_i z_l_e_n_i_m_f:...ı,_ Bugüne kadar bilinen ve yeni bulunan ğıda Şekil 3'teki gibi seyredeceğini he- TCF 15 ,------- ------~ doğalgaz rezervlerine yenileri eklen- saplamaktadır: ■ Endustrl;el□ ElektirlkEnerjlsl • Oğer mezse, 2005 yılındaki tüketim rakamını dikkate alarak (3,0 trilyon m3 / yıl) top- Kuzey Amerika'da (ABD, Kanada, Mek- 10 lam rezerv ömrünün 66,7 yıl olacağı sika) yerli doğalgaz rezervlerinin ve ürehe-saplanıyor. Büyük rezervlerinin bu- timin giderek düşmesi; Avrupa'da, başgünkü üretimi sürdürmeleri durumunda, Orta ve Güney Amerika'nın 55 yıl ; Rusya'nın 81 ,5 yıl; Afrika"nın 96, 9 yıl; ta Kuzey Denizi olmak üzere kendi doğalgaz üretimlerinin düşmesi, doğalgazın sıvı şeklinde naklini (LNG) hızlanOrtadoğu'nun l 00 yıl daha hayatını sür- dırmıştır ve ticaretini de büyütmüştür. düreceği anlaşılmaktadır. Rezervlerin diğer ülkelere göre ömürleri ise: Irak ve Kuveyt'te l 00 yıl; İran'da l 20 yı l; Kazakistan ve Türkmenistan'da 85 yıl; Suudi Arabistan'da 68 yıl; Libya'da 66 yıl; Katar'da 80 yıl; Azerbaycan'da 70 yıl ve ABD'de 11 yıl. Dünyada Doğalgaz Tüketim Artış Eğilimi Doğalgaz fiyatlarının bütün dünyada çok büyük artışlar kaydetmesine rağmen, çevre ile barışık olması, yüksek çevrim verimlerine imkan vermesi, taşınma kolaylığı ve kullanım rahatlığı nedeniyle tüketim artışı devam etmektedir. Bununla beraber, son 5 yılda ortalama %2,5 artış gösteren doğalgaz tüketiminin 2006 yılında artışta yavaşlamaya başladığını görüyoruz. Bu nedenle, arz/talep analistleri, 2030'0 kadar yaptıkları arZ/talep denge hesaplarında doğalgaz tüketim artışının her yıl %2,4 seviyesinde olacağını öngörmüşlerdir. EIA (Energy lnformation Administration), 2030'0 kadar doğalgazÜlkelerin enerji kaynaklarında dışa bağımlılıklarının artması, bütün dünyada LNG sıvılaştırma, boşaltma, depolama ve gazlaştırma tesislerinin yapımını hızlandırmıştır. Aşağıda verilen Şekil 4., Kuzey Amerika Ülkeleri'nin doğalgaz tüketim projeksiyonlarının yıllara göre nasıl değişeceğini göstermektedir. TCF Tarih • 1 1990 1995 2003 2010 2020 Şekil 4. Kuzey Amerika Ülkelerinde Doğalgaz Tüketiminin Yıllara Göre Değişimi 2030 Bu şekilde doğalgazın Amerika'ya arzında, LNG payının nasıl bir tırmanış içinde olacağını görmekteyiz. 5 o .__.____ .____.._..__..__.L.....J__,_..___, 2003 201 O 2015 2020 2025 2030 Şekil 5. Avrupa'da Doğalgaz Tüketiminin Sektörlere Göre Beklenen Gelişimi fiyatına rağmen, elektrik üretiminde bugünkü%l 8'Iik payının, 2015'te %24'- e ve 2030'da %32'ye yükseleceği hesaplanmaktadır. Bir yandan Avrupa'nın giderek azalan yerli doğalgaz üretimi diğer yandan da tüketim ortalama artışının %2,0'lık bir oranda sürmesi tüm Avrupa ülkelerini, doğalgazda kaynak çeşitlendirmeye itmektedir. Bu nedenle, bir taraftan mevcut anlaşmalar güçlendirilirken diğer taraftan da yeni LNG terminalleri yapılmakta ve yeni ülkelerden doğalgaz temini için yeni boru hatları öngörülmektedir. Bu bağlamda, Azerbaycan doğal gazının Yunanistan üzerinden İtalya'ya nakli ve İran ile Mısır doğalgazlarının Türkiye üzerinden Nabucco Projesi çerçevesinde Avusturya, Almanya ve İspanya'ya ulaştırılması giderek önem kazanmaktadır. da bölgelere göre tüketim artışının aşa- Avrupa'da doğalgaz tüketimi artışının Doğalgaz Fiyatları Nereye Gidiyor? TCF 200 Tarih ■ Diğer OECD olmayqı 150 ■ OECDolmoyon 100 o AVn.JpaveAvrOSyO ■OECD 73 79 95 88 116 Projeksiyonlar 182 165 150 134 1990 1995 2000 2003 2010 2015 2020 2025 2030 Şekil 3. Dünya Doğalgaz Tüketiminin Bölgelere Göre Değişimi (1990 - 2030) ortalama %2,0'lik bir oranda olacağı ve 2003'te 665 BCM olan yıl lık doğalgaz tüketiminin 2030'da 870 BCM'- ye yükseleceği hesaplanmaktadır. Bu artışın sektörlere göre beklenen gelişmesi aşağıdaki Şekil 5.'te gösterilmiştir. Avrupa'da ortalamam tüketim artışının yılda %2,0 olacağı öngörülürken, elektrik üretiminde doğalgaz tüketim artışının daha dik seyredeceği (%3,9) kabul edilmiştir. Doğalgazın hızla artan Doğalgaz fiyatlarının çok süratli artması ne Avrupa'nın ilave gaz ihtiyacı ne de Kuzey Amerika'nın yerli gaz üretiminin azalması ile ilgilidir. Bu yüksek artış hızının iki önemli sebebi var. Birincisi petrol fiyatlarının frenlenemeyen yükselişi. Petrol ve doğalgaz hidrokarbon ailesinin daima dost geçinen iki elemanı. ısıl değeri bakımından da birbirlerine çok yakın. l kg petrolle, l kg LNG'- nin alt ısıl değerleri arasında % l O fark var. Petrolün son l yıl içinde %40 yükselDoğa l Gaz Dergisi, 2006/9
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=