DOĞAL GAZ DERGİSİ 149 TEKNiK BiLGi Ancak seçimde şu kriterlerin göz önünde bulundurulmasında fayda vardır; t Uyarı düzeneğinin hem şaşörlüışıklı hem de sesli olması tercih edilmelidir. Böylece uyarı elemanının ses veya ışık düzeneğinde oluşabilecek herhangi bir hatada diğeri fonksiyonunu yerine getirebilecektir. t Tesislerimizde çoğunlukla her türlü amaç için kullanılan standart döküm kornalar mevcuttur. Doğalgaz kaçağında kullanılacak uyarı elemanlarının bundan farklı seçilmesi uyarının gaz kaçağından kaynaklandığını derhal algılamak açısından yararlı olacaktır. t Sesli uyarı elemanının minimum ses düzeyi 85-90 desibel'in üzerinde olmalıdır. 4. Otomatik Gaz Kesme Ventili Bunlar hepimizce bilinen solenoid vana olarak adlandırılan elektrikli gaz kesme vanalarıdır. Ancak gaz güvenlik sisteminin bir parçası olarak kullanılan bu solenoid vananın gaz yolu armatürlerinde kullanılan vanadan 66 Doğal Gaz Dergisi Eylül / September 2009 farklı olarak elle kurmalı tip olması tavsiye edilir. Bu tip bir gaz kesme ventilinin genel görünümü yandaki şekilde verilmektedir. Bu tip vanalar, merkezi panodan kapama sinyalini aldığında gazı keser ve merkezi panodan açma sinyalini alsa dahi el ile (seçilen modeline bağlı olarak üstüne bastı rılarak ya da yukarı doğru çekerek) tekrar kurulmadıkça gaza yol vermez. Böylece gaz kaçağını oluşturan nedenin kullanıcı tarafından tespiti, onarımının yapılmasını mutlaklaştırıp ancak bu şartla gaza yol verilmesi hedeflenir. Elle kumandalı vanalar da diğer solenoid vanalarda olduğu gibi "Normalde Açık" veya "Normalde Kapalı" olmak üzere iki tiptir. "Normalde Açık" olarak adlandırılan bir vana, bobine besleme gerilimi gelmediği sürece gaza yol verir. Gazı kesmek istediğinde, bobine, alarm sisteminin NA ya da NO olarak kodlanmış röle çıkışından besleme gerilimi verilerek devre açık hale getirilir ve gaz kapanır. Bu tip vanalar, bobinin üzerinde sürekli besleme voltajı bulundurmayıp sadece alarm halinde beslendikleri için bobinin ömrü açısından avantajlı gibi, gözükmelerine karşın , elektrik kesilmesinde de gazı kapatmama gibi bazı uygulamalarda emniyetsiz sayılabilecek bir dezavantaja sahiptir. Örneğin kazan dairesi gibi elektrik kesilmesinde NA/NONC yakma işleminin otomatik olarak durdurulduğu uygulamalarda, özellikle elektriğin kesilip geri gelmesi ile yakma sisteminde bazı potansiyel arızaların olabileceği de göz önünde bulundurulduğunda, gaz vanasının açık kalarak kazan dairesine-brülöre kadar gaz gelmesi, risk artırıcı bir unsur olarak değerlendirilebilir. Bu nedenle kazan dairesi gibi, tüm elektriğe bağımlı olarak çalışabi len gaz yakma sistemlerinde Normalde Kapalı vana ve mutfak gibi elektriğe bağımlı olmadan çalışabilen gaz yakma sistemlerinde de Normalde Açık vana kullanımı teknik olarak doğru bir yaklaşımdır. Ancak burada ülkemizin bir gerçeği olarak, çok sık elektrik kesilmesi ve her elektrik kesilip geldiğinde gaza yol vermek için elle kurma gereksinimi kullanıcıyı normalde kapalı vana yerine tüm uygulamalarda normalde açık vana kullanımına yöneltmiştir. Bu tip vanaların seçiminde göz önünde bulundurulacak bir diğer kriterde vananın maksimum basınç dayanımıdır. Örneğin 300 mbar'l ık hatta monte edildiğinde, bu hattın sızdırmazlık testi nedeni ile işletme basıncının 1,5 katı yani 450 mbar'lık basınç ile test edildiğ ini de düşünerek 500 mbar'a kadar dayanımlı olması gerekmektedir. Doğalgaz uygulamalarında, standart 500 mbar dayanımlı solenoid vanalar hiç sorunsuz kullanılabilmektedir. Ancak LPG uygulamalarında 1. kademe regülatör ve buharlaştırıcı çıkışının genelde 500 mbar ile 1,5 bar basınçta olması nedeniyle ya 6 bar'a kadar dayanımlı olan özel yüksek basınç dayanımlı vana tercihi ya da standart vananı n 2. kademe reglaj istasyonundan sonra kullanımına dikkat edilmelidir. Bir diğer hususta vana ile oluşacak basınç kaybıdır. Bu nedenle seçilecek vananın büyüklüğü, gaz akış oranına karşılık gelen basınç kayıp grafiği göz önünde tutularak belirlenmelidir. o
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=