Araştı rma 2004-2006 Haziran Döneminde Yakıt Birim Fiyat Değişimlerinin Kullanım Maliyetine Etkileri Hazırlayan: Muhittin Tekman / Makine Mühendisi - MBA Son iki yılın birim fiyat değişiklikleri doğa/gazın yanı sıra motorin, kalor(f'er yakıtı, LPG ve propanın %60-80 aralığında arttığını fakat linyit kömürü ile elektriğin hiç artmadığını göstermektedir. Son günlerdeki döviz fiyatlarındaki artışlar ithal kaynaklı bu yakıtların fiyatlarında da önemli değişiklikler olabileceği izlenimi vermektedir. Giriş Konutlarda mahal ısıtması ve/veya kullanım suyu ısıtması amacıyla kullanılan yakıt özellikle 1 990'11 yıllarda doğalgazın ülkemizde kullanım olanağının artmasıyla linyit kömüründen doğalgaza, henüz doğalgazın ulaşamadığı yerleşim yerlerinde de LPG veya dökmegaz hatta gelir düzeyine göre motorin veya kalorifer yakıtına dönüşmüştü. Bu dönüşümü yapamayan konutlarda da ithal linyit kullanımı zorunlu olmuştu. Bu belirtilen yakıtlar hammadde ve ana kaynak olarak yurt dışı kaynaklı olup, tümü dövize endeksli olarak temin edilmekte ve dolayısıyla fiyatlandırılmaktadır. Haziran 2006 itibariyle döviz fiyatlarında yaşanan artışlar bu yakıtları kullanan vatandaşı ve pek çok sanayi tesisi ile enerji sektörünü doğrudan etk i lemiş ve geleceğe yönelik yeni tahminler yapılmasına gerek göstermiştir. Bu nedenle içinde bulunduğumuz sürecin son iki yılında yakıt birim fiyatlarının nasıl değiştiğini saptanmanın yararlı olacağını düşündük. Doğal Gaz Dergimiz ve Tesisat Dergimizin içinde yayınlanan ve ayrıca web sitelerinde yer alan konutlardaki ve sanayideki kullanımlara yönelik olarak hazırlanan "Çeşitli Yakıtlara Göre Birim Fiyat ve l 000 kcal ısı İhtiyacı için Yakıt Maliyeti" tablolarındaki bilgileri kullanarak sizler için çeşitli değerlendirmeler yaptık. -1 Doğal Gaz Dergisi, 2006/7 ı . Döviz Fiyatlarındaki Değişim Geçtiğimiz beş yıl içinde yıllık ortalama bazlı olarak ABD Dolarının TL karşısındaki değerine bakıldığında; 2001 yılında 1,22 YTL/$, 2002 yılında 1,50 YTL/$, 2003 yılında 1,49 YTL/$, 2004 yılında 1,42 YTL/$ ve 2005 yılında ise 1 ,34 YTU$ olduğu görülmektedir. Ancak 29 Haziran 2006 tarihinde bu değer %20'Iik artış ile l ,62 YTU$ olmuştur. Bu durum uzun zamandan beri sorun olmayan ithal kaynaklı yakıt maliyetinin artık sorun olmaya başlayacağının sinyalini vermektedir. 2. Konutlarda Kullanılan Yakıtların Genel Fiyat Değerlendirmesi Günümüzdeki yakıt birim fiyatları ile bu fiyatlara bağlı olarakdeğişen yakıtların ısınma ve ısıtma amaçlı olarak kullanım maliyetlerinin son iki yıldaki değerleri incelendiğinde (Tablo ı ) görülen sonuçlar aşağıda özetlenmektedir. Bu özetlerde 09 Haziran 2004 tarihindeki birim fiyatlarla başlayan değerlendirmeler 29 Haziran 2006 tarihindeki son güncel bilgilerle tamamlanmış ve dokuz ara dönem fiyatları ile birlikte toplam l l farklı fiyatın karşılaştırması yapılmıştır. Bu fiyatlar l a yıllık, altı aylık ve daha kısa zaman periyotlarındaki fiyat değişimleri görülebilmektedir. Ancak burada iki yıllık süreç içinde gerçekleşen değişim ele alınmıştır. 2.1. Birim Fiyat Değişikliklerine Baktığımızda; t En yüksek birim fiyat artışı %84 ile 4 numaralı fuel-oil olan ve kaloriferyakıtı olarak da adlandırılan akaryakıtta olmuştur. t İkinci yüksek oranlı artış doğalgazda yaşanmış ve %70 olarak gerçekleşmiştir. t Hiç artış olmayan elektriği değerlendirme dışı bırakırsak, en düşük artış % 7 ile ithal linyittedir. t l 2 kg'lık tüp LPG ve dökmegaz propanın artış oranı %58-60 aralığında kalmış ve %64'Iük motorin ile aynı düzeyde gerçekleşmiştir. 2.2. l 000 kcal ısı İhtiyacı için Gerekli Olan Yakıt Maliyetinin İki yıllık Süreç İçindeki Değişikliklerine Baktığımızda ise; t 2004 yılı Haziran başında birim yakıt maliyeti doğalgazın l 00 ve ithal linyitin l 72 iken 2006 Haziran sonunda yine doğalgaz l 00 ise ithal linyitin değeri ise l 09 olmuştur. İthal linyit TKİ'nin ürettiği yerli linyitlere göre daha kaliteli olmasına karşın birim ısı gücü bazında değerlendirildiğinde ucuz yerli linyitin de yaklaşık olarak aynı maliyet düzeyinde olduğu görülmektedir. Bu değişim l 990'Iarın başındaki doğalgazın linyit kömürüne göre ucuz olması döneminin bittiği anlamına gelmektedir. t Yukarıda belirtilen süreç içinde ger- ►
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=