Altyapı Teknoloji leri Vorteks Tüplerin Doğalgaz Teknolojisinde Kullanılması Mehmet YILMAZ**, O. Nuri ŞARA, Ömer ÖZVURT, Sadık ERDOĞAN Günümüzde çok çeşitli kullanım alanları bulunan, sadece basınçlı gaz ile çalışan ve kontrol vanası hariç hiçbir hareketli parçası olmayan 'RanqueHilsch Vorteks Tüpü' ismiyle anılan vorteks tüplerinin uygulama alanlarından biri de petrol endüstrisinde 1. Doğalgazın Saflaştırılması* Özet Bu makale dizisi doğalgazın rezervlerinden tüketicilere gelene kadar geçtiği proseslerde vorteks tüplerin kullanım olanakl . Giriş Doğalgaz yeraltı rezervlerinde gaz fazında ya da ham petrolle çözelti halinde bulunan hidrokarbon ve değişken miktar- !arını belirlemek amacıyla hazırlanmıştır. lorda hidrokarbon olmayan maddelerin Doğalgaz sondajdan çıktıktan sonra son tüketicilere gelene kadar gaz - petrol ayrışması, kondensatların ayrışması, kurutma, H2S ve CO2 gibi bazı safsızlıkların uzaklaşt ı rılması, azotun uzaklaştırılması ve damıtma gibi çeşitli proseslerden geçer. Makale dizisi dört bölüm olarak hazırlanmıştır. Birinci bölüm olan bu makalede doğalgazın saflaştırılması konusu incelenmiştir. Doğalbir karışımıdır. Temel olarak metan (CH 4 ), daha düşük oranlarda etan (C2H 6 ), propan (C3H 8 ), bütan (C4H 10 ), azot (N 2 ), karbon dioksit (CO2), hidrojen sülfür (H 2 S), helyum (He) ihtiva eden renksiz, kokusuz, yüksek kalorili bir gazdır. Doğalgaz, organik maddelerin yeryüzünün alt katmanlarında milyonlarca yıl süren doğal dönüşümü sonucunda oluşur. Doğalgaz rezervleri petrol gazın saflaştırılma prosesleri ile ilgili bilgiler yataklarına yakın veya onlarla birlikte buverildikten sonra bu proseslerde vorteks . lunur. Doğalgaz rezervuarları, sismikve son tüplerin kullanılma olanakları incelenmiştir. zamanlarda uygulamasına başlanan Makalenin ikinci bölümünde doğalgazın kurutulması, üçüncü bölümünde sıvılaştırılmış doğalgaz teknolojisi ve dördüncü bödoğalgazın işlenmesidir. lümünde basınç düşürme ve ölçüm istasyonları incelenecektir. uydudan görüntüleme yöntemleriyle tespit edilir. Yatay ve dikey sondajla kuyular oluşturulur ve üretimi gerçekleştirilir. Kuyulardan çıkarılan ham doğalgazın bileşimi yeraltı yatağının tipine, derinliğine, yerine ve jeoloji alanına bağlıdır. Çoğu kez petrol ve doğalgaz aynı rezervuarda birlikte bulunur. Doğalgaz metana ilave olarak değişik oranlarda hidrokarbon bileşiklerini içerir (2-8 karbon). Bunların tümüne "kondensatlar" veya "doğalgaz sıvıları (NGLs)" adı verilir. Kömür rezervleri ve madenlerden çıkarılan doğalgaz ise çoğunlukla metan ve karbondioksit (yaklaşık yüzde 1 0) karışımından oluşur. Bunun dışında hidrojen sülfür, azot, su gibi safsızlıklar da bulunur. Doğalgazda metanın dışında kalan bileşiklerin oranı yüzde 30'a kadar çıkabilir (EIA, 2006). -1 Doğal Gaz Dergisi , 2007 /8 Doğalgaz, hidrojen/karbon oranı yüksek olduğundan geleneksel fosil yakıtlardan ►
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=