belgelendirme kuruluşları arasından, bir veya birden fazla teknik düzenleme çerçevesinde uygunluk değerlendirme faaliyetinde bulunmak üzere, yetkili kuruluş tarafından belirlenerek, 4703 Sayılı Kanun, Uygunluk Değerlendirme Kuruluşları ile Onaylanmış Kuruluşlara Dair Yönetmelik ve ilgili teknik düzenlemede belirtilen esaslar çerçevesinde yetkilendirilen özel veya kamu kuruluşudur. Uygunluk işareti: Bir ürünün, ilgili teknik düzenlemede yer alan gereklere uygun olduğunu ve ilgili tüm uygunluk değerlendirmesi işlemlerine tabi tutulduğunu gösteren işaretidir. Yukarıdaki tanımlardan da an laşılacağı üzere, uygunluk değerlendirme kuruluşları daha geniş bir yelpaze oluşturmaktadır. Bir başka deyişle, ürünün uygunluk değerlendirme faaliyetlerinin tamamı veya bir kısmına yönelik test çalışmaları yapabilirler; ama ürüne "CE" işareti iliştirilmesi hususunda karar verme yetkisine haiz değildirler. Onaylanmış kuruluşlar ise uygunluk değerlendirme faaliyetlerindeki test çalışmalarını doğrudan kendileri yapabilecekleri gibi, sorumluluk kendilerinde olmak üzere bu çalışmaları kendi dışlarındaki kuruluşlara da yaptırabilir. Ürünle ilgili uygunluk değerlendirme faaliyetleri sonucunda ürünün ilgili teknik düzenlemeye uygunluğu konusun92 ~ \\\\.dı 1 : ı _ ı, .r ı ıı.t r Ona lan mı Kurulu lar ve U unluk De w erlendirme Faali etleri daki nihai karar verme yetkisi onaylanmış kuruluşlardadır. 3. Onaylanmış Kuruluş Kavramının Temelleri 4703 Sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun ile getirilen temel ilkeler çerçevesinde, ülkemizde kurulan AB Teknik Mevzuat Sistemi'nin iki önemli unsurundan biri ürünlerin piyasaya arz aşamasında veya arz sonrasında yapılan piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri, diğeri ise üçüncü taraf uygunluk değerlendirmesi kuruluşları tarafından kamu adına yerine getirilecek olan uygunluk değerlendirme faaliyetleridir. 4703 sayılı yasa gereğince , ürünlerin piyasaya arz edilmesinden önce yapılması gereken uygunluk değerlendirme faaliyetleri yüksek risk taşıyan ürün gruplarında onaylanmış kuruluş veya uygunluk değerlendirme kuruluşları tarafından yapılmaktadır. Bu kanunla, oluşturulacak uygunluk değerlendirme kuruluşları ve onaylanmış kuruluşlar yoluyla, piyasaya arz edilecek ürünlerin teknik düzenlemelere uygun olup olmadığının öncelikle bağımsız ve tarafsız olan bu kuruluşlarca denetlenmesi hedeflenmekte ve piyasaya güvensiz ürün sunulması ihtimalinin mümkün olduğunca en aza indirilmesi amaçlanmaktadır. Anılan kanunun amaçları doğrultusunda güvenli ürün; insan sağlığı, can ve mal güvenliği, hayvan ve bitki yaşam ve sağlığı , çevre ve tüketicinin korunması bakımır-ıdan azami ölçüde koruma sağlayan üründür. Üreticiye düşen temel sorumluluk, piyasaya arz edeceği ürünü ilgili kamu kuruluşunun hazırladığı teknik düzenlemeye uygun olarak üretmektir. Çünkü yeni teknik mevzuat sisteminde, aksi ispatlanana kadar, teknik düzenlemesine uygun ürünün güvenli bir ürün olduğu varsayılmaktadır. Bugün gelinen noktada Avrupa Birliği'nde geçerli olan teknik mevzuat sisteminin tamamına yakını, Türk Ulusal Mevzuatı haline getirilmiş durumdadır. Bu da, bugüne kadar yalnızca AB'ye ihraç edilen ürünlerin taşıdığı özelliklerin ve "CE" işareti gibi uygunluk işaretlerinin zaman içinde ülkemiz piyasasına arz edilecek ürünler için de zorunlu olması anlamına gelecektir. 4703 Sayıl ı Kanun ile hukuki altyapısı kurulan ve ilgili kamu kuruluşlar ı nca uyumlaştırılarak yürürlüğe girmiş olan AB teknik düzenlemelerinin büyük bölümünde uygunluk değerlendirme kuruluşu veya onaylanmış kuruluşa başvurma zorunluluğu getirilmektedir. Bu zorunluluk, ilgili kamu kuruluşları tarafından uyum çalışmaları tamamlanmasıyla birlikte ülkemiz üreticileri için de geçerli hale getirilmiştir. AB'nin bu yapılanması ile hedeflenen, piyasaya arz edilecek ürünlerin teknik düzenlemelere uygun olup olmadığının , öncelikle bağımsız ve tarafsız olan bu kuruluşlarca denetlenmesini sağlamak ve piyasaya güvensiz ürüri sunulması ihtimalini mümkün olduğunca en aza indirmektir. Bu kanunun en önemli amacı, piyasaya arz edilecek olan tüm ürünlerin güvenli olmasını sağlamak olduğu için, ilgili bir teknik düzenlemesi bulunmayan ürünlerin güvenliğini sağlamak konusunda, dikkate alınacak hususlara da yer verilmiştir. 4703 Sayıl ı Çerçeve Kanun'un getirmiş olduğu en önemli yeniliklerden biri, halihazırdaki sistemde ya çok zayıf bir şekilde uygulanan ya da hiç uygulanmayan ürünün piyasaya arzı öncesi denetiminin, üçüncü taraf uygunluk değerlendirmesi yöntemi kullanılarak oluşturulması ve etkinliğinin artırılmasıdır. Aslında, getirilen yeni sistemin kilit noktasının bu husus olduğu söylenebilir. 4703 sayılı kanunun olanaklı kıldığı sistem ile devlet, ürünün piyasaya arz edilmeden önce etkin bir şekilde denetimini üçüncü taraf değerlendirme kuruluşu olarak nitelendirilen uygunluk değerlendirme kuruluşları/onaylanmış kuruluşlar aracılığıyla yapabilecektir. Türk Teknik Mevzuatı 'nda yeni olan bu uygulama ile ilgili yasal çerçevenin oluşturulması için, kısaca Çerçeve Kanun olarak adlandırı lan 4703 sayılı, Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuat'ın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun'a dayanılarak hazırlanan Uygunluk Değerlendirme Kuruluşları ile Onaylanmış Kuruluşlara Dair Yönetmelik 17.01.2002 Tarih ve 24643 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış ve 11.01.2002 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe gireceği ilan edilmiştir. Daha sonra her bir AB Yeni Yaklaşım Yönetmeliği için Yetkili Kuruluşlar tarafından uygunluk değerlendirme kuruluşları ile► Doğal gaz Dergisi Sayı 107/ Kasım-Aralık 2005
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=