Sektöre! Forum Şekil 2. Botaş'ın Gaz Satınal dığı Kaynaklar taşıma hatları yaptı ve işletmeye açtı. Bu hatlar yapılmakta iken, Rusya ile Transbalkan hattından (6+8] BCM'lik, Mavi Akım'dan BCM geçecek şekilde toplam 30 BCM'lik, İran'la BCM'lik, Türkmenistan'la BCM'lik, Cezayir'le 4,5 BCM'lik, Nijerya ile 0,5 BCM'lik ve Azerbaycan'la 6,5 BCM'lik olmak üzere toplam 67,5 BCM'lik gaz satın alma anlaşmaları yaptı. 2002-2006 arasında BTC petrol boru hattı ve 2005-2007 arasında da Şahdeniz-Bakü-Tiflis-Erzurum gmailyzobnoru hattını yaptı. Böylece yılda 50 ton petrolün Hazar Denizi'nden Akdeniz'e, yine 80 milyon ton petrolün Kerkük'ten Yumurtalık'a akmasına imkan sağladı. Bu arada Cezayir, Nijerya, Katar ve Yemen'den likit olarak taşınacak gazlar için, Marmara Ereğlisi'nde LNG tesisi kurdu ve 1 994 yılında işletmeye açtı. Böylece BOTAŞ, 397 sayılı KHK'nin, 2001 yılından sonra da 4646 sayılı Doğalgaz Piyasası Kanunu'nun kendisine verdiği güçle, hem z ç ua nğ hd ea r ş k ö ya şek sıt i n o ela tan şd ıno mğ aa slg ına ı sz aın ğ y lau drd ı,u hm emu de ülkemize doğalgaz ve petrol koridoru hüviyetini kazandırdı. dRuesByOaTGAaŞ zprom'u ile gurur duyuyorsa biz ' ımızla gurur duyuyoruz.Şimdi bu iki dev kuruluşun kapışmaları mı daha güzel olur anlaşmaları mı? Şüphesiz anlaşmaları güzel o l acaktır. Gazprom-BOTAŞ Anlaşması Neden Gerekli? Anlaşma için yüzlerce neden bulabilirsiniz. Biz burada sadece önemli gördüklerimizi belirteceğiz. Önce işbirliğini gerektirenleri sayalım: "Biri zengin gaz yataklarına sahip, diğeri potansiyel tüketici. Yani biri satıcı, diğeri alıcı. t Biri gaz üretip satıyor, diğeri alıp taşıyor. t Birinde gaz bulma, çıkarma ve taşıma teknolojisi gelişmiş. Diğerinde dağıtma ve kullanma/yakma teknolojileri gelişmiş. t Biri kaynak ülke, diğeri yol veya koridor ülke. Görüyoruz ki Gazprom ve BOTAŞ'ın ayrı ayrı sahip olduğu değerler bu iki güzide Federal bölge Bilinen Rezervler Ön Değerlendirmesi Muhtemel Toplam Gaz (ABC1) Yapılmış Rezervler (C2) Rezervler (C3) Urallar 35,1 11 , 1 76,1 Kuzey-Batı 3.4 1.4 21,2 (a) Sibirya ve (b) 4,8 3,1 Uzak Doğu (Birleşik) 51.4 Diğer 4,5 1,6 8,3 Toplam 47,8 17,2 157 ' ' Tablo 1. Rusya nın Bılınen ve Muhtemel Gaz Rezervl eri (tem) _, Doğal Gaz Dergisi, 2007/1 2 Rezervleri 122,3 26 59,3 14,6 222,2 kuruluşu rekabete değil işbirliğine zorluyor. Niye rekabet etsinler ki? Aynı mallara mı sahipler? Hayır. Aynı malı mı üretiyorlar? Hayı r. Müşteri paylaşımı mı sözkonusu? Hayır. Birisinin kaynakta tartışmasız üstünlüğü var, diğerinin coğrafi konumda üstünlüğü var. Esasında bu iki kuruluş birbirinin tamamlayıcısı. Birisi üretecek ve teslim edecek, diğeri alacak, dağıtacak ve satacak. Hal böyle iken Hükümetimizin bazı politikalarını anlamakta zorlandığımı itiraf etmeliyim. Anlamakta Zorlandığım Politikalar l .Olaya Gazprom/BOTAŞ işbirliği çerçevesinden bakarsak: Türkiye'nin Basra Körfezi'nde Güney Pars Gaz sahalarında gaz araması politikasına katılmamız mümkün değil. Nedenleri: t TPAO'nun dış ülkelerde çok başarılı olduğu söylenemez. Kazakistan'da, T.C. Hazinesi'ni çok büyük zarara uğrattığı söylenmektedir. Teknolojimiz İran'da başkalarının yapamadığını yapabilme seviyesine yükselmişse Türkiye' deki petrol ve doğalgaz anlaşmalarını, TPAO neden yabancı ortaklarla yürütüyor? t İran'la işbirliği ABD'yi ve Rusya'yı karşımıza almaya değer mi? t İran'la işbirliği, Türkmenistan gazının İran üzerinden swap'ı için yapılıyorsa, bugün için İran hatları bunu 2-3 BCM'e kadar kaldırabilir. Fazlasını aktaramazsınız. Türkmenistan ileyapılan 1 6 BCM'lik doğalgaz satın alma anlaşması çok büyük bir anlaşma. Bu anlaşmanın bütün şartları hala yürürlükte ise, bizim Nabucco ile uğraşmak yerine, Hazar geçişli Türkmenistan-Azerbaycan-Türkiye gaz hattını hayata geçirmemiz lazım. Amerika da bu projeyi destekler. Yani en iyi şartlarda finansmanda bulunabilir. t Nabucco projesi, BP'ye ait Bakü-TiflisCeyhan Projesi gibi, bize transit ülke olma hakkı veren bir projedir. Bu projeyi Türkiye'nin daha fazla abartarak Gazpromprojelerinin önüne koymuş olması ülkemiz menfaatlerine aykırıdır. Bizim fazla gaz ı mız var da satamıyor muyuz? Gazprom tarafından tehdit mi görü- ►
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=