ısıtma Sistemlerinde ■ işletme Maliyeti Rüknettin KÜÇÜKÇALI 1950 yılında doğdu. 1972 yılında İ.T.Ü. Makina Fakültesi'nden Makina Yüksek Mühendisi olarak mezun oldu. Sungurlar ve Tokar firmalarında mühendis ve şantiye şefi olarak görev yaptıktan sonra 1975 yılında lsısan A.Ş. firmasını kurdu. Halen bu firmanın yöneticisi olarak görev yapmaktadır 56 COST CALCULA T/ONS FOR HEA TING SYSTEMS Abstract: Operating cost ofa heating system is more important than the first cost. This factor should be considered when seıecting a hea/ing system. Therefore an operation projeci should be prepared in the decision phase. Fuel costs of the heating systems are the biggest part of the total annuaı costs. This fact has been proved in this article, by giving a detailed cost calcuiation procedure and appling /his procedure to a specific examp/e. Özet: ısıtma sistemlerinin seçimlerinde ilk yatırım maliyetlerinden daha önemli olan işletme maliyetleridir. Kalorifer kazanlarının yakıt tüketimleri küçük kazanlarda kazan bedeli mertebesinde, 290 kW (250.000 kcal/h) kapasiteden büyük kazanlarda ise kazan bedelinin katları mertebelerine ulaşmaktadır. İyi bir ısıtma sisteminin işletme maliyetinin % 30-% 50 daha az olabileceği düşünülürse kuruluş maliyetinin tamamını bir yıla yakın sürelerde bile amorti etmek mümkün olabilecektir. Ayrıca servis, yedek parça, tamir ve bakım maliyetleri ve ekonomik ömür faktörleri kazan ve sistem seçerken mutlaka dikkate alınmalıdır. Bir ısıtma sistemi seçimi yapılıyorsa öncelikle işletme projesi adını verebileceğimiz bir maliyet hesabı yapılmalıdır. Ancak, bu hesabın sonunda, kullanı lacak yakıt cinsi, kazan tipi, kontrol sistemi gibi konularda karar verilmelidir. Bu yazıda detaylı bir hesap yöntemi ile yıllık sistem maliyetinin bulunması anlatılmıştır. Bu yöntem uygulanarak yapılan değerlendirmede, yıllık maliyetler açısından ana öğenin yakıt maliyeti olduğu, hatta yatırım maliyetlerinden bile fazla yer tuttuğu görülmüştür. Ayrıca yakıt maliyetlerinin oluşmasında, yakıt fiyatından çok sistemin ve yakıtın iyiliğinin rol oynadığı görülmüştür. Yıllık yüksek işletme verimine sahip sistemlerin pahalı yakıt kullansa bile daha ucuz olabileceği ortaya çıkmıştır. 1 . GİRİŞ Isıtma sistemi seçiminde günümüz yakıt fiyatları dolayısı ile, işletme maliyetleri önemli bir rol oynar. Bu yazıda farklı yakıt ve kazan alternatiflerinin değerlendirilmesinde, işletme maliyetlerinin hesabı için Recknagel'e dayanarak ayrıntılı bir yöntem anlatılmıştır. Isıtma sistemi maliyeti üç ana sistemden oluşur: 1- Yatırımın geri ödeme (amortisman) maliyeti, 2-Yakıt maliyeci, 3- Bakım ve işletme maliyeti. Bu maliyetlerin incelenmesi sonucu, tek başına yakıt fiyatının toplam yıllık maliyeti belirlemede esas unsur olmadığı ortaya çıkmaktadır. Burada esas önemli faktör, sistemin toplam yıllık verimi diye isimlendirebileceğimiz verimdir. Bu verim değeri, kazanın ısıl verimi, sistemin tasarımı, kullanılan otomatik kontrol sistemi, yakıtın temizliği ve yanma özelikleri gibi çok sayıda parametreyi içermektedir. Verimi yüksek olan bir sistemde daha pahalı yakıt yakılsa bile yıllık maliyet daha düşük olabilmektedir. 2. AMORTİSMAN MALİYETİ Isıtma sistemi ilk yatırım maliyeci Mise, yıllık yatırım (amortisman) maliyeti, M K1 = -a (TL/yıl) olarak bulunur. Burada a amortisman maliyeci olup, 1 1--- ( 1 + i)" a=-- - - olarak verilir. Burada, i= Yıllık enflasyon oranı n= Cihaz ömrüdür. 3. YAKIT MALİYETİ Yukarıdaki üç maliyet içinde en önemli
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=