önündeki önemli engellerden biri de kalkmış oldu. Trans Hazar boru hattı yapıldıktan sonra, Türkmenistan Güney Gaz Koridoru vasıtasıyla Türkiye ve Avrupa'ya doğal gaz satabilecek. Bu kapsamda 2015 yılının Mayıs ayında Azerbaycan, Türkmenistan ve Türkiye Enerji Bakanları ile Avrupa Komisyonu'nun Enerjiden Sorumlu Başkan Yardımcısı Maros Sefcovic Aşgabat'ta bir araya gelerek Türkmenistan doğal gazının Türkiye ve AB'ye pazarlanmasını müzakere ettiler. Zirve sonrasında taraflar Türkmenistan doğal gazının Avrupa'ya pazarlanması noktasında ortak çalışma yapacaklarını beyan ettiler. Ayrıca, Sefcovic yaptığı açıklamada Türkmenistan doğal gazının 2019 senesinden itibaren AB'ye ulaşacağını tahmin ettiklerini dile getirdi. Fakat Rusya Hazarın hukuki statüsünü ve Hazarda oluşa bilecek çevresel sorunları gerekçe göstererek boru hattının yapımına karşı çıkıyor. Gerçekte birçok uzman, Rusya'nın bu tutumunun siyasi olduğunu ve Hazar'ın hukuki statüsünün sadece yapay bir sorun olarak gündemde tutulduğunu düşünüyor. Uzmanlara göre Rusya, Avrupa pazarını başka rakiplerle paylaşmak istemediği için bu adımı atıyor. Dolayısıyla taraflar kendi aralarında anlaştığı takdirde Trans Hazar Boru Hattı projesinin gerçekleştirilmesinin önünde hiçbir sorun kalmayacak. Nitekim Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov 12 Aralık 2015 tarihinde yaptığı açıklamada Türkmenistan'ın iştirak ettiği doğal gaz projelerinin herhangi bir jeopolitik etkene tabi olmadığını beyan etti. Sonuç olarak, Türkmenistan ciddi doğal gaz rezervlerine sahip fakat ülke özellikle ürettiği doğal gazı pazarlama noktasında sorun yaşıyor. Her ne kadar Türkmenistan 2014 senesinde 4 ülkeye doğal gaz ihraç etse de, Türkmenistan için mevcut pazarlardan sadece Çin gelecek vaat ediyor. Fakat ülkenin Çin'e aşırı bağımlılığı ülkeyi enerji güvenliği anlamında büyük sorunlarla karşı karşıya bırakabilir. Bu bağlamda Türkmenistan'ın en kısa zamanda yeni pazarlara yönelmesi, enerji güvenliği açısından hayati önemi haiz. MAKALE TAPI projesi gelecek için umut vaat etse de, Afganistan'daki istikrarsız ortam projenin kısa zamanda gerçekleştirilmesini engelliyor. Türkmenistan'ın Güney Gaz Koridoru vasıtasıyla Türkiye ve Avrupa pazarlarına açılması, ülkenin pazar konusundaki engellerini kaldırmış olacak. Bu bağlamda Trans Hazar Boru Hattı projesinin gerçekleştirilmesi önem arz ediyor. Projenin yapımı ile beraber hem Türkmenistan dünyanın en büyük ikinci doğal gaz piyasasına erişme fırsatını yakalayacak hem de Türkiye ve AB, Rusya'ya olan aşırı bağımlılığı azaltabilecek. Kaynakça: 1 BP Statistical Review of World Energy 2015, s.20. 2 Fatih Macit, " Caspian Energy Outlook': Hazar Strateji Enstitüsü, Mayıs 2014, s.11. 3 BP Statistical Review of World Energy 2015, s.23. 4 Qishloq Ovozi, "Is Turkmenistan Losing ıran as a Gas Customer?': Radio Free Europe, 29.04. 2015, http://www.rferl.org/content/qishloq-ovozi-turkmenistan-iran-gas/26530894.html (10.08.2015}. 5 Tavus Rejepova, "Turkmenistan, China Reaches New Energy Deal': The Central Asia-Caucasus Analyst, 16.10.2013, http://www.cacianalyst. org/publications/field-reports/item/12834-turkmenistan-china-reach-new-energy-deals.html (10.08.2015}. 6 Roomana Hukil, "TAP/ Pipeline: Expected by 2017?': lnstitute of Peace and Conf/ict Studies, 12.03.2014. 7 Kadir Dikbaş, "Türkmen Gazının Bağımsızlık Mücadelesi': Avrasya Dosyası Türkmenistan Özel, 2001, Cilt. 7, No.2, s.87. 8 European Commission, Ashgabat Declaration, 01.05.2015, https://ec. europa.eu/commission/2014-2019/sefcovic/announcements/ashgabat-declaration_en (10.08.2015}. 9 Joshua Kucera, "EU /ssues New Challenge To Russia With Caspian Pipeline Project': Eurasianet, 02.05.2015, http://www.eurasianet.org/ node/73276 (10.08.2015}. 10 Milliyet, Türkmen Gazı da Gündemde, 13.12.2015, http://www.milliyet.eom.tr/turkmen-gazi-da-gundemde-/ekonomi/detay/2162759/default.htm (24.01.2016} ■ Doğal Gaz Dergisi Sayı 195-Mart-Nisan 2016 63
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=