1,2,3,4 (Avrupa) ve benzeri hesap belirlenmemiştir. Ancak GDF Tablo 1. Farklı gaz grupları için yöntemlerini kullanarak doğalgazın (Gaz De France) tarafından sıkıştırılabilirlik faktörü metotlarının karşılaştırılması. gerçek hacim değerini hesaplar. EHD (Elektronik Hacim Dü- Ortalama Maksimum Bu sıkıştırılabilirlik faktörleri hesap metotları çok yakın değerler vermektedir. Aşağıda farklı hesaplama metotlarıyla ilgili yapılmış bir çalışmanın sonucu görülmektedir: Türkiye'ye gelen gaz genelde lean gas grubuna girmektedir. Testte görüldüğü gibi AGA 8 Gross Metot ve DC tamamiyle aynı sonuçları vermektedir. Fakat dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli konu da, bu yöntemlerin kullanılabilir olmasıdır. AGA 8 DC metodunda istenen 21 element ve değerin gerçek değerleri ne yazık ki bilinememektedir. Yöntemin hesaplamayı doğru yapması için ihtiyacı olan parametreler tam olarak girilemediğinden de verdiği sonucun doğruluk derecesini tahmin etmek oldukça güçtür. Bu yüzden, bire bir aynı hatayı veren ve kullanımında kolaylıkla ve hassasiyetle bilinen 3 değeri kullanan AGA 8 Gross Metot'ların (Gross 1 veya Gross 2) kullanılması en doğru sonucu verecektir. Sayaçların kalibrasyonu kanuni olarak 1 O yılda bir yapılması gerekirken, EHD cihazları için kanuni bir peryod zeltici) cihazlar, yılda en az Gaz Grubu Hesap Metodu Hata Hata % % bir kere periyodik kontrole tabi tutulmaktadır.Bunun yanında, genel teknik bir yaklaşım olarak basınç ve sıcaklık sensörleri için asgari 1 yıl periyodu, bütün Zayıf Gaz A-D.Get.aAy. 8Metod 0.02 -0.14 (-%95 -Gross Metod 0.02 -0.14 metan gazı) NX-19 0.10 -0.62 Orta Gaz A-D.Get.aAy.8Metod 0.03 -0.06 (-%90 sektörlerde tavsiye edilmekte -Gross Metod 0.04 -0.05 metan gazı) NX-19 0.14 -0.24 ve uygulanmaktadır. Ayrıca "DKD-R 6-1-Guideline CalibZengin Gaz A.G.A.8 -Detay Metod 0.03 -0.25 (-%85 ration of Pressure Gauges" dokümanında da doğruluk değeri %0,5 e eşit veya daha yüksek olan basınç transmitterleri için aşağıdaki ifadeler yer almaktadır: metan gazı) -Gross Metod NX-19 0.04 -0.32 0.59 -2.06 Y A ü zo ks t ek YK aü kr bsoenk Dioksid "DKD - R.6.1.Annex F Period of validity (recommended) it is the user who is responsible far fixing, and complying with, an appropriate period far repeating the calibration. Far the usua/ conditions of use, the following recalibration periods are recommended: Pressure transmitters with electrical output > 0,5% of measurement span 2 years Pressure transmitters with electrical output <= 0,5% of measurement span 1 year" Bununla birlikte, uygulanabilirlik açısından yılda bir defa ile başlanan A.G.A.8 -0.20 -Detay Metod 0.06 -0.15 -Gross Metod 0.04 -0.45 NX-19 0.13 A-D.Get.aAy.8Metod 0.03 -0.16 -Gross Metod 0.04 -0.15 NX-19 0.28 -1 .04 lama metodu da dikkate alınarak sistem olarak laboratuvar ortamında kalibrasyonu yapılması gerekmektedir. Son derece hassas ölçüm yapan bu cihazların sahada yerinde kalibrasyonu kalibrasyon tekniği ve hassasiyeti açısından çok zordur. Çünkü korrektörün çalışır vaziyette iken sadece tek noktada doğrulaması yapılabilir. Kaldı ki bunun da istenen hassasiyette yapılması mümkün değildir. Korrektörler üzerindeki basınç ve sıcaklık sensörleri genellikle %0,2-0,25 FS doğruluğundadır. Bu sensörleri kalibre etmek için ise bunlardan en az 4 kat daha doğrulukla kalibrasyon peryodu, iki yıl üst üste ölçüm yapmak gerekmektedir. Bu olumlu çıkmışsa kalibrasyon sıklığı 2 durumda %0,05 FS gibi bir doğrulukla seneye çıkarılabilir. ölçüm yapmak gerekmektedir. Saha şartlarında bu doğrulukla kalibrasyon Hacim düzeltmesi, sayaçtan geçen yapma ihtimali çok zayıf olacaktır. Bu hacmin basıncı, sıcaklığı, gazın kimyasal ve fiziksel özelliklerine göre yapılmaktadır. Dolayısı ile elektronik(otomatik) hacim düzeltici cihazlarının, üzerinde bütünleşik olarak bulunan basınç sensörü, sıcaklık sensörü ve hesaplayıcı ünite ile birlikte, gazın kimyasal ve fiziksel özellikleri, referans şartlar ve hesapDoğal Gaz Dergisi Eylül / September 2010 63
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=