51 Doğalgaz Dergisi Ekim / October 2009 DOĞAL GAZ DERGİSİ 150 VİZYON Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu Üyesi Fatih Dönmez’in yaptığı sunumun tam metni ülkemiz doğalgaz sektörünün güncel durum tespiti, gelecek yıllarına yönelik önemli görüşlere yer vermesi, sektör adına önemli bilgiler ve saptamalar içermesi nedeniyle geçen sayımızda okuyucularımızla paylaşılmıştır. 2001 yılı doğalgaz endüstrisi için bir dönüm noktasıydı. 4646 sayılı Doğalgaz Kanunu’nun yürürlüğe girmesi ve sonrasında EPDK kurulmasıyla beraber serbest piyasa aktiviteleri başladı. O tarihlerden günümüze kadar geçen zaman içinde yapılan alt yapı faaliyetleri ve yeni dağıtım şirketleri diye isimlendirilen şirketlerin penetrasyon oranları kısa sürede % 20 seviyelerine ulaştı. Bu sonuçlara ulaşılmasındaki ana etkenleri EPDK’nın söz konusu modeli uygulamaktaki kararlılığı, özel sektöre verdiği destek, özel sektörün piyasa serbestleşmesi ve özelleştirmeye olan inancı, iletim hatlarının yurt çapında çok ciddi ve kararlı bir biçimde yaygınlaştırılmış olması, ülkede düşük enflasyon oranlarına sahip olunması, AB mevzuatına uyum süreci içerisinde olmamızın yarattığı motivasyon ya da zorunluluklar, ve tabii ki çevresel konularda hassas davranma gerekliliği olarak özetlenebilir. Tartışılması gereken üç unsur var. Bunlardan ilki Türkiye’de aşırı abonelik olması durumudur. İkinci unsur ise görece ucuz gazın daha çok İran’dan değil, Azerbaycan’dan geldiği ve kompresör istasyonlarının kurulmasındaki gecikmeler olduğu, artırmanın kolayca mümkün olamadığı, bir istasyon yeni açılmışken bir diğeri halen beklemede kalabildiğinden ve bunun da alımlarda hızlı bir artışı zor hale getirmesidir. Son unsur da BOTAŞ’ın rolüdür. Ulusal lider olarak BOTAŞ kalacak mı? diye sormak isterim. Burada kilit unsur yeni gaz yasasının uyarlanabilirliğidir. Bu noktada şu soru önem kazanmaktadır. Yeni gaz yasasının uygulanabilir olmaması halinde AB perspektifi kaybedilip, BOTAŞ ulusal lider olarak mı kalacak mıdır? Yaptığımız çalışmalarda Türkiye’deki fiyatların diğer dokuz Avrupa bölgesine göre %20 daha düşük olmalıyken, bugün Türkiye’deki endüstriyel fiyatlara baktığımızda hiç de düşük olmadığını görüyor, bundan dolayı şaşkınlık duyuyoruz. Türkiye bugün buradan bizim hesaplamalarımızda mümkün olan seviyeye nasıl gelebilir olduğunu ifade etmek gerekirse, bunun bir yolu, en başta belirtilen arz fazlasını hafifletmek ki bu halihazırda gelecek yıl planı dahilindedir, burada bazı ülkelerde çok yüksek fiyatlar görüyoruz. Yüksek fiyatların nedeni, başka yakıt alternatiflerinin mevcut olması nedeniyle gazı tek bir tedarikçiden alınıyor. Böylece o tek tedarikçi daha yüksek bir fiyat koyma fırsatına sahip oluyor. Burada görülen diğer bir konu ise eğer Avrupa’da yatırımlara izin verdiğiniz takdirde stratejik yatırımlar pazarlara erişimi sağlayarak pazar gücü yaratmayı sağlayacaktır. Burada 2005 yılı için görülen yüksek fiyatlar 2010’da düşebilir, fakat bu yatırımların zamanında gerçekleştirilebilmesine bağlıdır. Fatih Dönmez / Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu Üyesi Sibel Sayıner / GAZBİR Dernek Direktörü Wietze Lise / IBS Research and Consultancy-Proje Yöneticisi Öncelikle UGETAM projesinin İGDAŞ’a ait bir proje olduğunu belirtmek isterim.1999’dan bu yana 10. yılını tamamladık. 1 Nisan 2008 tarihinden beri de ayrı bir anonim şirket olarak Türkiye’de doğalgaz dağıtım şirketlerine hizmet vermekteyiz. Geçen bir yıl içinde doğalgaz dağıtım şirketlerinin kuruluşu olan GAZBİR ile yapılan protokol çerçevesinde, Türkiye sathında yaklaşık 60 şirketle beraber 80 bin kişiyi kapsayan ve istihdama yönelik olarak ortak eğitim ve belgelendirme çalışmaları yürüttük. Şirket olarak eğitim, test ve kalibrasyon, belgelendirme ve denetim, müşavirlik ve danışmanlık Serkan Keleşer / UGETAM A.Ş. Genel Müdürü hizmetleri olmak üzere dört ana faaliyet alanımız var. Geçen bir yıl içinde en çok ağırlık verdiğimiz iki konudan birincisi eğitim ve belgelendirme faaliyetleridir. Bu konuda da GAZBİR ile beraber Türkiye sathında Mayıs ayında imzaladığımız protokolden bu yana aylık ortalama 300-350 kişilik belgelendirme faaliyetini ortaklaşa yürüttük. Bu belgelendirme faaliyeti sonucunda doğalgaz piyasasının sertifika yönetmeliğine göre, hem polietilen hem de çelik kaynak konusunda ortak belgelendirmeler yaptık. Standartlar çerçevesinde personele hem UGETAM tarafından eğitim verilecek hem de GAZBİR’in bir
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=