■ DO\'.;AL GAZ. DERGİSİ 165 ■ ■ ViZYON ■■ ■ da bir piyasa gözetimi işlemiyorsa, o zaman bu sorunlar olur. "Bu İşi Bilgi Temeline Oturtmalıyız" Hepimizin istediği güvenli yaşam alan larına ulaşmaya çalışıyoruz. Buna ulaşmanın en temeli bilgidir. Güvenli bacalar yapmak istiyorsak, yegane bakmamız gereken nokta baca ko nusunda ne bildiğimizdir. Çünkü bilgi olmadan bir eğitim sistemi kuramaz sınız. Bilgi yoksa ve bu bilgi bir tor matta toplanmadıysa neyin eğitimini vereceksiniz? Eğitim vermeden uz manlık yapmak mümkün mü? Mümkün değil. Eğitim sisteminiz olacak ki uzmanlar yetiştireceksiniz. Uzmanlık profesyonelliği getirecek. Profesyo neller ile beraber mevzuat yazılacak. Mevzuat olacak ki denetim olsun. Bu denetim ile beraber de güvenli çev re olsun. Şimdi bakalım; Türkiye'de mevzuat var ama o mevzuat neyin üzerine inşa edilmiş? Alıyoruz bir yerlerden doğrudan mevzuat olarak koyuyoruz, yayınlıyoruz ve bunu uy gula diyoruz. Uygula ama uygulaya cak bilgi yok ki. Mevzuat çıkartarak güvenli çevreyi yaratmaya çalışmışız ama olmamış. Peki denetim? 2008 senesinde Ankara'daki olay olduktan sonra ne oldu biliyor musunuz? Hepi mizi denetlemeye geldiler. Ama gelen denetimciler neyi denetleyeceklerini bilmiyorlardı. Geldiler tutanak tuttu lar, gittiler. Denetim yapılmış oldu sözde. Sonra tekrar güvenlikten söz etmeye başladık. Baktık ki olaylar bit medi. Dediler ki bu işi profesyoneller yapsın. İç tesisatta gaz şirketleri ar tık bacacılık olsun dedi. Bacacılık 3 ve bacacılık 4 seviyeleri diye meslek grupları yapıldı. Sonra yetmez dedi- ■■ Güvenli bacalar yapmak istiyorsak, yegane bakmamız gereken nokta baca konusunda ne bildiğimizdir. Çünkü bilgi olmadan bir eğitim sistemi kuramazsı nız. ■ ■ "bir dakika durun, bu işler böyle değil, bu işin temeline inmemiz lazım, bu işi bilginin üzerine inşa edelim" demedi. Ne oluyor da başımıza bu kadar be lalar geliyor? Örneğin konu doğalgaz ise metan içeriğinden dolayı yanabil mek için çok fazla oksijen ihtiyacı var. Bunun sonunda çok daha fazla mik tarda karbondioksit ve hidrojen açığa çıkıyor. Ama realitede havada yüksek miktarda azot da olduğu için azot ok sitler de açığa çıkıyor. Bunların içinde eğer azot dioksit var ise, es kaza su buharı da bir şekilde yoğuşup su dam lacığına dönüşerek azot dioksit ile bir leşirse nitrik asit oluşuyor. Bu her yakıt için farklı. Kömür yakıyorsanız sülfürik asit, odun yakıyorsanız asetik asit olu şuyor. İşte bacanın bunlara dayanıklı olması gerekiyor. İşte bu yüzden tuğla baca dayanmıyor. Standartlar ve Önemi Standart neden fabrikasyon istiyor? Üreticinin kimi bacayı kelepçeli, kimi kelepçesiz, kimi mutlu, kimi mutsuz yapar ama önemli olan standardın dediği gibi senin bunu kendi üretim tekniğinden sonra bütün bileşenleri ile deney testine sokman ve sızdırmazlık seviyesinin de standardın dediği raka mı tutturmasıdır. Olur da es kaza baca çekmezse ancak o değerin altındaki bir sızdırmazlık güvenli olur. Elle ya pılan bir baca iyi olabilir ama bir insa nın 1000 metrelik bir bacanın her bir modülünün kalibrasyonunu aynı tut- ler. Buna sertifika v.s. verelim. Eği- turması mümkün değil. Onun için de timler yarım yamalak başladı. Kimse fabrikasyon önemlidir. Bunun, büyük ■ ■ "Türkiye'de bacalarda en çok görülen sorunlar, bütün binalarda bacanın ısı ve basınç şartı gerektirdiği ve her iki şarta birden sahip olması gerektiği halde bunlardan sadece bir tanesinin sağlanması ile bacanın çalışı r gibi görünmesidir. ■• şirketlerin önünü açmak gibi amaçlarla alakası yoktur. Türkiye'de bacalarda en çok görülen sorunlar, bütün binalarda bacanın ısı ve basınç şartı gerektirdiği ve her iki şarta birden sahip olması gerektiği halde bunlardan sadece bir tanesinin sağlanması ile bacanın çalışır gibi görünmesidir. Bacanın mahyayı geç mesi lazım. Çünkü rüzgar bir engele çarptığında artı ve eksi alanlar olu şuyor. Eksi alanda çekiş, artı alanda ise basınç oluşuyor. Siz rüzgarın ters tarafında, yani artı basıncında kalıyor sanız bacanızın içine hava girecek de mektir. Eğer bacanın çekme gücü dı şarıdaki rüzgarı yenemiyorsa bu baca geri tepecektir. Mahyayı geçtiğiniz her yerde artı basınçlardan kurtuluyorsu nuz. Kurtulamadığınız yerlerde yine standartların öngördüğü çatı eğimine göre şu kadar mesafe olacak, asgari yükseklik bu olacak gibi unsurlar var. Bu unsurlara uyulmadığından, bu ba sit hatalar yüzünden Türkiye'de bacadan ölümler oluyor. İşte standartlar bu sorunların yaşan maması için var. Bacanızın malzeme si ne olursa olsun 1443 standardına uymak zorundadır. Bu, baca şaftının temel taşıyıcılığı, yani statik değerle ri ile ilgilidir. Bacanın mahyaya göre olan konumu vs gibi temel, malzeme den bağımsız standartlardır. Ondan sonrada malzeme bağımlı standartlar geliyor. Diyor ki sen bir metal baca ya pıyorsan 1856 standardına bağlısın. Bu standartlar seramik baca için, PP baca için, çelik baca için ayrı ayrıdır. Sonra diyor ki bu bacaların da test standartları var. 1856'ya göre üretiyor san, 1859'a göre test edeceksin. En önemlisi ise 15287 denilen uygulama standardıdır. Bir bacayı aldın ama nasıl monte edeceksin? Birleşik cihazlar Doğal Gaz Dergisi Eylül / September 2011 69
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=