daha çok yükselmektedir. Akaryakıt ürünlerinde, doğalgazın en büy kpibeitrfoulezl-aomil Nlaor:6, nafta ve LPG idi. üHkarttaa ından önce (yani 2004 yılına kadar) Türkiye'de LPG, nafta ve fuel oil bazlı kojenerosy makta idi. Çünkü o yı l l a r doan ht eesmi s l ebrui kaukraurl yakıtların ı 00 kcal'sinin fiy gaza yakın veya d a h a u c uaztdı ud. oHğeaml de doğolgoz Türkiye'nin belirli bazı gelerine ulaşabiliy zı Türkiye ' n i n % 8 0o' i nr ddue. Şbi mu dl mi daok ğmo b ü lg m ö o l kün. Ayrıca do petrol ürünlerinin fiyatları do el yakıyor. Bu durumda hem enerji ğs eokl gt öor zü nr ad kei p hs iez mya k dıtedeu rnudmüus tnr ai d eg edl doi . 7. Doğalgaz Sektörünün Zayıf Yönlerine Gelince 7. l BOTAŞ'ın Hala Devam Eden Tekelci Konumu Gaz Alıcılarını Bunaltıyor Gerek sanayiciler gerekse enerji yatı rtıömrlecrıl)ajreı (tehlektrik üreticileri ve otoprodükızıyla yükselen doğalgoz fi. yatları karşısında şaşkı kü doğolgazdo serbnevstepçiyaaresasizh. eÇnüünz oturmadı ve gidebileceği alternatif gaz satıcısı yok. Endüstriy rinin kollarının bağlı o e lm l tü a k s eı tsi ceikl etör i nrdeel l esıkıntı yaratıyor. 7.2. Al-ya da-Öde (Take or Pay) Sözleşmeleri Uzun Vadeli Risktir Komu şirketi olan BOTAŞ'ın 20-30 yıllık sözleşmeleri ol-ya do-öde esası re imzalaması sadece ülke içinndaegğöil, -1 Doğal Gaz Dergisi, 2007/1 0 Doğalgazı Türkiye'nin % 80'inde bulmak mümkün. Ayrıca da petrol ürünlerinin fiyatları da el yakıyor. Bu durumda hem enerji sektöründe hem de endüstride doğalgaz rakipsiz yakıt durumuna geldi. tüketicilerin de icabı cağı uzun vadeli risktnirdvae mbaaşrıu n zı rinde, Demokles'in kılıcı gibi so n l la k ü a n z a la e n bu riski BOTAŞ'la birlikte taşımak zorunda kalacaktır. Bu durum, enerji yoğun ürünlerin uzun vadeli satışları catçıları, uzun vadeli potansiye nd l b a i r i r h is r k a le karşı karşıya bırakacaktır. 7.3. Ülkede, Doğalgaz Yeraltı Depolama Tesisleri Yetersizdir Büy ya , üİ tkaglya a z ) tyüık ll eıkt igcai üzl kteülkeer t[iAmBiDn i,nAelmnaanz %ı 0'unu depolayabilecek yeraltı sislerine sahiptir. Türkiye'de birkaç t o e y önce işletmeye açılan Kuzey Marmara ve Değirmenköy'ün dışında yeraltı pkaopsuasmiteevsicut değildir. O do 1 ,6 BCdeM yle yıl l ık tüketimin ancak %5'ini karşılayabildiği için ( l 5 günlük) gerekli arz güvenliğini sağlay maktadır. Kışın soğuk günlerindeamgaaz theüdt l earriink çi yi sei rüi nl kee gl eer zt i rammeak tne zsaık mışt aık n la t rıa iç a i h n, y aeldteırarlibdileir.pHoahttaacimleri bize rahat nefes yeni depo yapımlarını do, BOTAŞ yerine özel ve tüzel kişilerin y apması, hem yapım süresini kısaltır, hem de özel sektörün piyasa payı y vaş da olsa artar. a7 .4. Yatırım Atmosferi Açık ve Teşvik Edici Değil Gerek Enerji Bokonlığı'nın gerekse EPDK' nı tenşvsiktraetdeijci ,i kdaerağril.vBeOtTeAbŞl'iğleri net ve ın önceden sahip olduğu y memesi, hatta eketknildeirsiinbi ıyr aekt kmi da ek vi sr itnee zorlayan 4646 sayıl ı yasaya karşı direnmesi, özel yatırımcılarda tereddüt y aratmaktadır. 7 .5. Gazprom'un Yarattığı Haksız Rekabet Dünyo'nın en büyük gaz tedarikçisi olan Gozprom, bir yandan Türkiyeyi g tik a o z s da kendine mahkum tutma poli· ı izlerken, diğer yandan Türkiye'nin doğolgozdo "koridor" olabilme yani Avrupo'ya açılabilme imkanlarının do önünü tıkamaya çalışmaktadı prom bu politikaya, Azerbayca r n . g G a o z z ı na karşı savaşla boşlamış, Türkiye'nin daha ucuz gaz olabilme yollarını tı mak istemiştir. Arkasından BOTAŞ k ' a ın başlattığı ve Viyana ve İspanya'yo ök andüanr üu zkaan pa na mN AaBkU Ci çCi nO, pTr üo jrek smi nei nndi se ton'don gaz hattı projesini uy ya koymuştur. Bütün bu po g li u ti l k a a m la a r, Türkiye'yi kendisine arzda mahkum tutma amaçlıdır ve uzun vadelidir. Türkiye'de Enerji Bakanlığı doğalgozda Gazprom'o bağı ternatif kaynaklamralı doolmğraum yaökn ei çl mi n eakl tedir. İron'ın Güney Pars sahası ğalgaz ruhsat ı alıp, bu gazı ürentdmaedvoe bu gazı Türkiye'ye getirerek NABUCCO projesine verme, Mısır ve lrak'ton gaz olma (Hatta lrok'to gaz kuyusu açma, işletme ve Türkiye'y jelerinde olduğu egnibaik.leEtnmeerjigiBbai)kparon lığının bu çabalarını takdirle karşı ymakla beraber, bu politikalarda ba la zı eni duyarlılıkların oluşabileceğinin dik- ►
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=