■ •■ DOĞAL GAZ DERGİSİ 191 •■ MAKALE ■ Bursagaz'da CNG'li Araç Kullanımı Melih ÇETİNKAYA BURSAGAZ,BURSA Ülkemizde kullanımı hızla yaygınla- larda kullanılmasının teşvik edilmesini şan doğal gaz, yüksek ısıl değeri ve sağlamaktadır. Oktan sayısının yüksek diğer nitelikleriyle önemli bir tercihe olmasından dolayı motor yanma verimi dönüşmektedir. Günümüzde konutlar- daha yüksektir ve bu açıdan motora da ısınma, sıcak su ve pişirme amaçlı Özet kullanılan doğal gaz, sanayinin can Doğal gazın konutlarda ve sanayideki damarı enerjinin elde edilmesinde de kullanımına paralel olarak araçlardaki ekonomiklik ve çevreci özelliklerinden kullanımının da hızla arttığı bilinmek- dolayı tercih edilmektedir. tedir. Özellikle son yıllarda KYOTO protokolünü imzalamış, çevre bilinci EPDK'nın hazırlamış olduğu Doğal oluşmuş ve bu doğal kaynağı kullana- Gaz Piyasası 2013 Yılı Sektör Raporurak yakıt giderlerini azaltmak isteyen na göre, ülkemizde doğal gazın 2013 toplumlar kendilerini bu konuda geliş- yılı sektöre! tüketim payları tablosu tirmiş/erdir. Bu yazıda doğal gazın ya- aşağıdaki gibidir. pısı itibari ile motorlu taşıtlarda kullanımında diğer yakıtlara göre üstünlükleri ve Türkiye'nin en büyük 3. Doğal gaz dağıtım şirketi BURSAGAZ'ın bu konuda yapmış olduğu çalışmalar hakkında bilgi verilecektir. Tablo 1: 2013 Yılı Ulusal Doğal Gaz 1. Giriş Doğal gaz, tabiattan çıktığı şekilde kullanılabilen, renksiz, kokusuz, havadan hafif, yeryüzünün alt katmanlarda başta metan (CHJ, etan (C 2HJ olmak üzere çeşitli hidrokarbonlardan meySektöre! Tüketim Payları Sektörler Dönüşüm/Çevrim Sektörü Sanayi Sektörü OSB Konut Enerji Sektörü Ulaşım Sektörü Hizmet Sektörü Diğer Kayıplar Toplam dana gelen yanıcı bir gazdır. Birincil 2. Taşıtlarda Doğal Gaz enerji kaynağıdır, çıkarıldığı haliyle kul- Kullanımı Miktar 21.053 8.621 2.907 9.540 591 88 3.035 77 6 45.918 !anılmaktadır. Temiz bir enerji kaynağı Doğal gaz taşıtlarda ilk olarak 1930 olmasının yanında doğal gaz, doğası yılında İtalya'da kullanılmaya başlangereği oldukça da ucuzdur. Örneğin mıştır. Doğal gaz taşıtlarda 200-250 petrolle karşılaştırıldığında, evlerimize bar basınçta sıkıştırılarak CNG veya girmeden önce ağır rafinasyon gerek- sıvı formda LNG şeklinde kullanılmaktirmez. Elektrik üretimi ve iletiminde, tadır. Mevcut benzinli veya dizel mopetrol ürünlerinin rafinasyonunda ve torlarda dönüşüm yapılarak kullanıldıtaşınmasında, kömürün elde edilme- ğı gibi doğrudan doğal gazla çalışan sinde temizlenmesinde taşınmasında motorlar da mevcuttur. önemli enerji kayıpları meydana gelir. Tüm bu kayıplar göz önüne alındığın- Diğer yakıtlara göre ekonomik olması, da, en az kayıpla yüksek enerji verimi- yanma neticesinde ortaya çıkan atık ne sahip olan doğal gaz çekici bir ener- gazların yüzdesinin diğer yakıtlara ji kaynağı olarak karşımıza çıkmaktadır. oranla az olması doğal gazın araçDoğal Gaz Dergisi Temmuz - Ağustos/ July- August 2015 faydalı bir yakıttır. Temiz bir yanma sağladığından motor yağı ömrünü uzatır. Benzinde olduğu gibi katkı maddeleri içermediğinden, yanma sonrası motorda daha az atık madde bırakır. Bu özelliğinden dolayı da motor ömrünü uzatır. Motora direkt gaz olarak girdiğinden soğuk havalarda dahi kolayca yanar. Şu an bazı ülkelerde mevcut kullanılan ve ileride daha yaygın bir hale gelecek olan «Evde Dolum "mümkündür. Yani aracın ihtiyacı olan gaz ev tesisatından temin edilebilmektedir. Yukarıda belirtilen avantajlarının yanında taşıtlarda doğal gaz kullanımın dezavantajları vardır. Düşük enerji yoğunluğundan dolayı (gaz olduğu için), araçta güç ve menzil kaybına yol açar. Yeniden dolum süresi benzine göre 2-3 kat fazladır. Dolum istasyon u sayıları benzin ve LPG istasyonlarına göre oldukça azdır. Dönüşüm yapılan araçlarda tüpler fazla yer kaplamaktadır. Bu dezavantajlarına rağmen 1930 yılından günümüze doğal gazlı araç sayısı oldukça artmıştır. Uluslararası Doğal Gazlı Araçlar Birliği (IANGV) ve Avrupa Doğal Gazlı Araçlar Birliği (ENGVA) dünya genelinde doğal gazlı araç sektör bilgilerini, gelişmeleri, yapılan çalışmaları sürekli takip etmekte kamuoyuna bildirmektedir. Ülkemizde de Oto Doğal Gaz İstasyonları Derneği (ODİDER) CNG ve LNG çalışmalarını ve sektörü takip etmektedir. Şekil 1 'de IANGV istatistiklerine göre 1991 yılından itibaren dünyadaki doğal gazlı araç sayılarındaki değişim gösterilmektedir. Doğal gazlı taşıtlar
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=