27 ENERJİ & DOĞALGAZ • TEMMUZ - AĞUSTOS / 2025 ÇEVIRI MAKALE Doygunlukta çalışmanın nedenleri şunlar olabilir: • Eksik/arızalı filtreler veya yetersiz bakım nedeniyle hava tarafındaki ısı değiştiricinin kirlenmesi • Küçük boyutlu ısı değiştirici • Yetersiz besleme sıcaklığı VANALARIN YANLIŞ BOYUTLANDIRILMASI Bir hava işleme ünitesindeki ısı eşanjörü üretici tarafından tasarlanırken, vana genellikle ısıtma mühendisi tarafından belirlenir ve bu da vananın optimum boyutlandırılmamasına yol açabilir. Hava işleme üniteleri genellikle nominal yük için tasarlanır, ancak çoğunlukla kısmi yükte çalışır. Dinamik ısıtma veya soğutma yükü koşulları ve değişken hava debileri, ısı eşanjörünün ve kontrol vanasının hassas bir şekilde boyutlandırılmasını gerektirir. Vana boru çapına göre belirlenirse, bu genellikle aşırı boyutlandırmaya ve dolayısıyla kısmi yükte hatalı bir kontrol karakteristiğine neden olur. Küçük vana açıklıkları bile aşırı akış hızına yol açarak besleme havasında sıcaklık dalgalanmalarına ve konfor kaybına neden olur. Bu dalgalanmalar komşu sistemleri de etkileyebilir. Öte yandan, çok küçük vanalar akış hızını kısıtlar. Isı eşanjörü, genişletme veya kullanım değişikliği durumunda ek kapasiteye sahip olabilir, ancak vana, sürekli olarak tamamen açık olmasına rağmen daha yüksek bir akış hızına izin vermez (bkz. Şekil 5 ). ÇALIŞMA DURUMLARI TASARIM DURUMUYLA EŞLEŞMIYOR Isı eşanjörünün tasarımı, ısıtma veya soğutma kapasitesine, su sıcaklıklarına, su akış hızına ve hava akış hızına göre belirlenir. Tasarımdan sapan çalışma durumları sorunlara yol açabilir. Daha yüksek besleme sıcaklıkları, ısı eşanjörünün "aşırı büyük" olmasına neden olur ve akış hızındaki küçük değişiklikler, çıkışta büyük değişikliklere yol açar. Bu durum, kontrolü zorlaştırır ve salınım eğilimini artırır. Şekil 6'daki iletim davranışı, besleme sıcaklığı çok yüksek olduğunda alt akış aralığındaki çalışma noktalarını göstermektedir. Besleme sıcaklıkları çok düşükse, ısı eşanjörü gerekli çıkışı aktaramaz ve doygunlukta verimsiz çalışır. İstenilen çıkış elde edilemez ve bu da konforun azalmasına neden olabilir. ENERJI VERIMLILIĞINI ARTIRMAK IÇIN OLASI ÇÖZÜMLER Yukarıda belirtilen sorunlara yönelik aşağıdaki çözümler enerji verimliliğinin ve oda konforunun iyileştirilmesine katkıda bulunabilir. ŞEFFAFLIK YARATMAK Ölçülen değerlerin kullanılabilirliği, özellikle tasarım değerlerinin değişiklikler nedeniyle artık doğru olmadığı mevcut sistemlerde, ısı eşanjörünün veya hidrolik sistemin verimsiz çalışmasını tespit etmek için çok önemlidir. Şeffaflık ayrıca, yeni sistemlerdeki arızaların erken aşamada tespit edilmesine de yardımcı olur. Aktarılan çıktıyı hesaplamak için vana konumu, sıcaklıklar ve su akış hızı gibi önemli ölçüm değerleri kaydedilmelidir. Aktarım çıkışı, akış hızıyla bağlantılı olarak aktarım davranışını temsil eder ve bu da sistemin verimliliği hakkında bir gösterge sağlar. Bu veriler ancak işlendiğinde işe yarar. Dijital iletişim (örneğin Modbus, BACnet), hava işleme ünitesi veya bina yönetim sistemi tarafından değerlendirme ve optimizasyona olanak sağlar. Şekil 5. Çok küçük bir vana ile sınırlı akış hızı. Şekil 6. Çok büyük bir ısı değiştirici ile transfer davranışı.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=