Önümüzdeki 5 yılda büyük ihtimalle kamunun elinde şirket kalmayacak gibi gözüküyor. Uzun dönemli tarifeler sebebiyle de buralarda verimlilik artışı bekliyoruz. Küresel yatırımcıların ilgi odağı olacaklar ve yönetimde uluslararası deneyimleri iç piyasada görmeye başlayacağız. Büyük olasılıkla da bu şirketlerimizde kurumsal yönetimde de değişiklikler yaşanacak. 4646 sayılı yasadan sonra lisans almış diğer şirketlerde son duruma baktığımızda ihaleler tamamlandığını görüyoruz. Oldukça rekabetçi bir ortamda ihaleler tamamlandı. Yatırımlar başladı sürüyor ve 5 yıl içerisinde de yatırımların tamamlanması gerekiyor. Bir yandan da aslında bu şirketlerimiz kuruluş çalışmalarını yaptılar. Finansal, idari vb. birçok sorunlar yaşadılar. Aslında büyük bir deneyim de kazandılar ve özel sektör eliyle de 2 milyar TL'lik bir yatırım yapılmış oldu. Yine bu dönemde karşımıza yetersiz insan kaynakları çıktı. Birçoğu İstanbul gibi, kısmen Ankara gibi şehirlerden personel takviyesi yapsa da yerel anlamda yeni alınan personelin yetişmesi zaman al ıyor. Bu şirketler önümüzdeki 5 yılda nelerle muhatap olacak? Bir kere tarifelere odaklanacaklar çünkü sekizinci yıldan sonra tarife gündemlerine girmiş olacak. Yatırımları tamamlanmış olacak. Abone penetrasyonlarını artırmaya çalışacaklar. Yapımcı hüviyetten, işletmeci şirket hüviyetine geçecekler. Şu anda yatırım odaklı çalışan bu şirketler şimdi müşteri odaklı çalışmaya başlayacaklar. Bu şirketlerde verimlilik artışı bekliyoruz, doğalgaz alım kaynaklarında çeşitlenme olacak. Yine belki bu şirketlerde uzun dönemde el değiştirme ve konsolidasyonların da olabileceğini düşünüyoruz. Dağıtım şirketleri (her iki şirket grubu) yeni dönemde vizyonlarını ve DOĞAL GAZ. DERGİSİ 149 ViZYON "Şirketlerimiz abone penetrasyonunu artırma çalışmalarına ağırlık verdiler ve paralel olarak işletme verimliliğini artırma çabalarını da, bu dönemde, bu eski şehirler için gördük." stratejilerini yeniden belirlemek zorunda kalacaklar. Yatırımcılıktan işletmeciliğe geçiş yapacaklar. Müşteri hizmetlerinde ve kalite anlayışında artış olacak. Bu şirketlerde operasyonel verimlilik artışı ve şirket değerlerini artırmaya da yönelik çalışmalar olacak. SCADA, uzaktan okuma, online sistemler gibi teknolojik altyapılarına ağırlık verecekler. Bir diğer konu da serbest tüketici konusudur ki bu yeni dönemde müşteri profili değişecektir. Belirli bir periyottan sonra serbest tüketici olacak ve bu tüketiciler tedarikçiyi seçme hakkına sahip olacak. Perakendeciler devreye girecek, rekabetçi bir piyasa olacak ve piyasa daha sofistike bir yapıya kavuşacak. Saatlik olarak elektrikte şu anda var olan çoklu tarife sistemleri doğalgazda da olacak. Buna paralel olarak uzaktan okuma sistemlerinin artacağını düşünüyoruz, talep tarafı yönetimi gündeme gelecek. Burada sadece doğalgaz değil belki elektrik ve su sayaçları da paralel olarak artmış olacak. Düzenleyiciler olarak bizim de ev ödevlerimiz olacak. Uluslararas ı gel işmelerin Türkiye piyasasına etkilerine bakacak olursak; AB'ye üyelik perspektifi EPDK'yı da piyasa oyuncularını da etkileyecek. Belki öncelikler çelişecek, büyüme / çevre konusunda muhtemelen biz büyüme yolunda birtakım stratejiler ortaya koyarken, AB çevreyi daha fazla dikkate almalısınız diyecek. Belki bir paradigma yaşayacağız. Doğalgaz piyasamız AB piyasası ile daha uyumlu bir piyasa olacak. Tarifelerde verimli liği ön plana çıkartacağ ız. Standartlar artacak. Çevre kriterlerinde özellikle KYOTO sonrası Kopenhag'la birlikte bizi başka noktalarda sın ırlayacak hususlar olacak. Sınırlar arası ticaret artacak -şu anda gündemde fazla yok ama- gelecekte belki de enerji fakirliği konusunda ödeme güçlüğü içerisindeki abonelere ilişkin olarak başka programlar gündeme almak, yürütmek zorunda kalacağız. AB'de ERGEG (Avrupa Enerji ve Doğalgaz Düzenleyicileri Birliği) var. Şimdi son bir düzenleme ile bir ACER -Agency far Corporation of Energy Regulators/ Enerji Düzenleyicileri İşbirliği Ajansıoluşturuluyor. Bu ajansla alakalı sekizinci madde çok ilginç, "sınırlar arası altyapı için eğer sorumlu ulusal düzenleyici otoriteler altı ay içerisinde karar veremezlerse veya sorumlu ulusal düzenleyiciler ortak bir talepte bulunurlarsa ajans bu tip düzenleyici konularda karar verebilir" diyor. Bunun anlamı şu, aslında daha entegre bir pazara doğru gidiyoruz. Piyasaların entegrasyonu açısından bir takım kolaylaştırmalar gelecek. Eğer burada bir takım ihtilaflar olursa da ACER devreye girerek, -hani ABD'de hem eyalet bazında düzenleyiciler var, bir de biliyorsunuz devlet bazında var- FERC gibi bir konuma gelecek. Tabii onun alacağı özellikle bu anlamdaki kararlar ve tavsiyeler de bağlayıcı olacak. Sonuç olarak aslında değişim kaçınılmaz, onun için şimdiden herkes, hem düzenleyiciler, hem oyuncular hem de tüketici tarafı bu değişime hazır olmak zorunda. Doğal Gaz Dergisi Eylül / September 2009 L
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=