MAKALE 54 DOĞAL GAZ DERGİSİ 179 Doþal Gaz Dergisi Temmuz - Ağustos / July - August 2013 Hidrokarbon yatakları için enerji x arazisi düzenlemeleri Yenilebilir enerji kaynakları yatırım- x ları Konvansiyonel olmayan hidrokar- x bonlar alanında uzman işgücü yetiştirme programları 7. Sonuç ve Öneriler Günümüzde, neredeyse her türlü sanayi kuruluşunun ve hanenin en önemli girdisi olan enerjinin arz güvenliğinin sağlanması ve ekonomik anlamda istikrarlı bir şekilde sürdürülebilmesi, gelecek açısından sürdürülebilir büyüme amacı için çok kritik bir öneme sahiptir. Sektörlerin uluslararası rekabet gücünü artırabilmek ve hane halkının yaşam kalitesini yükseltebilmek için, kaliteli enerjinin, uygun fiyattan temin edilebilmesi ve verimli kullanılabilmesi gerekmektedir. Enerjide arz güvenliğinin sağlanması ve enerji sektörünün rekabetçi bir yapıya kavuşturulması ve gerekli çeşitliliğin sağlanabilmesi ile mümkündür. Bu çalışmada 2023 yılı için senaryo planlama metodolojisi ile üç farklı 2023 Türkiye’sini ele alan senaryo oluşturulmuş ve enerji arz güvenliği açısından shale gaz sektörü incelenmiştir. Bu bağlamda, shale gazın Türkiye’nin enerji arz güvenliğine ve enerji çeşitliliğine katkıda bulunabilmesi için kısa vadede shale gaz endüstrisi ile ilgili olan en temel sorunların çözüme kavuşturulması için adımlar atılmalıdır. Bunlar teknoloji ile ilgili yetersizlikler ve lokasyonlar ile ilgili sıkıntılardır. Bu sebeple kısa vadede “konvansiyonel olmayan doğal gaz” alanında uzmanlaşmak üzere hem teknik hem de idari personel yetiştirme programları devreye alınabilir. Aynı zamanda yabancı firmalar ile kısa vadede ortaklıklar başlatılarak teknoloji transferi hızlandırılmalıdır. Bir diğer önemli husus ise lokasyon sorunlarıdır. Bu tarz sorunlar ortaya çıkmadan gerekli teknik çalışmalar yapılıp hidrokarbon bölgeleri tespit edilmelidir ve tespit edilen bölgeler enerji arazisi olarak ele alınıp özel statüye kavuşturulmalıdır. Orta vadede ise çevresel sorunlar üzerine odaklanılmalıdır. Üretim için teşvikler, orta vadeli programlarda ele alınmalı ve Avrupa Birliği’ndeki durum gözden geçirilmelidir. Üretim teşvikleri, hem teknolojik anlamda gelişme sağlayacak, hem de enerji arz güvenliği konusunda Türkiye’yi bir adım öne taşıyacaktır. Kısa vadede başlatılan yabancı ortaklıklarda yerli payının orta vadede artırılması için çalışmalar da bu dönemde devreye alınmalıdır. Uzun vadede ise, konvansiyonel olmayan yöntemlerde sağlanan gelişmeler ile Avrupa ve hatta dünya piyasası için büyük oyuncular yaratabilmek adına teknoloji geliştirme çabalarına başlanmalıdır. Bunun için en uygun alan ise kısa vadede yabancılardan öğrenilen yatay sondaj teknolojisi üzerine yapılacak AR-GE faaliyetleri ile geleceğin arama yönteminin tespitidir. Bu amaçla ülke içinde belli bir bölge de AR-GE üssü kurulmalıdır. Ayrıca gelişmekte olan coğrafyalara teknoloji satışı gerçekleştirilmesi, enerji arz güvenliği açısından konvansiyonel olmayan hidrokarbonlar alanında bir dünya şirketi yaratmak hem yararlı hem de destekleyici olacaktır. Tüm bu çalışmalar dâhilinde uzun vadede enerji arz güvenliğinin sağlanabilmesi için shale gaz bir destekleyici araçtır. Bu yüzden shale gaz, diğer konvansiyonel olmayan hidrokarbonlar ile birlikte ele alınmalı ve yenilenebilir enerji ve nükleer enerji ile birlikte düşünülmelidir. 2023 Türkiyesi’nin enerji arz güvenliği çeşitlendirme ve yerli payındaki artıştan geçmektedir. Kaynakça [1] Yalçın, MN, “Kaya Gazı (Shale Gas)”, Doùal Gaz, http://www. dogalgaz.com.tr/yayin/219/kayagazi-shale-gas_6551.html, 2013. [2] EIA, Annual Energy Outlook 2012 with Projections to 2035, http:// www.eia.gov/forecasts/aeo/ pdf/0383(2012).pdf, 2012. [3] KPMG, Shale Gas – A Global Perspective, http://www.gses.com/ images/documents/shale-gasglobal-perspective.pdf, 2011. [4] EIA, World Shale Gas Resources: an Initial Assessment of 14 Regions outside the United States, http://www.eia.gov/analysis/ studies/worldshalegas/pdf/fullreport.pdf, 2011. [5] Twine, T. & Jackson, M., Special Report on Economic Considerations Surrounding Potential Shale Gas Resources in the Southern Karoo of South Africa, http://wwwstatic.shell.com/content/dam/ shell/static/zaf/downloads/aboutshell/econometrix/econometrixreport.pdf, 2012. [6] Şengüller, İ., “Şeyl Gazı (Shale Gas) ve Ekonomik Değeri”, MTA Ekonomi Bülteni 13, http://www. mta.gov.tr/v2.0/birimler/redaksiyon/ekonomi-bultenleri/2012_13/ MTA_EkonomiBulteni_13_8ilkersenguler.pdf, 2012. [7] Dağlıoğlu, EC., Shale gas: an “Opportunity” or a “Threat” for Turkey?, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Exeter Üniversitesi Enerji Politikaları Programı, 2011. [8] Aydemir, A., Corbacioglu, H., Guzel, A., Bozdogan, N., Beser, P., Potential Unconventional Reservoirs in Different Basins of Turkey, AAPG European Region Annual Conference, Kiev-Ukrayna, 17-19 Ekim 2010
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=