Sektöre! Forum Doğalgaz •• Saya� Ol�ümleri Hatalı mı? Doğalgaz sayaçlarında ölçümün doğru yapılıp yapılmadığına dair tartışmalar Lavoisier1in maddenin korunumu yasası dikkate alınarak çözüme kavuşturulmalıdır. Kimyanın bir bilim dalı olarak kurulmasını sağlayan 18. yüzyıl Fransız Kimyacısı Antoine Lovoisier'in maddenin korunumu yasasına göre; "Bir kimyasal reaksiyonda, reaksiyona giren ve reaksiyondan çıkan madde toplamı sabit kalır. Bu yasanın en genel ifadesi de şöyledir: Kapalı bir sistemdeki toplam madde miktarı sabit kalır. Basit ifadeyle de doğadaki hiçbir madde yok olmaz. 1905'te Albert Einstein'ın özel relativite teorisiyle madde ve ener- -1 Doğal Gaz Dergisi, 2007/5 jinin eşdeğer olduğunu [E=mc2) göstermesinden sonra maddenin korunumu ve enerjinin korunumu yasaları birleştirilmiştir. Doğolgoz, su gibi sıkıştırılamaz bir akışkan olmayıp sıkıştırılabilir bir akışkandır. Gaz yasasına uygun davranış gösterir. Gazların hacmi basınç ve sıcaklığa göre değişir. Bu sebeple gazların hacimsel miktarlarını ifade etmek için referans olarak kabul edilen bir sıcaklık ve basınç seçilmiştir ki; bu do standart metreküp olarak ifade edilir. Bir standart metreküp doğolgoz, 1 ,O1 31 5 bar mutlak basınç ve 1 5"C sıcaklıkta bulunan 1 metreküp hacim kaplayan doğolgaz miktarını ifade eder. O holde doğolgoz ölçümlerinde ölçülen gazın miktarı, sıcaklığa ve basınca göre değişeceği için mutlaka sıcaklık ve basınç düzeltmeleri yapılmalı ve ölçülen hacim standart metreküp olarak ifade edilmelidir. Standart metreküp olarak ölçülen doğolgozın fiyatı 91 55 kcoı üst ısıl değerine göre tespit edilmelidir. Gökhan YARDIM Kimya Y. Mühendisi, MIGEM ADG Danışmanlık Genel Müdürü Otomatik Hacim Düzelticilerin Kullanılması Enerji Piyasası tarafından çıkarılan yönetmelik ve tebliğler de yukarıdaki bilimsel esaslara uygundur. Bu tebliğ ve yönetmeliklerde, 300 mbar'ın üzerindeki basınçta doğolgaz kullanan büyük müşterilerin miktarlarının standart metreküpe getirilmesi için otomatik hacim düzetticilerinin kullanılması, athndoki kullanıcılar için 02.06.2005 tarih ve 25833 sayılı Resmi Gozete'de yayımlanan tebliğle değiştirilen 31 Aralık 2002 tarih ve 24980 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 'Doğalgozın Faturalandırmaya Esas Satış Miktarının Tespiti ve Faturalandırılmasına İlişkin Esaslar' ►
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=