tanıyan ihale yapılır" diyor. Yani süreci anlatıyor. Miktar devrine imkan tanıyan ihale yapılır demesine rağmen maalesef BOTAŞ toptan satıcılara gaz satmamaya hala devam ediyor. Bu durumu, 1,2 milyar m3'Iük SOCAR gazı işlemdeyken anlamak zor doğrusu. Ayrıca ilginç boyutlardan biri, bununla birlikte "Bu kanun hükümlerine göre dağıtım faaliyeti hariç BOTAŞ'ın dikey bütünleşmiş tüzel kişiliği 2009 yılına kadar devam eder. Bu tarihten sonra BOTAŞ yatay bütünleşmiş kişiliği uygun olarak yeniden yapılandırılır " diyor. Hala bir şey yapılmış değil. 5 yıl geride kaldı. Kanun 2002'deki yarattığı heyecan ve gördüğü ilgi ile bugünlere ulaştı; ama kendisi maalesef yasal zemin olarak piyasayı tamamıyla ifade etmekten uzak. Bunun örnekleri var. Kanunumuz faaliyetler arasında "Üretim" başlığı altında, "Üretimin nasıl yapılacağını tanımlıyor ama üretim piyasa faaliyetlerinden sayılmaz" dedi. Petrol Kanunun işleyişine bırakılmış! Bir iki sene önce Petrol Kanunu da değişti. Böyle, anlaşılması ve sindirilmesi güç bir hukuki yaklaşım izah edilir bir durum değil. Bir başka benzeri durum ise: Dağıtımcılık. Mevzuata göre gaz ticaretinin dışında, ama rejimin başlangıcından beri bu ticaretin tüm riskleriyle baş başa bulunmakta. Dağıtım lisansı sahipleri bölgelerinde şebeke yatırımını yapmak zorunda. Ne var ki; bölgedeki kimse gazı kullanmak zorunda değil, dahası da var: Bazen tekel olduğu zikredilen bu faaliyetin tarifelerini kendileri belirlemiyorlar. YVaars,ada Olmayan Faaliyetlerimiz Yasal Zemine Kavuşmaları Önemli Şu ana kadar gerçekten piyasada özel sektörün bu olaya ne kadar ciddi yaklaştığını gösteren bir sıvılaştırılmış doğalgaz pazarı var. Yatırımlar, sevkiyatlar, müşteriye ulaşma çabaları var. Ama şu andaki Doğalgaz Piyasası Kanunu'nda sıvılaştırılmış doğalgaz satışı diye bir faaliyet yok. Ve tabii şimdi yeni yasa taslağı ile bu faaliyetin hak ettiği düzenleme zeminine kavuşturmak üzere girişimde bulunulduğunu görmekteyiz. Umalım ki; bu mevzuat zemini tesis edilirken, pazarı bugünlere getiren diğer faaliyetlerin bütünlüğünün zedelenmesine meydan verilmez. Senelerdir hep kamuya mal edilmiş, popüler olmuş bir BOTAŞ'ın ayrıştırılması konusu var. Bildiğimiz kadarıyla BOTAŞ'ın ayrıştırılması halinde yürütülecek ticari faaliyetler şu anda kendi içinde ayrıştırılmadı. Ama BOTAŞ, ayrıştırılmışçasına muhasebeleştirerek yürütüyor. Bu BOTAŞ'ın samimiyeti nedeniyle yaptığı bir uygulama. Şu DOĞAL GAZ DERGİSİ 187 ■ ■ GÜNCEL ■• ■ anda piyasa onu o şekilde zorlamıyor. Fakat yasa diyor ki; 2009'a kadar faaliyetin%20'ye kadar düşecek. . . Demek ki BOTAŞ buna kendi gücüyle karar verecek bir yapı değil. Maalesef burada bir siyasi irade tecellisi gerekiyor. O ortaya çıkana kadar, BOTAŞ çıktığı anda uygulayacak şekilde kendini hazırlamış durumda. Tarifeler-Fiyat Bakınız burada önemli bir husus daha var. Kanunda "İthalat, toptan satış konularında fiyat taraflar arasında serbestçe belirlenir" diyor. Fakat Türkiye'de doğalgaz piyasasında şu anda maliyet bazlı serbest fiyatlandırma mekanizması uygulanmıyor. Bu konuda bir hamle de yapıldı. 2008 tarihinde kararlaştırılmış Yüksek Planlama Kurulu'nun bir kararı var: "Enerji işlerinde, petrol işlerinde bundan böyle maliyet bazlı fiyatlandırma yapılacaktır, o da şöyle uygulanacaktır" diyor. Biz, büyük bir engel ortadan kalktı diye çok heyecanlandık. Ama bir süre sonra bu konuda BOTAŞ'a istisna getirerek, BOTAŞ ve doğalgaz piyasası bundan faydalanamadı. Hala bu durumda, oysa şimdiye dek bu durumun gerektireceği işleyişte önemli bir mesafe almış olacaktık." Bunlara rağmen, özellikle dağıtımcılıkla başlayan faaliyetin yol açtığı cazibe arkasından toptan satıcılığı da çekti Doğal Gaz Dergisi Kasım -Aralık/ November - December 2014
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=