MAKALE DOĞAL GAZ DERGİSİ 163 66 Doğal Gaz Dergisi Mayıs - Haziran / May - June 2011 Gaz Kaçak Algılama-Arama Teknolojilerinde Gelişmeler Doğalgaz şirketleri için ‘kaçak’ denilince dağıtım ve iletim hatlarındaki kaçaklar akla gelir. Uzun yıllar, bu işlem oldukça pahalı ve zaman alıcı bir süreçti. Esas olarak, gaz şirketleri, kaçağın yerini belirlemek ve hat boyunca delikler açarak, bir gaz ölçüm dedektörü vasıtasıyla yüzey altı kaçak testleri yapmak zorundaydılar. ‘Bitki sörveyanı’ diye bilinen, ölü bitkileri gözlemleme yoluyla gaz kaçaklarının tespiti yönteminin keşfi endüstride önemli bir adımdı. Bununla beraber, doğru bir bitki sörveyanı, oldukça yoğun deneyim ve yetenek gerektiren bir uzmanlık alanıydı ve gaz şirketlerinde mevcut olan bir tecrübe değildi. Bu durum, eskiyen gaz dağıtım hatlarındaki gaz kaçaklarının bulunması için daha etkin bir yöntemin gelişmesini sağladı. Yaklaşık 45 yıl önce, doğalgaz kaçak aramada bir devrim yaşandı. Alev iyonizasyonu (FI-Flame Ionisation) yönteminin keşfi , gaz iletim ve dağıtım hatlarındaki kaçakların tespiti için çok önemli bir gelişmeydi. Milyonda bir partikül (PPM) seviyesindeki algılama hassasiyeti, FI teknolojisinin başarısındaki anahtar husustu. FI dedektörlerinin PPM hassasiyeti, gaz şirketlerine, toprak yüzeyinden çok küçük kaçakları dahi tespit etme imkanı verdi. Bu durum, belirli aralıklarla yüzey testlerinin yapılması yönünde önemli bir hamleydi. FI teknolojisi gaz kaçak algılamada, kararlı ve güvenli bir yöntem olarak kendini kanıtladığından, gaz sistemlerinin verimlilik ve güvenliğini arttırarak hızlıca gaz kaçak aramada dünya ölçeğindeki en iyi uygulama haline geldi. Yakın zamanlı teknolojik gelişmeler, gaz kaçak arama cihazlarında yeni bir ‘devrim’ ortaya koydu. Optik ve lazer esaslı teknolojiler, 40 yıldan daha fazla süredir ilk büyük gelişme olduğunu kanıtladı. Gelişmeler/Yöntemler Bu yeni teknolojilerin gaz kaçak arama işine uygulanma safhasında, bir ana hedefe varılmış oldu. Yeni cihazlar en az FI kadar iyi, hatta daha iyi olmalıydılar. Bu iddia yerine geldi. Optik ve lazer teknolojilerin FI cihazlara göre üstünlükleri şunlardır: Z PPM seviyesinde algılama Z Cihazın çalışması için yakıt gazların (hidrojen ve hidrojen/azot) gerekmemesi Z Kendi kendine kalibrasyon, harici kalibrasyon gaz ihtiyacının ortadan kalkması Z Metan’a özgünlük, kelimenin tam anlamıyla, otomobil egzoz gazı ve hidrokarbonlardan meydana gelebilecek ‘pozitif yanılma’ payını ortadan kaldırmıştır. Bu makale, Mr. T. Brown (Heath Consultants Inc., TX-USA) tarafından kaleme alınan ve WORLD PIPELINES adlı yayının Ocak 2011 sayısında yayımlanan yazının aslından tercüme edilerek derlenmiştir. Tercüme: Erol Polat, Mak.Y.Müh.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=