Yatırımcıların özel sektörün sahip olduğu geçiş hatlarına ilgi göstermesini sağlamak için politika ve kanunların bu konuda esnek olması gerektiğine inanıyoruz. Aynı zamanda gaz iletiminde devletin rol almasını engelleyen bir neden de bulunmamaktadır. tim maliyetlerinde düşüş, arzın güven- Kanunun 4.4 no'lu maddesinin (c) (9) ce altına alınması, arz fazlası sorununun hafifletilmesi ve sadece iç piyasa ile sınırlı olmayan bir merkez haline gelmenin yaratacağı likidite bolluğu olarak sıralanabilir. Ancak gaz geçiş fonksiyonundan yararlanabilmek için aşağıdaki şartların yerine getirilmesi gereklidir: •BOTAŞ bir gaz ticaret şirketi yerine bir iletim kurumu olarak hareket etmeli: BOTAŞ doğalgazın topraklarından geçişini ve yeniden ihracatını kontrol etmek istemektedir. Ancak, sözleşmelerde gazın yeniden ihracatını engelleyen maddelerin bulunması, diğer transit şirketlere dağıtım hattına erişim sağlanmasının yaratabileceği olası çıkar çatışmaları ve satıcılar ile ithalatçıların bir aracının varlığına itiraz etmeleri gibi nedenlerle, bu girişimin gerçekleşme olasılığı düşüktür. Gerçekten BOTAŞ'ın bir gaz ticaret şirketi olarak hareket etmesi, Türkiye'nin bir gaz koridoru haline gelmesini desteklemekten çok engelleyecektir. BOTAŞ bir geçiş ve iletim kurumu fıkrası, yeni iletim hatları kuran diğer şirketlerin durumuna açıklık getirmemektedir. (Yeni kurulan iletim hatları ulusal iletim hattının bir parçası olmadığı takdirde buna izin verilebilir ama bu açıkca ifade edilmemiştir). Yatırımcıların özel sektörün sahip olduğu geçiş hatlarına ilgi göstermesini sağlamak için politika ve kanunların bu konuda esnek olması gerektiğine inanıyoruz. Aynı zamanda gaz iletiminde devletin rol almasını engelleyen bir neden de bulunmamaktadır. Modern teşvik mevzuatının BOTAŞ'ın faaliyetlerini daha verimli hale getirmesi beklenebilir. Yatırım sermayesi açıdan değerlendirildiğinde BOTAŞ'ın Kuzey Amerika'daki boru hatlarına kıyasla daha verimli olduğu anlaşılmaktadır. Bu orada, tekel gücünün kötüye kullanımını engellemek için Türkiye'nin gaz tedarikçilerinin geçiş hatları üzerinde ne ölçüde kontrole sahip olabileceği yasalar tarafından belirlenmelidir. olmaya odaklandığı takdirde geçiş Değişim Sürecinin Yönetimi fonksiyonunun gelişimi daha hızlı gerçekleşebilir. •Geçiş fonksiyonunda kimin rol oynayabileceği konusundaki yasal düzenlemeler ve politikalar esnek olmalıdır: Doğalgaz Piyasası Kanunu, geçiş fonksiyonlarını dikkate almakta ve bunun uzun vadede BOTAŞ tarafından yerine getirileceğini kabul etmektedir. Ancak Gaz Dergisi , 2007/1 0 Sekiz yıl içinde tamamlanması planlanan rekabetçi bir gaz piyasasına geçiş sürecinin dikkatlice oluşturulmuş ve düzgün bir şekilde entegre edilmiş bir program ile düzenlenmesi gereklidir. Başlangıçta aşağıdaki adımların atılması tavsiye edilir: •Başlangıç politika beyanı: Yeni hükümetin mevcut politikaları gözden geçirerek neleri koruyup neleri değiştirmek isteyeceğini açıklaması olağan karşılanmalıdır. Bu tür bir açıklama, mevcut ve potansiyel, yerli ve yabancı tüm sektör oyuncularına güven verecek ve onları yönlendirecektir. Sektör düzenleyici kurumları açısından da değerli bir rehber olacaktır. Değişim için bir yol haritası olmasının yanısıra sektörde Doğalgaz Piyasası Kanunu'nun uygulanmasında dağıtım lisanslarının dağıtımı dışında yaşanan gecikmelerin yarattığı sorunlara da değinilmiş olacaktır. •Mevzuatın gözden geçirilmesi: Yeni politika ihtiyaçları ışığında Doğalgaz Piyasası Kanunu ve diğer ilişkili mevzuatın gözden geçirilmesi gereklidir. Bu gözden geçirme süreci meclis komisyonlarında, sanayi ve tüketici gruplarının yer alacağı çeşitli forumlarda gerçekleştirilebilir. Bu raporda, Doğalgaz Piyasası Kanunu'nda yapılması önerilen değişiklikler Bölüm 8'de değerlendirilmiş ve Ek ll'de detaylı olarak ele alınmıştır. •Bir gaz danışma kurumunun kurulması: Hükümete değişim süreci içindeki bu sektör hakkında detaylı ve pratik tavsiyelerde bulunabilecek bir danışma kurumunun kurulması gereklidir. ABD'deki Ulusal Petrol Konseyi [National Petroleum Council) bir örnek teşkil edebilir. Kanada'da 1969-1980 yılları arasında yaşanan politika karmaşası sırasında Ulusal Danışma Komitesi petrol sektörü ile
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=