■ ■ ■ DOĞAL GAZ DERGİSİ 159 •■ TEKNiK BiLGi ■ nokta da gaz kaçak kontrol imkanı sunan bir modeldir. Mutfağa yerleştirilen kontakt röle çıkışlı-kontrol fonksiyonlu merkezi dedektör ve buna bağlanabilen kat kaloriferinin bulunduğu mekana yerleştirilen bir sensör ile kaçak bodrum katında olsa dahi üst kat mutfakta yerleşik merkezi dedektörün duyulur, görülür alarmı ile uyarı yukarı taşınabilinmelidir. Merkezi dedektörün kontakt röle çıkışları kullanılarak, gaz hattı üzerine monte edilecek solenoid gaz kesme ventili ile de gaz otomatik olarak kesilebilir. Apartman Tipi Tek Kazanlı Kazan Dairesi Bu tip uygulamada da, özellikle ekonomiklik ve alarm sistemi kullanımını yaygınlaştırma bakımından, en azından tek nokta kontrol imkanı sunan ve kontakt röle çıkışlı bir model tercih edilmelidir. vurgulandığı gibi kazan ve kazan dairesi içinde bulunan flanşlı branşman sayısı ile kolayca tespit edilebilir. Bu tip uygulamalara uygun, gelişmiş sistemlerde çift seviyede kontrol genelde önerilen ve aynı zamanda standart olan bir uygulamadır. Kaçak düzeyinin birinci set düzeye erişmesi halinde korna ile uyarı ve havalandırma sisteminin devreye alınması gerçekleştirilirken, ikinci set düzeyine erişmesi halinde otomatik gaz kesme fonksiyonu devreye girmektedir. Burada, apartman tipi kazan dairesi uygulamasında da olduğu gibi gaz kestirme fonksiyonunun brülör gaz yolu armatürü üzerinde mevcut solenoid vana ile yapılmasının yanlış ve faydasız olduğunu belirtmeliyiz. Çünkü amaç, kazan dairesi dışına monte edilecek el kurmalı solenoid taşınan sinyallerin tesiste mevcut diğer kablo sinyalleri ile girişimlerinin önlenmesi bakımından, kullanılan algılayıcı sensörlerin 4-20 mA sinyal üreten transmiter niteliğinde olmasına dikkat edilmesi gereklidir. 4. Hat Kaçakları ve Portatif Gaz Kaçak Dedektörleri Özellikle endüstriyel tesisler gibi yüzlerce metre gaz borulamasının olduğu mekanlarda her potansiyel gaz kaçak noktasına bir adet gaz dedektör kullanımı söz konusu olamaz. Ancak bu hatların da düzenli aralıklarla kontrolu çok önemli bir gereksinimdir. Bu anlamda, kullanımı pratik, güvenilir ve hızlı kaçak tespiti yapabilen oldukça ekonomik, elektronik portatif gaz kaçak dedektörlerinin kullanımı özellikle tavsiye olunur. Bu tür ekipmanlar sadece kapalı alanda değil açık alandaki borularda da vana ile gazın kaçak-tüketim mahal- kullanılır. Dedektörün içinde dahili siren bulu- line girmesini önlemektir. nup bulunmaması önemli değildir. Çünkü bu tip dahili sirenlerin kazan dairesi içerisinde kimse bulunmadıkça dışarıdan duyulma ihtimali çok azdır ve faydası yoktur. Bu nedenle dedektörün ilgili kontakt röle çıkışı kullanılarak kapıcı dairesine, yoksa koridor boşluğuna yerleştirilecek, harici bir korna kullanımına kesinlikle dikkat edilmelidir. Solenoid gaz kesme ventili ile gazın otomatik kestirilmeside tavsiye olunan ilave bir Endüstriyel-Proses Tipi Çok Kanallı Uygulamalar Bunlar genelde 4 ve daha çok (24/256 kanal gibi), noktada kaçak kontrolüne gerek duyulan, tamamen özel uygulamalardır. Burada kullanılan sistemler, uygulamalara uyumlu hale getirilebilen dizayn açısından esnek özelliklere sahip çok seçenekli model ve modüller halinde olmaktadır. Çünkü bu ekipmanın sadece güvenlik değil, kaçak nedeniyle havaya atılan gaz bedelinin tasarrufu açısından da hizmet verdiğini unutmamalıyız. Burada hat kaçak ve ortam kaçak dedektörleri arasındaki ekipman seçeneklerini irdeleyip uygun olan doğru ekipman seçilmelidir. 5. Elektrik Bağlantıları Doğalgaz alarm cihazlarının uygulakorunmadır. ması sırasında karşılaşılan bir diğer Endüstriyel/Ticari Merkezi lsı Santralları Bu tip mekanlar ile birden fazla sayıda kazanın yer aldığı kazan daireleri genelleştirilmektedir. Buralarda çok kanallı olarak adlandırılan gelişmiş merkezi gaz güvenlik ve kontrol sistemlerinin kullanımı tercih edilmelidir. Kanal/sensör sayısı daha önce de Bu tip uygulamalar için genelde ge- hususta yapımcı firmaların ölçü çerli olması bakımından, şu aşamada altı çizilmesi gerekli önemli bir husus, merkezi gösterge/kontrol panosu ile algılayıcı sensörler arası kablo mesafesidir. Kablo mesafelerinin hem oldukça uzun olması nedeniyle sinyallerin kaybolmaması hem de kablo ile kontrol ekipmanlarına ve özellikle elektrikli montaj işlemlerine ilişkin yetersiz bilgi düzeyi ile yanlış ya da eksik uygulama yapmalarıdır. Burada özellikle zorlanılan kontrol fonksiyonlu, kontakt röle çıkışlı tüm ürünler için geçerli olan bazı terminolojilere ve tipik bağlantı şekline özlü 94 Doğal Gaz Dergisi Kasım-Aralık/ November-December 2010
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=