■ DOĞAL GAZ DERGİSİ 187 •■ GÜNCEL ■ Erdoğan Arkış, AII Energy 201 4 Fuarı ' nda Doğalgaz Piyasası ile i lgi l i Açıklamalarda Bul undu 24-25 Eylül 2014 tarihleri arasında Lütfi Kırdar Kongre Merkezi'nde düzenlenen Alt Energy Turkey 2014 Fuar ve Kongresi'ndeki Türkiye'nin Gelişen Doğal Gaz Ticaret Merkezi Olarak Potansiyeli ve Karşılaşılan Zorluklar oturumunda konuşmacı olan Erdoğan Arkış, doğalgaz piyasası ile ilgili açıklamalarda bulundu. Arkış, satıcı sorunlarından, tarife ve fiyatlara, sözleşmelerden, lisanslandırmaya kadar pek çok konuyu dile getirdi. Son olarak piyasanın şu anki halini ve geleceğe dair görüşlerini katılımcılarla paylaştı. Ülkemizin doğalgaz pazarı şöyle oluştu: Önce BOTAŞ'ın 1990'Iardan itibaren yaptığı ana iletim yüksek basınç çelik boru hatları ve ilgili yatırımlar, daha sonrasında bazı büyük şehirlerdeki alt yapı işleri ve İstanbul, İzmit, Eskişehir, Bursa, Ankara gibi sınırlı sayıdaki şehirlerde gaz dağıtım şebekeleri. Sonrasında da 2002'den itibaren EPDK ile birlikte dağıtımcılığın faaliyete geçmesiyle ortaya çıkan yeni şehir şebekeleri. BOTAŞ'ın yatırımlarıyla başlattığı bir külliye bu, sistem bu, şebeke dediğimiz olay bu. Şimdi pazar bunun üzerinde oynuyor. Açıkçası bu gün piyasasına, düzenleyicisine, düzenine güvenen özel sektör var, yatırımlar var, alınan riskler var. Ama işleyişin tanımlandığı zemin tartışmaya açık. Dolayısıyla bunların tanımlanmayan boyutlarının yeni taslakta tanımlanması bekleniyor. fs Erdoğan Arkış İş Geliştirme ve Enerji Projeleri Direktörü, Palmet A.Ş. / Yönetim Kurulu Üyesi, PETFORM Bu hacmin içinde toptan satıcıların ticaret yaptığı kısmı ise 11,2 milyar milyar metreküplük toplam miktarın 38 milyar metreküpünden fazlası dağıtımcıların kurduğu şebeke üzerindeki taşıma veya dağıtımcıların direkt satışı şeklinde yapılan ticaretlerdir. Toptan Satıcılar Dertli Maalesef bu 45,8 milyar metreküpün içinde dağıtımcıların, toptan satıcıların hacmi gerçekte 8 milyar metreküp civarındadır. Burada bir başarısızlık var. Yani ticaretin bu sektörün uzağında tutulmasını anlamak güç. Bunun nedenleri var: "Şimdi bir çerçeve çizmeye çalışalım. Toptan satış, en başta ciddiyetle şu ana kadar üzerinde durulmamış hep metreküp. Bunun da içinde özelleşti- ötelenmiş bir faaliyet alanı. Bilinmeli rilmeyen ama doğrudan piyasada dolaşan 1,2 milyar metreküplük SOCAR gazı da var. Bunları dikkate alarak konuşacak olursak, piyasada BOTAŞ'ın özelleştirdiği 1O milyar metreküpün içinde yaklaşık ki; 1995'ten beri lisans almış ve ticaret yapmak çabası içinde olan lisans sahipleri var. Ama maalesef 2009'dan önce faaliyete giremediler. Çünkü toptan satıcılar olarak 2005'ten 2010'a kadar hiçbir şey yapamadık. Neden? Yasada hiçbir engel olmamasına rağ8 milyar metreküp kadar toptan sa- men şu andaki büyük ithalatçı toptan Doğalgaz Piyasası tıcıların üzerinden geçen bu hacim, satıcılara gaz satmayı kabul etmedi. Bu pazarın boyutları nereye ulaştı? Pa- yaklaşık bugünkü ortalama fiyatlarla Mevzuat gerekiyor dediler. Oysa ki zarın boyutları EPDK'nin Doğalgaz Fa- konuşursak 3,3 milyar Dolar mertebe- mevzuatta, yani 4646 Sayılı Doğalgaz aliyet Raporu'na göre 2013 yılında 45,3 sinde bir ticaret oluşturmakta. Piyasası Kanunu'nun 2. Maddesi'nde milyar metreküp oldu. Buna TPAO'nun "BOTAŞ'ın piyasada 2009 yılına kadar ürettiği yaklaşık 0,5 milyar metreküp Buna baktığımızda toptan satıcılığın yıllık ulusal tüketimin %20'sine düşünyerli üretimi de eklersek geçen sene artık ihmal edilemez bir boyuta geldi- ceye kadar kontrat devri yapar" dedi için 45,8 milyar metreküplük bir hacim. ğini, kendine yer açtığını görürüz. 45,8 ve devam etti: "Miktar devrine imkan Doğal Gaz Dergisi Kasım• Aralık/ November . December 2014
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=