m Panorama mamlanması ve Hazar Bölgesi'nden güzergahın açılması ile Türkmenistan doğa/gazının da geleceği umuluyor. Rusya'nın doğalgaz tekeli Gazprom, Türkmenistan'dan 2006 sonu ve 2007 için doğalgaz ithalatı konusundaki görüşmelerin başarısızlıkla sonuçlandığını açıkladı. Türkmenistan 40 milyar m3 civarında Gazprom'a satış yapıyordu. Bu gelişme, Avrupa'ya gaz sevkinde yeni bir kesinti olasılığını gündeme getirdi. Kendi üretim kapasitesi yetersiz kalan Gazprom, gerek Rusya gerekse Avrupa'nın giderek artan doğalgaz talebini karşılamak için Türkmenistan'dan gaz ithal etmek zorunda. Gazprom'un boru hattı şebekelerine sahip olması, bu şirkete fiyatlandırma görüşmelerinde üstünlük sağlıyor. Ama yine de Türkiye hattı tekrar gündeme gelebilir. Gazprom, Türkmen gazının hemen hemen tümünü Ukrayna üzerinden transit olarak Avrupa'ya sevk ediyor. Bu düzende meydana gelecek herhangi bir aksama, Avrupa'ya gaz sevkinin de aksamasına yol açacak. Şahdeniz Ne Durumda? Azerbaycan seçeneği en mantıklı seçenek olarak görünüyor. Fakat Azerbaycan'ın hacmi göreli olarak sınırlı olduğu ve Nabucco boru hattının sadece ilk fazını destekleyebileceği fikri savunuluyor. Bunun yanında Kazakisgaz verilebileceği anlaşılıyor. Ancak Ardahan-Hanak'taki kendi kompresörümüzü kullanarak büyük debilere ulaşılmasının 2007 yılı ortalarına kadar sarkabileceği b ildiri liyor. Dev bir rakip: Gazprom Rusya'daki Gazprom, dünyanın en büyük doğalgaz üreticisi ve global doğalgaz rezervlerinin yaklaşık %20'sini sahip durumda. Şirketin cirosu 42 milyar dolar ve l O sene içinde şirketin piyasa değerinin l trilyon doları aşacağı öngörülüyor. Gazprom, 2005 yılında 548 BCM üretim gerçekleştirdi ve Avrupa'ya 156 BCM doğa/gaz sattı. Halihazırda, Gazprom'un tek ihracat pazarı Avrupa 2005 Eylül ayında, Berlin'de Putin ve Alman Başbakanı Schröder'in hazır bulundukları bir törenle Alman ve Rus şirket yetkililerinin altına imzalarını koydukları anlaşmayla Avrupa ve Rusya 201 O yılında Baltık doğalgaz hattına kavuşmuş olacak. Baltık Hattı, Rusya'nın Batı Sibirya bölgesinde bulunan ve l TCM doğalgaz bağımlılığını iyice azaltacak; üstelik bu suretle zaten arası açık olan Ukrayna ve Polonya üzerinde baskı yapma imkanlarına da bir ölçüde kavuşacak. Bunun da ötesinde Rusya, doğalgazda Avrupa'nın birinci kaynağı olmaya doğru hızla ilerleyecek ve hem Almanya ve hem de Avrupa'nın diğer ülkeleriyle olan bağ ların ı daha da güçlü hale getirecek. Güney Avrupa Boru Hattı Gazprom, Türkiye ile aralarındaki Mavi Akım hattının genişletilmesiyle inşa edilecek yeni bir alternatif hatta katılmaları için Nabucco yatırmacılarını da ikna etmeye çalışıyor. Gazprom ve MOL, Mavi Akım'ın uzatılması seçeneğini incelemek üzere bir şirket kurdular. Bazı analistlere göre bu seçenek Nabucco projesini sonuçsuz bırakabilir. Ancak her iki hattın da çalışmasını sağlayacak kadar talep olduğunu söyleyen Piebalgs, Gazprom projesinin henüz Nabucco'dan çok geride olduğunu düşünüyor rezervine sahip olduğu tahmin edilen "AB'nin 25 yıl sonra yılda 200-300 BCM Yujko-Ruskoye sahasından çıkan doğalgazı Baltık Denizi'nin altına döşenecek l .200 kilometre uzunluğundaki muazzam boru hattıyla Almanya'nın kuzeydoğusundaki Greifswald şehrine ulaştıracak. Denizaltına döşenecek bu boru hattı Rusya'nın Baltık Denizi'ndeki doğalgaza ihtiyacı olacak. En az yedi Nabucco'yu işletecek kadar talep var." Mavi Akım'ın uzatılması projesinde, doğalgazın Türkiye üzerinden Avusturya'ya nakli ve böylece Rusya'nın, Ukrayna hattına alternatif yeni bir hatla Avrupa'yı beslemesi öngörülüyor. tan doğalgazının da eğer Trans-Kof- Wyborg Limanı ile Greifswald arasında kasya boru hattı ile taşınabilirse uygun bir seçenek olabileceği düşünülüyor. Bu ülke ile orada üretilen doğalgazın Gürcistan üzerinden Türkiye'ye taşınmasına yönelik Azerbaycan-Türkiye Doğalgaz Boru Hattı Projesi (Şahdeniz) şu anda yapım aşamasında bulunuyor. İki ülke arasında varılan anlaşmaya göre, 15 yıl süre ile doğalgaz iletilecek olup, 2 milyar m3 ile başlayacak ve plato döneminde, yılda 6.6 milyar m3'e ulaşacak. Boru hattının 226 km'lik Türkiye kısmının inşaatının 2006 yılının son çeyreğinde tamamlanacağı ve 2006 yılı sonunda Erzurum'a Şahdeniz'e -! Doğal Gaz Dergisi, 2006/9 kesintisiz bir hat olarak çalışacak. Bu hattın uzun vadede İngiltere'ye kadar uzanması bekleniyor. Almanya ve Rusya'nın bu yeni hat ile birçok şeyi değiştireceği bugünden aşikar. Almanya, kendisine doğalgaz sağlayan mevcut hatların zaten kapasitelerinin sonuna gelindiği için bu yeni hatla yeni ve büyük bir kapasiteye sahip olacak ki bu yeni hat faaliyete geçtiğinde yılda en az 55 BCM doğalgaz taşıyacak. Rusya bu hat ile; Polonya, Ukrayna gibi ülkelere hattın devreye girmesiyle birlikte transit ücreti ödemekten kurtulacak, bu ülkelere transit Son derece önemli olan Nabucco Projesini besleyecek arz kaynaklarının güvenilirliğ i son derece önemli görülüyor. Türkmenistan, Özbekistan, İran ve Mısır'la sırf bu konuda yapılacak olan anlaşmaların kesinleşmesi projenin geleceğini belirleyecek. Mısır ile bu tür bir anlaşma yapıldı. İran'la da görüşmeler sürüyor. Bundan da önemlisi, Türkmenistan ile yapılmış olan anlaşmanın hayata geçirilerek programa bağlanması ve taahhütlerini yerine getirmemesi halinde yaptırım be1 irlenmesi gerekiyor. Bunlar hayata geçmediği sürece arz güvenliğinden bahsetmek pek mümkün görünmüyor. --(
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=