SANAYİDE DOĞALGAZ o Makale Astl yük R Üı-e tilen Gereksiııiın O 8 16 24 O 8 16 24 Şekil 3. Trijenerasyon sistemi çalışma yöntem leri[2]. birlikte, soğutma işlemi, ısı veya elektrik yüküyle karşılanabilecek ise, bu tanımlanmaz. Elektrikli soğutucunun da gereksinim duyduğu toplam elektrik yükü dikkate alındığında, absorpsiyonlu soğutucu yararsız olacaktır. Soğutmasız elektrik yükü dikkate alındığında, soğutma gereksiniminin tamamı absorpsiyonlu soğutucudan karşılanacaktır. Bu durumda, aşırı ısı üretimi gibi, istenilmeyen bazı durumlarla karşılaşılacaktır. Bu sorun, soğutma cihazlarında tüketilen elektrik dikkate alınmadan, ısı/güç oranı yüksek olan uygulamalar için çok daha önemlidir. Bu sorunun önlenebilmesi için, elektrik eşdeğeri yük izleme olarak adlandırılan farklı bir yük izleme yöntemi dikkate alınır. Elektrik eş değeri yük, absorpsiyonlu soğutucunun elektrik tüketimi dikkate alınmadan, elektrik ve soğutma gereksinimlerini karşılamak için gerekli olan elektrik miktarıdır. Bu çalışma yöntemindeki temel varsayım, absorpsiyonlu soğutucu için sadece trijenerasyon sisteminin ana makinasından atık ısı açığa çıkması durumunda soğutma enerjisi üretileceğidir. Diğer bir deyişle, absorpsiyonlu soğutucuyu çalıştırmak için, ek bir kazan ünitesinden ısı üretimi yapılmayacaktır. Bu durumda, elektrik eş değeri yük, sistemdeki ana hareket makinasının tipi ve büyüklüğüne bağlıdır. lsı/güç oranı yüksek olan ana hareket makinası, absorpsiyonlu soğutucu ile soğutma enerjisine dönüştürülebilen atık ısı üretecektir. Elektrik eş değeri yükün izlenmesine dayanan çalışma yönteminde, ana hareket makinasının büyüklüğüne bağlı olarak, gereksinim duyulan enerji miktarları, ana hareket makinasının ısı/ güç oranı, elektrik eş değeri yük ve üretilen ısı enerjisi miktarları dikkate alınır. Yaz aylarında, ana hareket maki nası tarafından üretilen atık ısı enerjisi soğutma işleminde kullanılacağından, eşdeğer elektrik yükü ana hareket makinasının büyüklüğüne bağlı olarak azalır. Kış mevsiminde çalışma yöntemi, elektrik yükü izlenmesi yöntemine benzer şekilde, ana hareket makinasından absorpsiyonlu soğutucuyu çalıştırmak için atık ısı olmadığından, ısı enerjisi gereksinimi soğutma gereksiniminden kısmen daha fazladır. 4. Sonuç ve Öneriler Birlikte ısı ve gücün üretimi, atık ısıdan yararlanma ve işletme giderlerini azaltma amacıyla son on yılda endüstri tesislerinde yaygın olarak uygulanmaktadır. Bununla birlikte bu tür uygulamaların, verimli ve dağınık güç üretiminin özendirilmesine yönelik uygulamalar sonucunda konut veya ticari iklimlendirme sistemleri gibi küçük ölçekli sistemlerde kullanılması son birkaç yılda önem kazanmıştır. Bazı ülkelerde, merkezi olmayan trijenerasyon sistemlerinden üretilen elektriğin şebekeye ısı enerjisinin de kullanıcılara satılmasını teşvik eden yatırımların özendirilmesine ilişkin yasal düzenlemeler yapılmıştır. Elektrik satış fiyatının kısmen yüksek olması, yatırımcıların ekonomik açıdan bu tür tesisleri tasarımlamalarını özendirmektedir. Trijenerasyon sistemleri; enerji üretim veriminin artırılması, dağınık güç üretiminin özendirilmesi ve arz güvenliğinin sağlanması bakımından önemlidir. Kaynaklar [1] Martinez-Lera 5., Bal/esterJ., 2010, A novel methodfar the design ofCHCP (combined heat, cooling and power) systemsfar bui/- dings, Energy 35: 2972-2984. [2] Kavvadias K.C., Tosios A.P., Maroulis Z.B., 2010. Design ofa combined heating, cooling and power system: Sizing, operation strategy selection and parametric analysis, Energy Conversion and Management 51: 833-845. ■ 68 Doğal Gaz Dergisi Sayı 194-Ocak- Şubat 2016 [>
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=