DMAL GAZ. DERGiSi SAYI. 25 İSTANBUL 1. ULUSLARARASI DOĞAL GAZ KULLANIMI VE DÖNÜŞÜMÜ SEMPOZYUMU Panel: 28 Kasım 1992 Doğal Gazın Gelişi ve Sorunları (Geçen Sayıdan Devam) lstanbul First lnternational Symposium on Natura! Gas Utilization and Conversion lstanbul !. Uluslararası Doğal Gaz Kullanımı ve Diinü;iimii Sempozyumu rerçevesinde 28 Kasım 1992 tarihinde gerçekle;tirilen "Doğal Gaz'ın Geli;i ve Sorunları" konulu panel, Prof Dr. Cahit ÖZGÜR yö'netiminde BOT AŞ, EGO, 1GDAŞ genel miidiirleri ve uygulayıcı-üretici firına yetkililerinin katılımı ile halka açık olarak gerçekle;tirildi. Türkiye'de doğal gaz ile ilgili uygulamalar, sorunlar vb. pek çok konu hakkında en yetkili ki;ilerce yapılan açıklamalar, verilen çevaplar tiim sektörü olduğu kadar, halkımızı da yakından ilgilendirınektedir. Panelde yö"netilen soruları ve cevapları, ta;ıdıkları bu önem nedeniyle okuyucularımıza tam metin olarak sunmaya devam ediyoruz. Panelistler: Mete GÖKNEL (BOTAŞ Genel Müdürü), Cihan ALTINÖZ (EGO Genel Müdürü), Turgay BAYLAV (İGDAŞ Genel Müdürü) Üretici Firma Yetkilileri: Ali EREN (ERENSAN), Ahmet OKUR ( T.D.D.), Nail YÜRÜTKEN (ALARKO), Mustafa SELÇUK (BİMTAŞ) Uygulayıcı Firma Yetkilileri: Cüneyt VARDAR, Sadi İNAL, Bektaş OKÇU, Ahmet EKTEM İkinci soru şöyle: "EGO'nun Maltepe bö'lgesindeki havagazı fabrikasında daha önce mevcut olup ;u anda sö'kiilrnii; bulunan gaz storageland'ların doğal gazın stoklanması amacıyla kullanılması miimkiin değil miydi? Şehrin belli bir bö'lgesinin saatlik fiks çeki;lerinin kar;ılanması, bu ;eki/de miimkiin olabilir miydi?" Cihan ALTINÖZ: Sanırım EGO'da böyle bir çalışma yapılmadı. Kullanılabileceğini de sanmıyorum, çün86 kü eski ve çok kötü bir durumdaydı. Onları doğal gaz depolama aracı olarak değil, anıt niteliğinde kullanmak mümkündü. "Doğal gaz yandığında çevreye zararlı olan azotoksit, karbonmonoksit gibi gazlar açığa çıkmakta; atık gazlarda ise, kıırıım ve partikiil maddelere rastlanmaktadır. Diğer yakıtlara oranla daha az çevreyi kirletiyor olması, doğal gazın da çevreyi kirlettiği gerçeğini deği;tirmez. Bu dımmida doğal gazın hava kirliliğini ö'nleyecek bir mucize olarak kamuoyuna sıınıılması halkı aldatmak değil midir?" Buradaki çok değerli akademisyenlerimizin yanında bu sorunun yanıtını vermek bana pek düşmez ama, şunu söyleyebilirim; Ankara'nın 3 yıl önceki hava kirliliğini şimdiki durumuyla karşılaştırdığımızda, Ankara'nın şu anda Avrupa Topluluğu hava kalitesinde olduğunu görebiliyoruz. Ankara 3 yıl önce Türkiye'nin en kirli kentiydi. Dördüncü soruda, "Arıkara'da ııygularıan, ısı enerjisi ihtiyacının 114 fazlası yaptırımının dayandığı gerekçe nedir. "denerek, soruya devam edilmiş. Böyle bir uygulamamız yok. Ayrıca Ankara'da baca yoğuşması denilen bir sıkıntı (çok fazla olmasa da) oldu. Kömür kazanı kullanan bazı konutlarda, baca genişliğinin doğal gaz kazanına geçişte uygun olmaması nedeniyle ısının yukarı çıkmadan soğuyup su buharına dönüşmesi, yoğuşmayı arcaya çıkardı. Yoğuşma, brülörün uygun seçilmesi halinde dahi olabiliyor ve açık konuşmak gerekirse, bu sadece yapım aşaması hatasından değil, bizden de kaynaklandı. Ayrıca 70'li yıllardaki Laz müteahhit modası, (Karadenizli arkadaşlarımız alınmasınlar), tüm Türkiye'de bilinçli olmayan kentleşmeyi meydana getirdi. Bacaların pek çoğunda iyi malzemeler kullanılmadı, bacalar düzgün yapılmadı, dışarıya konup, soğumaya yatkın hale bırakıldı. Biz Ankara'da şunu yaptık; sorun yaşanan tüm bacaların içine, bacayı daraltan bir sistem koyduk. EGO'nun yan kuruluşu olan AKSAŞ A.Ş.'ne bayilik alarak, baca sıkıntısı çekilen yerlere ulaştık. Ankara'da 4 bin bacayı etüd ettik. Yoğuşma yapıp tuğlaları erimiş, sıvaları dökülmüş, bina ve daire içlerine kadar gelmiş oLn acil durumdaki binalarda önlem aldık, önlem almayanlara yasak koyduk. Şu anda Ankara'da öyle ciddi bir sorun yok. "Arıkara'daki doğal gaz projesinde, elektrikli pi;irme ocaklarında, fırınlarda, esnek bağlantı elemanı olarak içi kenetli, üzeri lastik hortumlu ithal malı kııllanılmı;tır. Konutlarda topraklama hattının bıılımmainası gerçek bir olgudıır. Elektrikli pi;irme cihazlarında olıı;an elektrik kaçağı birikimi, doğal gaz esnek bağlantısını direnç gibi çalı; tırmaktadır. Türkiye gerçekleri go·zö' niine alınarak yapılan deney sonucu, yukarıda sö'zii edilen bağlantı hortumu 4 dakikada 120 derece sıcaklığa çıkarak tehlikeli kullanımı vurgıılamı;tır. Ankara'daki konutlarda doğal gaz bağlantısı ev içi elektrik tesisatlarının gerçek anlamda topraklı olması kontrol edildikten sonra mı yapılmı;tır? Elektrik tesisatı topraklı değilse, içi paslanmaz çelik, dıp yiiksek ısıya dayanıklı PVC kaplı ve altında O, 7 5 metrekare özel ö'rgiilii bakır ;antlı hortum kullanılması gerekmez mi? (Aynı deneyde 10 dakikada 25 derece sıcaklığa ula;ılmı;tır.)" Ankara'da toprak ham olmayan binalarda testler yaparak ve olmayan yerlerde bazı önlemler alınması şartıyla uygulamalar yaptık. Mutfakta hortumların yanması ve erimesi nedeniyle çıkan bazı yangınlar oldu. Bu konuyla ilgili uyarılarımızı gazete ve diğer yayın organlarında yaptık. Önerilen malzemeyi bilmiyo-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=