pıldığı yönünde bir savaş yürütüldü. Gaz Samsun'a geldiği takdirde Türkiye bunu satın alacaktır dedik. Tüm Ş,ansman, teknik sorunlar ve her şeyi çözmek zorundasınız ama ben Türkiye'nin uzun vadede önemli bir fayda sağladığına inanıyorum. Olay, biraz da siyasi idi. Şu anda bir uluslararası kuruluşta görev yapan o zamanki Amerikan Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı toplantıda bana, Rusya'ya bağımlılığın azaltılması veya artmasının değil birebir Türkiye ile Rusya arasında gaz bağlantısı kurulmasına karşı çıktıklarını kendisi söylemişti. "Gürcistan üzerinden doğalgaz hattını yapsaydınız biz hiçbir şekilde buna karşı çıkmazdık" diye bir ifadesi olmuştu. Sayın büyükelçi de, o zaman Bakü -Ceyhan müzakeresi sürerken benim, Hazar'dan gelen doğalgaz ve Avrupa'ya doğalgaz taşınmasıyla ilgili projeler konusunda fazlaca faaliyet göstermeme şaşırdıklarını hala ifade ediyorlar. Ama Türkiye üzerinden ne kadar çok gaz geçerse arz güvenliğine o kadar fayda sağlayacağını düşünüyorum. Yalnız biz başlangıçta ana hat olarak, Yunanistan, Makedonya, Arnavutluk, Hırvatistan üzerinden Avrupa'ya gidecek olan hattı düşünmüştük. Gerek Yunanistan üzerinden İtalya'ya giden gerekse de şu anda Nabucco ismini alan hat, tali hat olarak düşünülmüştü. Sebebi de italya'da pazarın çok yoğun bir rekabete sahip olmasıydı". Avrupa'ya Doğalgaz Nakli Türkiye'nin Avrupa'ya gaz nakli çalışmalarını çok erken başlattığını söyleyen Yiğitgüden şunları vurguluyor: "1998 yılı içinde Türkiye'den Bosna-Hersek'e gaz sevkini öngören bir anlaşma imzalanmış, yine aynı yıl içinde Türkiye-Avusturya ikili enerji müzakerelerinde Doğu Balkanlar üzerinden Avusturya ve Avrupa'ya gaz nakli konusu gündeme getirilmiştir. Türkiye'nin stra- ■ DOĞAL GAZ DERGİSi 162 ■ ■ GÜNCEL■• ■ > 7 Temmuz 2000 :ı,,. 28 Mart 2002 :ı,,. 23 Şubat 2003 :ı,,. 3 Temmuz 2005 > 1 8 Kasım 2007 > 4 Kasım > 11 Haziran 2008 Güney Avrupa Gaz Ringi Türkiye, Avrupa Komisyonu ve Yunanistan arasında imzalanan anlaşma MOU, BOTAŞ ve DEPA arasında IGA, Türkiye ve Yunanistan arasında TGI inşaata başlaması TGI Resmi açılışı IGA ile Yunanistan ve İtalya arasında IGI Poseidon SA'nın Formasyonu ■ Herkes Türkiye'nin yurtdışına bağımlı olduğunu söylüyor. Hiç kimse çı kıp da taşkömürü sektöründeki duruma bakmıyor. Türkiye, taşkömürünün yüzde 1O'nunu üretiyor, yüzde 90'ınını ithal ediyor. ■• tejisinde doğalgazı Avrupa'ya taşıyacak üç proje mevcuttur; Güney Avrupa Gaz Ringi, Batı Balkan hattı, ve Doğu Balkan hattı veya şimdiki adıyla Nabucco. Türkiye'nin 1 O yıl önce üzerinde çalıştığı, Yunanistan, Makedonya, Sırbistan-Karadağ üzerinden ve Bosna-Hersek'i besleyerek kuzeye uzanması planlanan ve stratejik açıdan çok önemli, Batı Balkanlar Doğalgaz Boru Hattı Projesi gündemden düşmüş gözüküyor. Doğu Balkanlardan geçen Nabucco boru hattı projesi Rus gaz monopolü Gazprom'un Güney Doğu Avrupa gaz pazarındaki durumuna bir tehdit oluşturmaktadır. Mavi Akım il projesi ile bölgeye ilave gaz sevk etmeyi planlayan Gazprom, bu projenin Türkiye nezdinde yeterli desteği görmemesi üzerine Güney Akım projesini gerçekleştirmek üzere 2007 yılında İtalyan ENi Şrnası ile anlaşma imzaladı". İran Yüzünden Piyasanın Liberalleşmesi Durdu Doğalgaz kanununda öngörülen özelleştirme stratejisinin hala belirsiz olmasının nedenlerinden birinin de İranlılar olduğunu düşünen Yiğitgüden sözlerine şöyle devam ediyor: "Bütün olay, bu anlaşmazlık süreci içerisinde, İranlılar'ın 'sizde piyasa liberalleşiyor, biz de kendi boru hattımızı yaparız' şeklinde davranışta bulunmaları sonucunda oldu. Enerji Bakanlığı da bundan çekinerek liberalleştirmeyi durdurdu ve transit rejimin gerçekleşmesini askıya aldı. Yetki tekrar bakanlığa geçti. Artık hepiniz işin içindesiniz, Bakü - Ceyhan ve diğer gaz hatlarının nasıl yapıldığını biliyorsunuz. 15 -20 yerden müsaadeler alınması gerekiyor. Bunun dışında yüz binlerce sorun var. Yani iran'ın tavrı hiçbir şekilde gerçekçi değil. Türkiye'nin denetim desteği olmadan, bir transit boru hattı döşemek mümkün değil. Ama biz ne yazık ki İran'ın bu tavrı sonucunda bir transit rejim sahibi olamadık. Liberal doğalgaz boru hattı piyasası, bir hab olmak istiyorsak olmazsa olmazlardandır. Çünkü bir tekel piyasasının hab şeklinde çalışması mümkün değil. Sonuçta o piyasada; saatlik, günlük, haftalık, aylık, yıllık ticaretler yapılacak. Onun için sizin gaz ticaretini teşvik eden bir mevzuat ortaya koymanız lazım. Dolayısıyla bu hususun, doğalgaz kanunu değişikliğinin beklendiği bu günlerde dikkate alınması lazım. Eğer BOTAŞ'ın peşinden Doğal Gaz Dergisi Nisan / April 2011 31
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=