■ •■ DOĞAL GAZ DERGİSİ 191 •■ MAKALE ■ C 100 -!'.!_ 1.00E-01 -r-- - -------- ------, E E 95 ·;:: QJ > E ·;:: 90 QJ -ı:ı l7 N o 85 Seri bağlı iki ontaktör Bir ontaktör u 1.00E-03 - ., 'ti; C "' ~ 1.00~- ., .:; ,:;ı ~ ---- ';fi ~ 1.00E-05---- -r-,----.,- - --,---~ a. o 2 4 il 8 80 {= Birim yüzey alanı başına su de.bisi (lpm/ m~) 80 120 160 Su Debi~i(gpm) 200 240 Hollow fiberin dıjında ve hollow fibere dikey debi Hollowfiberin i indeki debi Şekil 4. Azot süpürücü gazı ile işletilen bir ve seri bağlı iki kontaktörün debiye karşı giderim verimi. Şekil 5. Fiberin dışında, fibere dik ve fiberin içindeki debi için birim yüzey alanına karşı kütle transfer katsayısı. taktördeki basınç kaybı, hollow fiberin faz fiberin dışında olduğunda, verilen dış tarafında akışlı olan kontaktöre bir fiber için kütle transfer katsayısının göre daha büyüktür. daha yüksek olması ilginçtir. Gelişmiş kütle transferi, membrandan geçen Basınç kaybındaki bu azalmanın öne- debi ile ilişkili ek türbülansa dayandımi çok büyüktür. Basınç kaybı azaldı- rılmaktadır. ğında iki veya üç kontaktör seri olarak yerleştirilebilir. Kontaktörler seri olarak 5. Konvansiyonel Membran yerleştirildiğinde bir kontaktör dizisi- Filtrasyonu İle Karşılaştırma nin toplam giderim verimi, artan sıvı Membran kontaktörlerinde membranhızı sayesinde önemli ölçüde iyileşir. ların kullanımı, likit filtrasyonunda kullanılan membranlardan oldukça farklıdır. füzyon yoluyla kütle transferini kolaylaştırmak için bir kısmi basınç düşümü (gradient) kullanılır. Su ile temasta olan gazın kısmi basıncının düşürülmesi, çözünmüş gazın giderilmesine veya çözünmesine izin verir. Likit su hidrofobik membranı geçemez; membran sadece iki faza destek olarak kullanılır ve birinin diğerine temasta olmasına izin verir. Giderimin yüzdesi, seri haldeki bir Filtrasyon membranları, tipik olarak kontaktör için "giriş konsantrasyonu Filtrasyon cihazları, partikülleri ve membranın giderebileceği partikül - çıkış konsantrasyonu/ giriş konsant- suda çözünmüş olan katıları uzaklaş- veya çözünmüş madde boyutunun rasyonu" ile tanımlanır. Serideki ikinci tırmak için kullanılırlar. Su membran- yüzdesi ile sınıflandırılırlar. kontaktör teorik olarak aynı giderim dan geçer gider. verimine sahiptir. Membran kontaktörleri esas olarak Örneğin 23 m3/h (100 gpm) debi için serideki ilk kontaktör yaklaşık olarak % 95 oksijen giderir. Serideki ikinci kontaktör geriye kalan oksijenin yine %95'ini giderir ve toplam giderim %99,75 olur. Grafikten de görüldüğü gibi, seri haldeki iki kontaktörden geçen debi, aynı giderim verimi sağlanarak 46 m3/h (200 gpm) değerinin üstüne bile çıkarılabilir. Kütle transfer katsayısının gerçek değeri, kontaktörün performansının ölçülmesi ve k kütle transfer katsayısı için çözümü sayesinde elde edilir. Likit Su böylece, partikül ve katıların bo- kütle transferi amacıyla iki fazı birbiyutlarına göre belirlenmiş olan membrandan geçerken partiküllerden ve çözünmüş katılardan arıtılmış olur. Suyu membrana doğru hareket ettiren itici güç olarak su basıncı kullanılır ve membrandan geçme sırasında porlar partikülleri tutarlar. Ters osmoz, ultrafiltrasyon ve mikrofiltrasyon çözünmüş gazları giderme kapasitesine sahip değillerdir. riyle temasa getiren cihazlar oldukları için performansları tipik olarak giriş-çözünmüş-gaz konsantrasyonunun çıkış-çözünmüş-gaz-konsantrasyonuna oranı sayesinde ölçülürler. Membrankontaktörlerineenyakındanilgiliolanmembran teknolojileri pervaporasyon ve gaz separasyonudur. Bu her iki teknoloji de gazların belirli türlerinin seçimli bir şekilde membrandan geçmesine izin veren porFaz-temas amaçlı kullanılan memb- suz membranları kullanırlar. Aksine, ranlarda, membran içinde konvektif membran kontaktörleri mikroporlu akış yoktur. Bir fazdan diğer faza di- membranları içerirler. Doğal Gaz Dergisi Temmuz· Ağustos/ July • August 2015
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=