Doğalgaz Dergisi 129. Sayı (Ekim 2007)

Sektöre! Forum Dünya Bankası raporunda sektörün temelini oluşturan elektrik üretimindeki avantajına değinilmemiş olmasını önemli bir eksiklik olarak görüyorum. ce petrolde değil doğalgazda da hat- gazın Türkiye'ye ve Türkiye üzerinden de jenerasyon). Dünya Bankası raporunda ta elektrikte de kullanma fırsatı değer- Avrupa'ya ulaşacağına inanıyoruz. sektörün temelini oluşturan elektrik üretilendirilmiş olacaktır. Ancak bütün bu fırsatlann, değerlendirme ve uygulamaya koyma kriterleri BOTAŞ'a bırakılmamalı, ETBK'nın geleceğe dönük plan ve stratejileri ile örtüşecek şekilde EPDK tarafından hazırlanmalı ve işletilmelidir. 6. Türkiye Gaz Sektörü Stratejisi İle İlgili Değerlendirmeler Türkiye gaz sektörünün potansiyelini, gelişme hızı ve gücünü birinci derecede etkileyen faktörleri kısaca incelemeye çalışalım. 6.1 . Gaz Pazannın Büyüme Potansiyeli Doğalgaz tüketim artışı, ekonomik kriz yaşadığımız 2001 ve 2002 yıllarının dışında yılda ortalama %20 olmuştur. Böylece dünyada gaz tüketimi en çok artan birkaç ülke içinde yer almıştır. Bu olağanüstü tüketim artışı, doğalgazın Türkiye enerji kaynakları sepeti içindeki payını da süratle büyütmüş, Dünya Bankası'nın değerlendirdiği gibi, 2001 'de % 1 8 olan doğalgaz poyı 2007 yılı 4. çeyreğinde % 29'a ulaşmıştır. Avrupa Birliği 25 ortalaması % 24'tür. Doğalgazın enerji kaynakları sepetimizdeki payının bu kadar süratli büyümesinin ana nedeni, S6ı.k2ı.nYtılıallarırcDaoSüren Elektrik Enerjisi ğalgazı Cankurtaran Konumuna Getirmiştir Doğalgaz kombine çevrim santralları ve kojenerasyon tesislerinin kuruluş süreleri kısadır (2-3 yıl). İşletmeleri esnektir. Puant saatlerinde işletmeye alınabilirler. Yüksek fiyatlarla ürettikleri elektriği satıp, geceleyin fiyatların düştüğü saatlerde kolayca işletmeden çıkma veya sıcak bastırma (hot stand by) imkanı verirler. Ayrıca diğer enerji kaynakları ile çalışan santrallara nazaran kuruluş maliyetleri çok düşüktür (700-900 $/kW). 4. avantajı da doğalgaz santralı dizayn ve teknolojilerinin bahşetmiş olduğu çok yüksek verim avantajıdır. Kömür ve linyit santrallarında çevrim verimi %35-45 arasında değişirken, doğalgaz kombine çevrim santrallannda %5060, kojenerasyon tesislerinde %60-90 seviyelerine yükselmektedir. Bu düşük maliyet, işletme esnekliği ve makul yatırım seviyeleri, Türk sanayicilerinin derhal dikkatini çekımiş, hem kendi ana ürününün istediği hassasiyette (presizyonda) elektrik enerjisine sahip olmuş, hem de kojenerosyon tesisi sayesinde Türkiye'nin dünyanın en büyük doğal- enerji faturalarını düşürerek rekabet üsgaz rezervlerine sahip olan Rusya, İran, Azerbaycan, Türkımenistan gibi ülkelerin yakınında olmasıdır. Yani kayınağa yakın olmasıdır. Erinde gecinde, Türkımenistan Türkiye gaz hattının yapılacağına ve bu -1 Doğal Gaz Dergisi, 2007/10 tünlüğü sağlamıştır. Bu husus Türkiye'­ de doğolgoz tüketiminin %20 gibi çok yüksek ortalamaya ulaşmasının en önemli nedenlerinden biridir ve sektörün de ona karakteridir [endüstriyel komindeki avantajına değinilmemiş olmasını önemli bir eksiklik olarak görüyorum. 6.3. Çevre Kirliliğine ve Küresel ısınmaya Karşı Doğalgaz En Güçlü Silahlardan Biridir Doğalgozın çok temiz ve çevre dostu bir yakıt. Sadece kirlilikten bunalan şehirlerin havasını temizlemekle kalmamış son yıllarda doğa dengelerini alt üst eden küresel ısınma ile savaşta en etkin silahlarından biri haline gelmiştir. Küresel ısınmayı arttıran en zararlı gaz olan CO2solınımı, kömür ve linyit santrallerinde 800-900 gr/kwh iken, doğalgaz kombine çevrim santralarında 400-450 gr/kWh ve yüksek verimli kojenerosyon tesislerinde 200-225 gr/ kWh'tır. Doğalgazın bu özelliği, fiyatının çok fazla artmasına rağmen dünyada ortalama tüketimini %1 ,8 hızla arttıran nedenlerin başında gelmektedir [özellikle Kyoto yükümlülükleri nedeniyle). Dünya Bankası raporunda, doğalgazın bu özelliğine ve bu özelliğin sektörün gelişmesine etkisine değinilmemiştir. Bunu önemli bir eksiklik olarak değerlendiriyoruz. 6Re.4k.aPbeettrtoel ÜDroünlerine Karşı ğalgaz Rakipsiz Petrol fiyatları yükseldikçe doğalgoz do dolaylı olarak yükselmekte ancak akaryakıt dediğimiz petrol ürünleri ►

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=