■ DOĞAL GAZ DERGİSİ 190 ■ ■ _________________________..:..:..: M :!....: A.!....!! KA :....:: L = E :......ı■-: Yıllık toplam doğal gaz tüketiminin gelişimi incelendiğinde, son 7 yılda tüketimin %20'nin üzerinde ar tış gösterdiği görülmektedir. 2014 yılı sonu itibarıyla ülkemizin yıllık toplam doğal gaz tüketimi yaklaşık 48 milyar m3'e ulaşmıştır. Yıllık toplam doğal gaz tüketiminin gelişimi Şekil ?'de gösterilmektedir. Ülkemizin yıllık doğal gaz tüketim ar tışının en belirgin yansımasının kış mevsiminde görüldüğü söylenebil mektedir. İlkbahar, yaz, sonbahar ve kış mevsimlerinin toplam doğal gaz tüketimlerine ilişkin mukayeseli değerlendirme Şekil B'de verilmektedir. 4. Türkiye Doğal Gaz Tüketimine Analitik Hiyerarşi Sürecinin Uygulanması Türkiye'de doğal gaz talebinin nere deyse tamamının ithal kaynaklardan karşılanıyor olması, ülkemiz ekonomi si üzerinde ciddi bir baskı oluşturmaktadır. Buna karşın, elektrik üretimi ve evsel kullanımda oldukça önemli bir yere sahip olan doğal gaza talep artı yor görünmektedir [4]. Burada şunu belirtmek gerekir ki; doğal gaz tüketiminin yıl genelindeki seyrinin tahmin edilebilmesi büyük önem arz etmektedir. Meterolojik koşullardaki kısa vadeli anlamlı değişikliklerin sebep olduğu talep artışları üzerinde durulması gere ken önemli hususlardan birini oluşturmaktadır. Dolayısıyla, doğal gaz tüketim seviyesinin planlanan arz miktarının üzerine çıkması durumun da yaşanacak dar boğazlar, ancak sürecin iyi yönetilmesi ile mümkün olacaktır [4]. Talep tahminleri, arz - talep dengesi nin yönetiminde kritik önem taşımaktadır. Ancak bununla birlikte, yüksek ithalat bağımlılığı nedeniyle doğal gaz 50.000.000.000 40.000.000.000 30.000.000.000 20.000.000.000 10.000.000 000 o 2008 - �- - 2009 2010 . __,,-ır 2011 2012 2013 2014 Şekil 7 : Yıllık toplam doğal gaz tüketiminin gelişimi (Sm3) (2008-2014) [4). _, , 16.000.000.000 14.000.000.000 12.000.000.000 10.000.000.000 � 8.000.000.000 6.000.000.000 4.000.000.000 2.000.000.000 --- o 2008 2009 --■iP' � 52: 2010 2011 2012 2013 2014 ...,_İlkbahar --Yaz _..Sonbahar .,..Kış Şekil 8 : Mevsimlere göre toplam doğal gaz tüketimi mukayesesi (Sm3) (2008-2014) [4]. alım anlaşmalarının da uzun vadeli bir bakış açısıyla değerlendirilmesi gerekmektedir. Ayrıca, sözleşme başlan gıç ve bitiş dönemlerinde, kısa vadeli vahim sonuçların ortaya çıkabileceği gerçeği de göz ardı edilmemesi gereken bir durumdur [4]. Tüm bu dinamikler dikkate alındığın da, Türkiye doğal gaz tüketiminin iyi analiz edilmesi ve yüksek dışa bağım lılığın olumsuz etkilerini en aza indirecek stratejilerin belirlenmesi ülke ekonomisi ve refahı için hayati önem taşımaktadır. Bu bağlamda, Türkiye doğal gaz tüketiminin "Analitik Hiyerarşi Süreci" ile modellenmesi ve do ğal gaz alım anlaşmalarının nasıl ve hangi şartlarda yapılması gerektiği ko nusunda lojik irdelemelerin yapılması hedeflenmiştir [4]. Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) kulla nılarak Türkiye doğal gaz tüketiminde, talep düzeyi göz önüne alınarak, hangi şartlarda doğal gaz alım anlaşmalarının yapılması gerektiği, ras yonel olarak bulunmaya çalışılmıştır. Bir başka deyişle, enerji güvenliğinin sağlanmasına en uygun katkı sağlayacak şartın belirlenmesi sorusunun yanıtı aranmaktadır. Bu çalışma kapsamında, iki seviyeli AHS Modeli kul lanılmakta ve hiyerarşinin katmanları amaç ve alternatiflerden oluşmaktadır. Amaç, "doğal gaz alım anlaşmaları için en uygun zamanın belirlenmesi ve seçimi"dir. Bu bağlamda, yılın her bir ayı, bir alternatifi temsil etmek üzere atanmıştır [4]. Analitik Hiyerarşi Süreci'nde yapılan ikili karşılaştırmalar için alternatiflere atanan önem dereceleri, incelenen 2008-2014 yıllarına ilişkin Türkiye doğal gaz tüketim verilerinden elde edi len, her bir ayın 7 yıllık ortalama doğal gaz tüketim değerleridir. 7 yıllık verilerDoğal Gaz Dergisi Mayıs - Haziran / May - June 2015
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=