Doğalgaz Dergisi 208. Sayı (Mayıs-Haziran 2018)

46 Doğalgaz / Mayıs - Haziran 2018 dogalgaz.com.tr TEKNİK modülasyon durumlarında oluşacak gereksiz kayıpları minimuma indirmek- teydi. Burada buhar domu hacmine ayrı bir önem verilmiştir, çünkü buhar domu mümkün olabildiğince geniş ve en uygun şekilde tasarlanmalıdır. Aynı tasarım kri- teri buhar üretim yüzeyi ve buhar domu yüksekliği için de geçerlidir. I’den IV’e farklı tasarımlar, su soğut- malı arka duman sandığı kazan içi yer- leşimlerini göstermektedir. IV numaralı tasarım, düşük su hacmi, büyük yanma odası çapı, ve buhar domu ile optimum noktayı temsil etmektedir. Bu tasarım Bosch Industriekessel’ in (o tarihteki adı ile LOOS) 50’lerdeki patentine dayan- maktadır ve kendini 50.000’den fazla kazanda kanıtlamıştır. Modern buhar kazanları hızlı ve esnek ateşleme kontrolleri sayesinde 1 tbuhar/s kapasite için 1–1.4 m³ su hac- mine sahiplerdir. (izin verilen en düşük su seviyesinde) Bazı özel durumlarda yukarıdaki hacmin %10-%25 üzerinde su hacmine sahip kazanlar yine de kullanılmaktadır. 1,5 tbuhar/s gibi düşük buhar ihtiyaç- larında, kazan dairesi yönetmeliklerin- deki kolaylıkları kullanabilmek için özel tasarım proses buhar kazanları üretil- miştir. Bu kazanların su hacmi yukarıda belirtilen standart hacmin yaklaşık %25 kadar altındadır. Düşük su hacimlerine rağmen bu proses kazanları, uygula- mada oldukça başarılı olduklarını gös- termişlerdir. ISITMA SERPANTINI (SU BORULU KAZAN) HIZLI BUHAR ÜRETIMI SAĞLIYOR Hızlı buhar jeneratörleri aşırı düşük su hacmine sahip bir kazan olarak hızlı buhar üretimi ve düşük durma kayıpları ile avantaj sahibidir. Fakat bu avantajın bedeli buhar talep değişimlerinde oluşan basınç dalgalanmaları ve buharın için- deki artan su miktarıdır. Bu nedenle hızlı buhar jeneratörü kullanımı sadece kazan dairesi yönetmeliklerinde alt tehlike sınıf- larına girdiğinde ve buhar kalite bek- lentisinin çok yüksek olmadığı yerlerde anlamlı oluyor. Bunun dışında hızlı buhar jeneratörü kullanırken; kazan kapasitesi ve gerçek tüketim ile tam örtüşmelidir, çünkü bunun tersi bir durumda brülör şalt sayısının artması ile aşırı yıpranma, kurum oluşumu ve enerji kaybı yaşanır. ÖNEMLI KRITER: KISA ÖN SÜPÜRME İŞLEMI SÜRELERI Basınç düşürmenin buhar üretimine etkisinin ne kadar düşük olduğunu bu örnekle gösterebiliriz: 9 bar’da çalışan bir kazanda 1m3 su hacminin 1 bar basınç kaybı ile sadece 8,5 kg buhar üretilebil- mektedir. Bu örnek ile kazandaki su küt- lesinin bir buhar rezervi oluşturmadığını açıkça görebiliriz. Pik buhar çekişlerinde basınç düşüşü sonrası oluşacak buhar, domdaki buhar miktarına kayda değer bir katkı sağlamayacaktır. Hatta basınç düşümü kabul edilemez, çünkü sabit buhar basıncı istenir. Pik buhar çekişleri sadece brülör kontrolü sayesinde efektif olarak kar- şılanabilir. Bu bağlamda brülör kontrolü buhar taleplerindeki ani değişimlerde büyük önem kazanıyor. Brülör kontrolü brülörü mümkün olduğu en uzun süre- lerde çalıştırmalı ve kayıp yaratan ön süpürme işlemlerini en kısa sürede ve en az sayıda yapmalıdır. Bunların yanı sıra brülörün mümkün olduğunca düşük modülasyona inebilecek ve şalt sayılarını kontrol edebilecek bir kontrol mekaniz- masına sahip olması gerekmektedir. Her ön süpürme işlemi, buhar üreti- minin olmadığı, ani talep değişimlerine ve kazanın bu taleplere adaptasyonuna karşıt bir işlemdir. Kazan seçimlerinde bu özellik üzerinde durulmalıdır ve kısa ön süpürme işlemi ile çalışan kazanlar tercih edilmelidir. Bunun için de uygun test raporları ve kısa ön süpürme süresi onayları kazan üreticisi tarafından hazır- lanmalıdır. n tent İle Gelen Esneklik kazan viyeye e hem karşı ısı ve e ilk lasyon yıpları domu buhar uygun kriteri sekliği lı arka lerini şük su domu r. Bu eki adı adır ve ıştır. eşleme 1–1.4 düşük %10- ine de kazan lıkları buhar hacmi k %25 ağmen aşarılı tent İle Gelen Esneklik kazan viy ye e hem karşı ısı ve e ilk lasyon yıpları domu buhar uygun kriter sekliği lı a ka lerini şük su dom r. Bu eki adı ad ve ıştır. eşleme 1–1.4 düşük %10- ine de kaz n lıkları buhar hacmi k %25 ağmen aşarılı a Serpantini (Su Borulu Kazan) Hızlı Buhar Üretimi Sağlıyor buhar jeneratörleri aşırı düşük su hacmine sahip bir kazan olarak hızlı buhar üretimi ve düşük a kayıpları ile avantaj sahibidir. Fakat bu avantajın bedeli buhar talep değişimlerinde oluşan ç d lgalanmaları ve buharın içindeki artan su miktarıdır. Bu nedenle hızlı buhar jeneratörü nımı sadece kazan dairesi yönetmeliklerinde alt tehlike sınıflarına girdiğinde ve buhar kalite ntisinin çok yüksek olmadığı yerlerde anlamlı oluyor. Bunun dışında hızlı buhar jeneratörü nırken; kazan kapasitesi ve gerçek tüketim ile tam örtüşmelidir, çünkü bunun tersi bir durumda r şalt sayısının artması ile aşırı yıpranma, kurum oluşumu ve enerji kaybı yaşanır. li Kriter: Kısa Ön Süpürme İşlemi Süreleri ç düşürmenin buhar üretimine etkisinin ne kadar düşük olduğunu bu örnekle gösterebiliriz: 9 a çalışan bir kazanda 1m 3 su hacminin 1 bar basınç kaybı ile sadece 8,5 kg buhar ebilmektedir. Bu örnek ile kazandaki su kütlesinin bir buhar rezervi oluşturmadığını açıkça iliriz. Pik buhar çekişlerinde basınç düşüşü sonrası oluşacak buhar, domdaki buhar miktarına değer bir katkı sağlamayacaktır. Hatta basınç düşümü kabul edile ez, çünkü sabit buhar cı istenir. uhar çekişleri sadece brülör kontrolü sayesinde efektif olarak karşılanabilir. Bu bağlamda br lör olü buhar taleplerindeki ani değişimlerde büyük önem kazanıyor. Brülör kontrolü brülörü ün olduğu en uzun sürelerde çalıştırmalı ve kayıp yaratan ön süpürme işlemlerini en kısa e ve en az sayıda yapmalıdır. Bunların yanı sıra brülörün mümkün olduğunca düşük l syona inebilecek ve şalt sayılarını kontrol edebilecek bir kontrol mekanizmasına sahip olması mektedir. n süpürme işlemi, buhar üretiminin olmadığı, ani talep değişimlerine ve kazanı bu aleplere asyonuna karşıt bir işlemdir. Kazan seçimlerinde bu özellik üzerinde durulmalıdır ve kısa ön me işlemi ile çalışan kazanlar tercih edilmelidir. Bunun için de uygun test raporları ve kısa ön me süresi onayları kazan üreticisi tarafından hazırlanmalıdır. Modern 3 geçişli düşük su hacimli silindirik kazan kesiti