Doğalgaz Dergisi 231. Sayı (Mart-Nisan 2022)

19 DOĞALGAZ • Mart-Nisan / 2022 üzerindeki bozulma ve hasarların yer - lerini tespit edebiliyor. Böylelikle doğal gaz kaçaklarının önüne geçiliyor. Daha da önemlisi, tüm bu özellikler, olası bir deprem öncesinde risklerin analiz edil - mesini mümkün kılıyor. Sorun önceden tespit edilebildiği için çözüm de erken gelecek; böylece bir deprem duru - munda İstanbul’un yeniden doğal gaza ulaşma süresi de hızlanacak. Eskiden bu teknoloji sadece ABD’de vardı ve bu hizmeti dünyaya kiralıyordu. Ar-Ge Merkezi’mizin bu projesi sayesinde artık Türkiye, bu teknolojiyi üreten ikinci ülke konumunda olacak. Olası bir İstanbul depremi riskine karşı da bir çalışmanız devam ediyor. Nedir bu proje? Olası risklerin etkilerini proaktif bir yaklaşımla azaltmayı çok önemsiyoruz. Meselelere bu çerçevede yaklaşıyoruz. Dolayısıyla İstanbul'da bir deprem olması durumunda, doğal gaz kaynaklı ikincil felaketlerin önüne geçmek için yeni ve çok değerli bir projeye başla - dık. İsmi, Fiberoptik (FO) Tabanlı Dep - rem Erken Uyarı Sistemi Geliştirilmesi Projesi. Aslında İGDAŞ’ın bir Deprem Erken Uyarı Sistemi var. Mevcuttaki sis - temimiz erken uyarı sinyallerini Kandili Rasathanesi’ne ait cihazlardan alıyor. Üzerinde çalıştığımız projede, erken uyarı sinyallerinin FO kablolar kullanı - larak üretilmesi amaçlanıyor. Yani Mar - mara Denizi tabanında bulunan mevcut FO kablolarını, erken uyarı sensörü ola - rak kullanmayı hedefliyoruz. Projeyle, Kandilli Rasathanesi’nden gelen veri - ler mevcut sisteme göre yaklaşık 6-10 saniye daha erken alınacak. Böylelikle mevcut sistemin doğal gazı kapatma süresi kısalacak. Özetle olası deprem sonrası yaşanabilecek doğal gaz kay - naklı ikincil felaketlerin önüne geçmek için önemli kazanımlar elde edilecek. FO kabloların Marmara Denizi altında bulunan fay hatları güzergâhında yer alması, her 10 metrede bir sensör özel - liği göstermesi, haberleşme için ekstra bir üniteye ihtiyaç olmaması projenin katma değerini artırıyor. Ayrıca FO sen - sörlerden alınan veriler sadece doğal gaz şebekesinde değil metro, tren, elektrik şebekesi, petrol hatları, su hatları, büyük veri altyapıları, büyük endüstriyel işlet - meler gibi birçok farklı sektör ve alanda kullanılabilecek. Deprem Erken Uyarı Sistemi bir akıllı şehircilik projesi. İstanbul’un akıllı şehir olması yönünde yürüttüğünüz başka projeleriniz var mı? Yüksek teknoloji artık çoğu şeyin uzaktan yönetimini mümkün kılıyor. İstanbul’un akıllı şehir olmasına yöne - lik çalışmalar kapsamında bir de en verimli haberleşme altyapısı olan uzak - tan okunabilen teknolojik sayaçların kullanılması üzerinde çalışıyoruz. Bu çalışmayı tamamladığımızda uzaktan yönetilen sayaçları kullanabilmek için gereken teknolojik özellikleri belirleye - rek, ihtiyaç duyulan loT sistemlerini geliştirmiş olacağız. İGDAŞ her zaman çevre kirliliğiyle mücadele eden bir kurum oldu. Bu kapsamda Ar-Ge Merkezi’nde doğayı koruyacak projeler üzerinde bir çalışma yürütülüyor mu? Sürdürülebilir çevre ve kalkınma bizim her zaman en büyük öncelikleri - miz arasında olacak. Şu sıralar evsel ve organik atıkların yol açtığı sera gazının emisyonunun azaltılması ve yenilene - bilir enerji kaynaklarının artırılması üzerinde çalışıyoruz. Amacımız organik atıklardan elde edilen biyogazı saflaş - tırarak en az yüzde 90 metan içeren saflaştırılmış ve yenilenebilir bir yeşil doğal gaz üretmek. Peki, güvenli doğal gaz kullanımıyla ilgili İGDAŞ Ar-Ge Merkezi’nde nasıl bir çalışma yapılıyor? Size çok önemsediğimiz vizyon bir çalışmamızdan söz etmek istiyorum. Doğal gazın aslında rengi de kokusu da yoktur. Olası tehlikelerin önüne geçmek için içine çürük sarımsak gibi kokan bir kimyasal ekleriz. Bu kimyasalı dünyada üreten sadece iki ülke var. Türkiye, bu kokuyu bu ülkelerden tedarik ediyor. Bir süredir, işte bu kimyasalı üretme çalışmalarını yürütüyoruz. Projeyi tamamladığımızda sadece sektörümüz için değil ülkemiz adına da vizyon bir projeyi hayata geçirmiş olacağız. Ar-Ge Merkezi’nin kurulması İGDAŞ’ın marka kimliğine nasıl katkılar sağladı? Öncelikle üniversitelerle iş birlikle - rimiz arttı. Bunun yanında yurt içi ve yurt dışında birçok firmayla projeler yürütmemiz uluslararası arenadaki bili - nirliğimize olumlu katkı sağladı. Bunla - rın sonucu olarak yurt dışı projeleri için firmalardan ortaklık teklifleri almaya başladık. Böylece fon kaynaklarına ulaşmamız kolaylaştı. Fon destekleriyle tamamladığımız çalışmalar sonucu hem ulusal hem uluslararası akademik yayın - larımızın sayısında da büyük artış oldu. Özetle Ar-Ge Merkezi’nin kurulması İGDAŞ’ı çok güçlendirdi, bundan sonra yolumuza daha da kararlı şekilde devam edeceğiz.