Sektöre! Forum Gazprom•a Rakip Olmak mı Güzel Yoksa İşbirliği Yapmak mı? Özkan Ağış Doğal Gaz Dergisi Yayın Danışmanı Rakip Olma, Dost Ol Rusya/Türkiye ticaret işbirliğinin gelişmesinde çok büyük emeği geçen Sayın Şarık Toro'nın (Şarık Ağabey), 1 992 başında Borisov Askeri Konutlar Projesi'nin açılışında, Türkiye'den gelen yaklaşık 1 00 kadar medya temsilcilerine "Rusya ile Türkiye orasındaki ticaret hacmi bu yılın sonunda 1 milyar dolara, 1 Oyılsonra 1 O milyardolara çıkacaktır" dediğinde, basın toplantısının yapıldığı solonda bir uğultu yükseldi. Bu uğultu Şarık Ağabeyin sözde abartmasına tepkiydi. Gerçekten de ticaret hacmi 2002'de 1 O milyar doları geçti. Bugünlerde de 20 milyar dolar. . . Şarık Ağobey'in tahmini yüzde yüztuttu. Çünkü tahmindeki isabet onun bilimsel değerlendirmesinden çok Rusyo'yı ve Türkiyeyi çokiyi tanımasından kaynaklanıyordu. Şarık Ağabey, vaktiyle rakip gördüğümüz ya do korktuğumuz ülkelerle işbirliği yaptıkça ve öcü gibi gördüğümüz o insonlorlo dostluklar kurdukça mutlu oluyordu. Yüzyıllardır tedirginlikle bakhğımızdevletin insanları ile dost oldu, onlara güvendi ve sonunda O kazandı. Slogan aynıydı "Rakip olma. dost ol. Rekabet etme. işbirliği yap.• Gazda Rekabet mi Güzel, Paylaşım mı? Konumuz doğolgoz olduğuna göre Gozprom ve BOTAŞ'ı biraz tanıyarak konuya girelim. Gazprom Kimdir? Gozprom Rusyo'nın en büyük, Dünyo'nın 2. büyükfirması. Birincisi, yanlış hatırlamıyorsam, Exxon Mobil. Değeri bu yılbaşında -1 Doğal Gaz Dergisi, 2007 /12 Şekil 1. Rusya'nın Gaz Nakil Hatları 380 milyar dolardı. Değeri her gün değişiyor. Petrol fiyatı 99 doları bulduğunda değeri kim bilir koça yükselmişti. Sahip olduğu gaz rezervlerinin miktarı [sadece bilinenler) 47 trilyon m3. Yani, 200 dolardan hesaplarsak yaklaşık 1 O trilyon dolar. Yılda 540 milyar m3 gaz çıkardığına göre yaklaşık 80 yıl, bu saltanatını sürdürecek. 1 50.000 km'lik doğolgaz boru hattına sahip. Gaz boru hatlarındaki kompresör türbinlerinin toplam kapasitesi 48.000 MW (Türkiye'nin toplam kurulu gücü 41 .000 MW). Yılda 220 milyar m3 gaz ihraç ediyor ve bu satıştan 45-50 milyar dolar kazanıyor. Dünyanın en büyük gaz devi. Rakiplerine hiç göz açtırmıyor. Kendisi dışında 1 O kadar gaz üreten Rus firması var. Onlar do gaz kuyuları işletiyor ve yılda yaklaşık 1 00 milyar m3 gaz çıkartıyorlar. AncakGozprom, DUMA'yı etkileyerek onların gaz ihracını önlüyor. Gozprom'un diğer ülkelerde 1 35 kadar ortaklığı var. ENi ile ortak "Mavi Akım" projesini yapması, yine ENi ile Novorosisk- Köstence- Triestedoğolgoz hattı ortaklığı gibi veya Almonyo'do BASF ile Kuzey Avrupo'do Baltık Hattı Projesi gibi. Biraz da BOTAŞ'ımızı Tanıyalım Boru hatları ile petrol taşımacılığı maksadıyla 1 974 yılında kurulmuş. Batman-Dörtyol, Kerkük-Yumurtolık (çift kot) ve KırıkkaleYumurtalık petrol boru hatlarını yaptı ve yıllarca başarı ile işletti. Homitobat'to TPAO kuyularının açılmasından sonra doğalgoz geldi dünyamıza. 1 987-1 989 orasında Molkoçlor-istonbul-Burso-Ankoro doğalgaz boru hattını hayata geçirdi. 1 990 yılından sonra yaklaşık 7000 km'lik doğolgoz ►
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=