Hertindahl-Hirschman lndex 1 ,00 0,90 0,80 0,70 0,60 00 00 00 00 00 00 00 o o o o o o t: C � � ö E -g i , � � >, z ::;: " UJ UJ "' °' "' o o "' t: .,, i ö J;. Grafik 1. Türkiye Doğal Gaz Piyasasında (İthalat ve Üretim) Rekabet cinin hızlandırılması ve iç pazardaki müşterilerin devri ile birlikte azalmasının mümkün olacağı düşünülmektedir. 2.3 Depolama Tarifesi Kanun depolama faaliyetini rekabete açık bir alan olarak tanımlamış ve gerek LNG Terminali işletmeciliğini gerekse yer altı depolama faaliyetini bu kapsamda ele almıştır. Dolayısıyla, depolama tarifelerinin de toptan satış gibi taraflar arasında belirlenmek üzere serbest bırakmıştır. Ancak, toptan satış faaliyetinde olduğu gibi depolama faaliyetinde de Elektrik Piyasası Kanununun ilgili hükümlerine dayanılarak, Yönetmelik kapsamında ülkedeki depolama kapasitesi yeterli seviyeye ulaşıncaya kadar depolamaya ilişAşağıda söz konusu bedellerin detaylı açıklamalarına yer verilmektedir: • Kapasite bedeli, hizmet alanın, yıllık gönderim kapasitesi kapsamında yapmış olduğu rezervasyon sonucunda belirlenen (başvuru miktarı, ya da pro-rata sonucu oluşan) miktara uygulanır. Kapasite tutarı aylık bazda hesaplanarak tahsil edilir. • Depolama bedeli, hizmet alanın envanterindeki miktar için depolama şirketinin KUE'lerinde belirlenen yöntem doğrultusunda günlük bazda hesaplanır. • Boşaltım ve sevkiyat bedeli, gazlaştırılan birim metreküp gaz için ödenir. İlgili Kurul Kararında belirlenen diğer bedeller ise; Kapasite aşım, Boşaltım kin fiyat ve tarifelerin Kurul tarafından ve Sevkiyat Düzensizlik Ücreti, Gecikbelirlenebileceği öngörülmüştür. Bu kapsamda Kurul 2004 yılından itibaren depolama tarifelerini düzenlemektedir. 2004-201O yılları arasında, depolama fiyatı üst sınırı olarak tek bir bedel belirlenmiştir. 201O yılında depolama lisansı sahibi tüzel kişilerin depolama tesislerine ilişkin temel kullanım usul ve esaslarına (KUE) ilişkin çalışmaların neticelendirilmesinin ardından, kapasite ve hizmet bedeli ayrımına dayanan bir depolama tarifesinin uygulanmasının yerinde olacağı düşünülmüş ve 18/08/201O tarih ve 2699 sayılı Karar ile Sıvılaştırılmış Doğal Gaz Tesislerinde Uygulanacak Olan Depolama Tarifeleri verilen hizmet bazında ayrıştırılmıştır. Buna göre; depolama tarifeleri; kapasite bedeli, depolama bedeli ve boşaltım ve sevkiyat bedelinden oluşmaktadır. me ve Hizmet Kesintisi bedelleri olarak sıralanabilir: • Kapasite aşım bedelinin, kapasite bedelinin iki katı • Boşaltım ve Sevkiyat Düzensizlik Ücretinin, birim boşaltım ve sevkiyat ücreti, • Gecikme bedelinin, Hizmet alanın gemisinin planlanan varışından en az 36 saat önce geminin geç ulaşacağına dair yazılı bir tebligat gönderilmezse en fazla 10.000 ABD Doları, • Hizmet kesintisi bedelinin, hizmet kesintisi durumunda gün bazında sevkiyatı yapılamayan LNG'nin her Sm3'ü için hizmet alana ödenecek bedelin ilgili tarife kaleminin 2 katı olarak uygulanması öngörülmektedir. Her ne kadar halihazırda, üçüncü tarafların erişimine açık bir yer altı deposu ■ DOĞAL GAZ. DERGİSİ 164 ■ ■ MAKALE ■• ■ :: :: :: � ö E ) � � � bulunmamakta ise de 2010 yılının ikinci yarısından itibaren bu konuda olumlu gelişmeler yaşanmış ve daha önce yalnızca sözleşme kapsamındaki yükümlülükleri nedeniyle BOT AŞ'a hizmet vermekte olan Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) 561 milyon Sm3 miktarında bir kapasiteyi üçüncü tarafların erişimine açma konusunda gerekli adımları atmıştır. Yeni gelişmeler doğrultusunda hazırlanmış olan "Yeraltı Doğal Gaz Depolama Tesisi Temel Kullanım Usul ve Esaslarının Belirlenmesine Dair Yönetmelik" Kurum internet sayfasında görüşe açılmış ve gelen görüşler de dikkate alınarak Kurula sunulmuştur. Yönetmeliğin kabulünün ardından TPAO' nun EPDK'ya sunacağı kullanım usul ve esasları değerlendirilecektir. Bu süreçte, şirketin tarife önerileri de alınarak yer altı depolama tesisleri için de ayrı bir tarife belirlenmesi planlanmaktadır. Ülkedeki depolama kapasitesinin yeterli seviyeye ulaşmasıyla birlikte depolama tarifeleri serbest bırakılacaktır. Ancak öncelikle, depolama yükümlülüğünün çerçevesinin belirlenmesinin, lisans sahibi şirketlerin depolama yükümlülüklerinin kamuoyuna açıklanmasının, LNG tesislerinde yapılan tanklarda bekletme işleminin ve gazlaştırma işleminin yükümlülük kapsamında nasıl değerlendirileceğinin belirlenmesine ilişkin adımların atılması gerekmektedir. ■ Bu makale, 15-16-17 Haziran 2011 tarihleri arasında yapılan 17. ıccı Uluslararası Enerji ve Çevre Fuarı ve Konferansı'nda bildiri olarak sunulmuştur. Doğal Gaz Dergisi Temmuz - Ağustos/ July - August 2011 77
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=