37 ENERJİ & DOĞALGAZ • MAYIS-HAZİRAN / 2025 MAKALE VERIMLILIK İYILEŞTIRMEDE YENI YAKLAŞIMLAR VE TEKNOLOJIK GELIŞMELER Son yıllarda, termik santrallerde verimlilik iyileştirme konusunda önemli yenilikler ortaya çıkmıştır. Bu yeni yaklaşımlar, teknolojinin ilerlemesiyle birlikte, daha yüksek verimli sistemler ve çevre dostu çözümler sunmaktadır. Yeni gelişmeler arasında şunlar öne çıkmaktadır: SÜPER KRITIK VE ULTRA SÜPER KRITIK TEKNOLOJILER Süper kritik (SC) ve aşırı süper kritik (USC) teknolojiler, termik santrallerin verimliliğini artırmak için kullanılan modern tekniklerdir. Bu teknolojilerde, buharın basıncı ve sıcaklığı, geleneksel santrallere göre çok daha yüksek seviyelere çıkarılmaktadır. Bu sayede enerji dönüşüm verimliliği arttırılmaktadır. Süper kritik türbinler, buharın sıcaklık ve basınç seviyelerinde daha verimli çalışabilmektedir. Bu teknolojilerin avantajları arasında; daha yüksek verimlilik, düşük CO₂ emisyonları ve yakıt tüketiminde azalmalar bulunmaktadır. KOMBINE ÇEVRIM SISTEMLERI Kombine çevrim (CC) sistemleri, termik santrallerde kullanılan bir başka önemli teknolojik geliştirmedir. Bu sistemler, hem gaz türbini hem de buhar türbini kullanarak iki ayrı enerji üretim sürecini birleştirmektedir. Gaz türbini, ilk enerji dönüşümünü sağlarken, atık gazlar buhar türbinini çalıştırarak ek enerji üretmektedir. Verimlilik artışı sini sağlamaktadır. Türbinlerin verimliliği arttıkça genel santral verimliliği de artmaktadır. Santrallerde kullanılan yakıtın kalitesi ve bileşimi, termik verimliliği doğrudan etkilemektedir. Termik santrallerde verimlilik iyileştirme teknikleri olarak hali hazırda birkaç geleneksel yöntem bulunmaktadır. Bu yöntemler yerine artık günümüzde enerji kayıplarını en aza indirgemek ve verimliliği arttırmak için yeni yaklaşımlar ve yeni teknolojiler kullanılmaya başlanmıştır. Geleneksel yöntemler arasında en yaygın olan teknikler şunlar olmuştur: Rejeneratif ısı değiştiriciler sayesinde (sıcak akışkandan gelen ısının soğuk akışkana aktarılmadan önce aralıklı olarak bir termal depolama ortamında depolandığı bir ısı değiştirici türü), santralin atık ısısı geri kazanılarak ısıtma işlemlerinde kullanılmaktadır. Bu sayede ek yakıt tüketimi azalmakta ve verimlilik artmaktadır. Eklenti ısı işlem sistemleri; daha verimli enerji üretimi sağlamak amacıyla kullanılan ısı geri kazanımı ve atık ısıyı yeniden enerjiye dönüştürme yöntemleridir. Yüksek verimli türbinler, daha yüksek basınç ve sıcaklık koşullarında çalışabilen, daha verimli buharın kinetik enerjisiyle ve birtakım özel düzenekler yardımıyla bir dönme devinimine giren aygıtlardır. Bu türbinlerin kullanılmasıyla santral verimliliği artırılabilmektedir. İleri ısı pompaları ile soğutma sistemlerinin verimliliği arttırılarak enerji kayıpları minimize edilmektedir. Bu sistemler, düşük kaliteli atık ısıyı geri kazandırarak verimliliği artırmaktadır. Termik Santral
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=