Sektöre! Forum milyar metreküplük Irak gazının Türkiye'ye ve buradan do Avrupo'yo taşınması amacıyla, kapsamlı bir projeyi hayata geçirmek için uğraşmaktadırlar. Son dönemde, bu konuda olumlu gelişmeler olduğu açıklanmakta ise de, somut bir anlaşma olmaksızın bu konuda olumlu düşünmemiz zordur. Bu projenin gerçekleşmesi, Türkiye'nin arz güvenliği açısından olduğu kadar, ekonomik güvenliği açısından do çok önemlidir. Ancak ırak Petrol Konunu ve onun tamamlayıcısı niteliğindeki "Kor Paylaşım Anlaşması" kabul edilmeden ve daha do önemlisi onıoşmolorın koşulları Türkiye açısından kabul edilebilir nitelikte olmadan, bu hattın inşasını beklemek ya do koşulsuz savunmak olası görünmemektedir. tankerleriyle Türkiye'ye ulaştırılması ve daha sonra do Avrupo'yo nakli konusunun, önceki dönemlerde de kimi zaman önem kazandığı, kimi zamansa "rafa kaldırıldığı" görülmüştür. Bu konudaki ilk resmi belgenin, 2 Şubat 2000 tarihinde iki ülkenin ilgili bakanları arasında imzalanan "Akdeniz geçişli" bir hatla yılda 4 milyar metreküp Mısır gazının ülkemize nakli konusundaki niyet beyanı belgesi olduğu söylenebilir. 31 Mart 2001 'de imzalanmış olan Doğalgaz Alım-Satım Anlaşması kapsamında, Türkiye'ye doğolgazı satacak yetkili şirket Eostern Mediterranean Gos Company [EMGC) olarak belirlenmiştir. 4646 sayılı Doğalgoz Piyasası Konunu'na göre [Geçici 4. madde), "EPDK tarafından yapılacak olan arz-talep dengesi çalışmaları sonucunda, bir bakot Zaptı'na göre TERGAS adlı ortak şirket kurulmuştur. Ayrıca, l 7 Mart 2004 tarihinde, ETKB ile Mısır Petrol Bakanlığı orasında; Türkiye'ye gaz ithalatı ve Türkiye üzerinden Avrupo'yo gaz iletimi hususlarında çerçeve anlaşma imzalanmıştır. Bu kapsamda do Türkiye'nin yılda 4 - 6 milyar metreküp Mısır gazı satın olması, daha sonra do ek hacimlerin NABUCCO hattı ile Bulgaristan ve Romanya üzerinden Avrupa' ya gaz sağlanması hedeflenmektedir. Bu hatla ilgili son bir görüşme de, Başbakan Erdoğon'ın 4 Nisan 2007 tarihindeki Suriye gezisinde, tarafların bu hattın yapımı konusundaki niyet beyanlarının tekrarlanması kapsamında olmuştur. Hattın Ürdün üzerinden İsrail'e (Askhelon) uzatılması ve İsroil'e yıldal.7milyar metreküp gaz satılması (15 yıl süreyle) arz açığı saptanırsa", bu kaynağın da projenin bir diğer ayağıdır. Bu ayaDiğer yandan hükümetin çıkarmaya çalıştığı 5574 sayılı "Türk Petrol Konunu"nun, diğer sakıncalı maddelerinin yanı sıra, ulusal kuruluşumuz TPAO'nun "devlet adına petrol ve gaz orama/ geliştirme hakkını" ortadan kaldıracağı dikkate alınırsa, konunun aynen kabul edilmesi halinde, TPAO'nun bundan sonra devlet şirketi değil, herhangi bir özel Türk şirketi konumunda olması, diğer ülkelerde olduğu gibi lrok'to do devreye girmesi mümkün olacaktır. Mevcut gelişmeler doğrultusunda, Mısır gazının ülkemize Arap Gaz Boru Hattı Projesi kapsamında; İsrail, Ürdün, Suriye'ye de gaz sağlayarak erişmesi öngörülmektedir. Haziran 2005'de İsrail (MERHAV) ve Mısır [EMGC) arasında imzalanan alım satım anlaşması uyarınca, Mısır gazının 2007 sonlarında İsroil'e ulaşması beklenmektedir. Mısır devlet adına hareketetmemizi olanak- gazı Ürdün'e, yapımı Mısır tarafından sız kılacağından, doğalgaz ithalat ve ihracat olanakları değerlendirilirken, bu husus da dikkate alınmalıdır. Türkmenistan-Türkiye Doğalgaz Boru Hattı Bu konuya ilişkin ayrıntılı değerlendirme, NABUCCO ile ilgili bölümde yapıldığından, yineıenmemiştir. üstlenilen ve İsrail karasularını "by-pass" ederek Ürdün'ün Akabe Körfezi'ndeki EI-Ariş terminaline erişen su altı boru hattı ile 2003 yılında ulaşmıştır. Hat daha sonra kuzey Ürdün'e gaz iletmek üzere uzatılmıştır (Ocak 2006). Mısır. Ürdün ve Suriye orasında 200 l yılında varılan prensip anlaşmasına göre, hattın Suriye'ye uzatılması kararlaşğın do 2007 sonunda devreye girmesi yönünde çalışmalar vardır. Söz konusu hattın Türkiye'ye ve oradan do Avrupo'yo ulaşması için NABUCCO hattının sorunsuz olarak hayata geçirilmesi gerekli görünmektedir. Bu noktada do gerek Rusya'nın izlemekte olduğu politikalar ve gerekse buna paralel olarak Macariston'ın izleyeceği yol önemli etken olacaktır. Sonuç ve Öneriler Türkiye, gerçekten de zengin doğolgaz rezervlerine sahip Orta Doğu, Hazar, Orta Asya ülkeleriyle (ve Rusya ile), gaz ithalat gereksinimi hızla ortan AB'nin ve diğer tüketim bölgelerinin bu gereksinimlerine en uygun yanıt verebilecek coğrafi bir konuma sahiptir. AB'nin son dönemlerde yayınlanan tüm belgeletırılmıştır. Söz konusu hattın daha sonra rinde Türkiye, kaynak çeşitliliği gibi son Mı sır-Türkiye Doğalgaz Boru Türkiy e' ye ve mümkün olursa Lübnan Hattı ve KKTC'ye ulaştırılması söz konusu olaBu proje üzerinde de uzun yıllardır ko- caktır. Hattın Türkiye'ye uzatılması çernuşulmaktodır. Mısır gazının Akdeniz çevesinde de Mısır ve Türkiye arasında altından geçecek boru hattı veya LNG iki ülke arasında imzalanan Muta- _, Doğal Gaz Dergi si , 2007 /6 derece önemli bir gerekçeyle de "AB için dördüncü arter" olarak tanımlanmaktadır. Bunların da ötesinde, kendisi de önemli bir enerji tüketicisi ve ithalatçısı olan Türkiye, enerji kaynaklarının
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=