DOĞALGAZ DERGİSİ 145 _I_SJJM_A TEKNOLOJİLERİ Enerjinin gerektiği ve istendiği kadar kullanımını sağlamak için Merkezi ısınma Sistemlerinde lsı Giderleri Paylaşım Sistemi Haluk GÖKALP Makine Mühendisi Techem Enerji Hizmetleri Genel Müdür Yardımcısı Aclan Karaman Kimya Mühendisi Alarko Carrier AŞ Ürün Müdürü 36 Doğalgaz Dergisi Mart / March 2009 Enerji tüketiminde; sanayi, ulaşım ve binalarda kullanılan enerjinin payı hemen hemen eşittir. Bu çerçevede, binalarda enerji verimliliği uygulamaları kapsamında, konut ve iş yerlerindeki ısı tüketiminin kontrol altına alınması, enerji tasarrufuna önemli bir katkı sağlayacaktır. Avrupa Devletleri, konunun önemini ve ciddiyetini çok önceden fark ederek, enerji savurganlığını önlemek ve enerjinin verimli kullanılmasını sağlamak amacıyla, konutlarda enerji verimliliğine yönelik bir dizi yasal önlemi uygulamaya koymuşlardır. Avrupa Konseyinin 1993 yılında yürürlüğe giren "SAVE" Direktifi ile, Avrupa Birliği üyesi bütün ülkelerde, konut ve işyerlerinde, enerji tasarrufu amacıyla ısı kontrol ve pay ölçer sistemlerinin kullanılması zorunlu hale getirilmiştir. Bu sayede, ısının kontrollü tüketilmesi sonucu %30 civarında enerji tasarrufu sağlanmıştır. lsı kontrol cihazları ve ısınma maliyetlerinin ısı kullanım miktarına bağlı olarak paylaşımını sağlayan ısı payölçer sistemlerinin kullanımı ile; iç ve dış hava sıcaklıklarına bağlı olarak iç ortamlarda arzulanan konfor şartları sağlanırken, herkes kendi enerji tüketimini kontrol ederek tükettiği kadar enerjinin parasını ödeyecek, böylece tüketimin kişiselleşmesi ve ısınma giderlerinin tüketilen enerji oranında aile bütçelerine yansıması sonucu, daha bilinçli ve dikkatli bir enerji kullanımı sağlanmış olacaktır. Bunun sonucu, merkezi ısınma sistemlerinde enerjinin gerektiği kadar kullanımı sağlanarak, hem çok pahalı ve kısıtlı olan enerji kaynaklarının verimli kullanımına katkı sağlanmış ve hem de ülkemizin ekonomik kaynakları daha rasyonel kullanılmış olacaktır. lsı Payölçer Sisteminin Tarihçesi ve Gelişimi ısı payölçer sistemi, konut ve binalarda ısınma amacıyla tüketilen enerjiden tasarruf sağlamak amacıyla, 1 950'Ii yıllarda ilk defa Almanya ve Danimarka'da kullanılmaya başlanmıştır. 1970'Ierde yaşanan petrol krizi nedeniyle, ısı payölçer sisteminin kullanımı daha da büyük önem kazanmış ve 1981 yılında ilk defa Almanya'da kullanımı zorunlu hale getirilmiştir. Ülkemizde ise 3.11.1977 tarih ve 16102 No.lu Resmi Gazete'de yayınlanan bir yönetmelik ile bu cihazların kullanımı zorunlu hale getirilmiştir. Ancak, yönetmeliğin yürürlüğe girmesinin kat mülkiyeti kanununda yapılacak bir düzenlemeye bağlanması ve bu düzenlemenin de bir türlü yapılmamış olması nedeniyle yönetmelik yürürlüğe girememiştir. ısı payölçer sistemlerinin Avrupa'da kullanılmaya başlandığı dönemdeki ilk nesilleri, metil benzoatın buharlaşması esasına göre ısı tüketim değerinin tespitini sağlayan, evaparatör tip pay ölçerlerdir. Bugün bu nesil ısı pay ölçerler tamamen kullanım dışı olup, onun yerine ikinci nesil elektronik pay ölçerler kullanılmaya başlanmıştır. Bu tiplerde, ısı tüketiminin tespitine esas olmak üzere, anlık olarak radyatör ısıl değerleri ısı payölçerlere elektronik olarak kaydedilmekte ve daha sonra belli aralıklarla bu değerler ısı payölçerler üzerinden okunarak, ısı tüketim değerleri hesaplanmaktadır. Halen birçok Avrupa ülkesinde bu tip ısı payölçerler kullanılmaktadır. Son nesil ısı payölçerler ise, telsiz frekanslı elektronik tip ısı payölçerler olup, okuma değerleri evlere girilmeden, telsiz frekansı aracılığı ile bina dışından alınmaktadır. lsı payölçer
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=