Kojenerasyon Teknolojileri ôzcan AĞABAY s d1 i e 9 'n r 8 d e 6 e c ' e n d s a M in ai B k a i o l n d ğ a ı. a Y Kz ü o i k ç ç s i e H k Ü o M l n di ü i v n h e g e r s n Ei d t t ü i e s di PÇreovj ree KB öo loü rmd üi n' na dt öe r Ul üzğmü a nE nMe ür jhi evne dis olarak çalışmaktadır. COGENERA TION TECHNOLOGIES Abstract: Combined Heat and Power or Cogeneration re• ters to the joint production of electric power and usefuı thermal energy through a sequential use of the prime mı:r ver energy. in /his study commercially available cogeneration technologies are briefly descrıbed. Oifferent cogeneration technologies are compared with special emphasis on availability, life, efficiency, application and operation characteristics. aôrzdeıtş ı kBki r ul el lşai kn ı mısı ı Gi l eü çe l Üe kr et rt ii mk vi evefyaay dKaol ıjeı snıenrıansbyior lni k et en eürrjei nt ii ln ymaessai doal abr aukl utnaannı mkl oa jneanbe irl ai r s. yBoun çt ae lkı şnmo laodj ial e rt ii ckaı sr iaocl aa rtaakn ı pt ı il mö mı şüt ırr, . vÇe rei mş i ,t l ui ykgouj el anme raavsey oi şnl e tt emken öo zl oej liilkel er i r; i çü az el ı şr ian bd ei l i rdl iuk , rularak, birbiri ile kıyaslanmıştır. 1 . GİRİŞ Birleşik ısı-güç üretimi veya kojenerasyon elektrik ve ısının birlikte üretilmesi olarak tanımlanabilir. Ana tahrik makinasında tüketilen enerjiden, ardışık olarak elektrik ve yararlı ısı - sıcak su veya buhar- üretilerek önemli ölçüde enerji tasarrufu ile ekonomik kazanç sağlamak mümkündür. Fizik kanunları gereği, fosil yakıt kullanılarak elektrik üretimi sırasında, birincil enerjinin % 501si kayıp olarak doğaya atılmaktadır. Kojenerasyon bu büyük kaybı önler ve yararlı ısı olarak kullanıcılara sunar. DOÔAL GAZ DERGiSi SAYI. 25 2. KOJENERASYON TEKNOLOJİLERİ Kojenerasyon terimi çok çeşitli teknoloji ve uygulamaları kapsamaktadır. Burada sadece, şu anda piyasada ticari olarak bulunan kojenerasyon teknolojileri irdelenmiştir, yani: 1. İçten yanmalı motorlar a) Gaz motoru b) Dizel motoru 2. Gaz türbinleri 3. Buhar türbinleri a) Karşı basınçlı türbin b) Ekstraksiyon/yoğuşma türbini 4. Birleşik (kombine) çevrimler. Yakıt hücreleri gibi yeni gelişmeler incelenmeyecektir. 3. İÇTEN YANMALI MOTORLAR Kojenerasyon sistemlerinde genellikle iki tür içten yanmalı motor kullanılmaktadır. Gaz motoru ve dizel motoru. 3.1. GAZ MOTORU 3.1.1. Genel Tanıtım Gaz motoru termodinamik açıdan Otto çevrimine dayanır. Yakıt ve yakma havası karbüratörde karıştırılıp sıkıştırılır. En yüksek sıkıştırma oranı 12.51dur. Daha yüksek basınçlarda vuruntu olabilir. Sıkıştırılan karışım bir bujide oluşturulan kıvılcımla ateşlenir ve motor mekanik güç üretir. Bugünlerde, pek çok gaz motoru daha fazla mekanik güç üretebilmek için süperşarj edilmektedir. Turboşarjlı motorlarda yakıt/hava karışımı silindire birkaç bar'lık bir basınçta gelir. Süperşarjlı olmayan, do51
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=