Arçel i k'te Doğal Gaz Deneyi ml eri Doç. Dr. Yalçın TANES 1945 Balıkesir doğumludur. Yüksek öğrenimini Proses Mühendisi olarak 1970 yılında Karlsruhe Üniversitesi'nde, doktorasını 1976 yılında yine aynı üniversite de tamamlamıştır. 1982 yılında Karadeniz Teknik Üniversitesi'nde doçent olan Yalçın Tanes, 1988 yılından beri Arçelik'te çalışmaktadır. Şu anda Araştırma Yöneticisi-Uygulama görevini yürütmektedir. Lemi Ali GÜNGÖRDÜ 1951 Ankara doğumludur. 1973 yılında Boğaziçi Üniversitesi'nden Elektrik Mühendisi (BSEE) olarak mezun olduktan sonra 2 yıl TCDDELMS'de çalışmış, 1975 Kasım'ında Arçelik Eskişehir Buzdolabı Fabrikasına girmiştir. Şu anda aynı fabrikada Bakım Müdürü ve Arçelik Şirket Enerji Koordinatörlüğü görevlerini yürütmektedir. NA TURAL GAS EXPERIENCE INARÇELİK Abstract: Arçelik is one of the first factories in Türkiye using natura/ gas. Decision for convertion to natura/ gas was made af/er a detailed initial study made with the help of Koç Holding. General system design was made by the engineers in Arçelik.ln both plants at Çayırova and Arçelik, al/ of the technicaı safety rules, suggested by Botaş was followed. Furthermore in Eskişehir planı gas alarm systems at certain places was used to cut the gas flow in case ofa leak. Özet:Arçelik, doğal gazı endüstriyel alanda Türkiye'de ilk kullanan şirketlerden biridir. Doğal gaza dönüşüm kararı, Koç Holding Etüd Proje Koordinatörlüğü'nün işbirliği ile ve detaylı bir ön çalışma sonunda verilmiştir. Genel sistem mühendisliği büyük oranda Arçelik elemanlarınca yapılmış ve gerekli techizat seçilmiştir. Arçelik'in Çayırova işletmesinde Eylül 1990, Eskişehir İşletmes i nde Ekim 1990 da ilk doğal gaz brülörleri ateşlenmiştir. Doğal gaz tesisatı kurulurken BOTAŞ tarafından talep edilen tüm emniyet önlemleri alınmış, bunun dışında Eskişehir İşletmesinde kritik noktalara yerleştirilen gaz dedektörleri yardımıyla doğal gaz hatlarını tehlike anında otomatik olarak kapatan bir emniyet sistemi kurulmuştur. Doğal gaz kullanımı yakıttan ve yakıt giderlerinden tasarruf edilmesini sağlamıştır. Yapılan yatırımlar kendilerini geri ödemiş bulunmaktadırlar . Ayrıca daha tem i z bir çevreye kavuşulmuş bulunulmaktadır. Doğal gaz kullanımının sürekliliği için düşük doğal gaz fiyat ı uygulamasının devamı temenni edilmektedir. 1.GİRİŞ Bu yazıda, Türkiye1de doğal gazı endüstriyel alanda kullanan ilk şirketlerden biri olan Arçelik'teki deneyimlerin, doğal gazı kullanmak isteyen diğer şirketlerle paylaşılması öngörülmektedir. Yazıda, doğal gazın gündeme geldiği andan itibaren geçirilen aşamaları, Arçelik'in Çayırova ve Eskişehir tesislerinde kurulan doğal gaz sisteminin ana hatlarını ve ilk ateşlemeden sonra geçen 8-9 aylık sürede edinilen deneyimlerin bir özeti bulunmaktadır. 2. DOĞAL GAZA GEÇİŞ KARARI Doğal gazın sanayide kullanıma açılmasıyla birlikte, konu hemen Arçelik1 in de gündemine gelmiştir. Çünkü Arçelik1 in iki büyük tesisi, Çayırova ve Eskişehir işletmeleri doğal gaz ana güzergahının çok yakınında bulunmaktadır. Çayırova cam fabrikasına ve Çayırova sanayi bölgesine gidecek hattın Arçelik1 in _sınırından geçmesi planlanmaktaydı. Arçelik Eskişehir İşletmesi ise doğal gazı Ankara1ya taşıyan ana hattın yalnızca 9 km. yakınındaki Eskişehir Sanayi Bölgesi içinde kurulmuştu. Koç Holding Ecüd Proje Koordinatörlüğü, doğal gaz konusunu tüm Koç şirketleri adına daha önce ayrıntılı olarak incelemiş ve Arçelik'in doğal gaza dönüşümü hakkında olumlu görüş bildirmekteydi. Diğer taraftan Botaş ile Koç Holding arasında çerçeve anlaşmasına varılmış bulunuyordu. Doğal gazın temizliği, verimliliği ve ucuzluğu Arçelik1te doğal gaza dö nüşüm kararını olumlu yönde etkileyen: gerekçelerdi. Buna karşılık doğal gazın teminin ve fiyat avantajının sürekliliği konusunda tereddütler vardı. Doğal gazın kaynağının Türkiye1de olmaması ve vanaların günün birinde politik nederı,lerle kapatılma olasılığı düşünülmesi gereken bir konuydu. Gerçi Botaş yetkilileri doğal gazın kesilmeyeceği konusunda iyimser telkinlerde bulunuyorlardı ama yine de alternatif bir yakıtı ve yakma sistemini yedekte tutmak emniyetli olacaktı. Fiyat avantajının süreklilliği konusunda ise bir güvence yoktu. Çünkü doğal gaz fiyatları serbest piyasa koşullarına ve arz-talep dengesine 35
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=