28 ENERJİ & DOĞALGAZ • TEMMUZ - AĞUSTOS / 2025 AKIŞ HIZININ ÖLÇÜLMESI VE KONTROL EDILMESI Hidrolik bir sistemdeki basınç dalgalanmaları, hava işleme ünitesi tarafından telafi edilmelidir. Bu genellikle besleme havası sıcaklık kontrolü aracılığıyla yapılır, ancak kontrol iyi ayarlanmamışsa bu durum yavaş tepkimeye ve olası salınımlara yol açar. Akış hızını kontrol eden basınçtan bağımsız vanalar, su tarafındaki basınç dalgalanmalarını telafi ederek ve istikrarlı iletim koşulları sağlayarak daha doğrudan bir çözüm sunar. Ayrıca, maksimum akış hızını ayarlayarak basit bir hidrolik dengeleme sağlayarak hem zamandan hem de paradan tasarruf sağlar. Hem mekanik hem de elektronik basınçtan bağımsız vanalar mevcuttur. Elektronik basınçtan bağımsız vanalar, debi değerinin ölçülen bir değer olarak bilinmesi ve değerlendirme için kullanılabilmesi avantajını sunar. Ayrıca, dinamik olarak ayarlanabilir geniş bir kontrol aralığı sunarak debi değerinin uyarlanmasını ve hatalı boyutlandırmanın önlenmesini sağlar. ÇIKTININ ÖLÇÜLMESI VE KONTROL EDILMESI Bir ısı eşanjörünün aktarılan çıkışı, akış hızı ve besleme ile dönüş arasındaki sıcaklık farkı esas alınarak ölçülebilir ve hesaplanabilir. Bu, sistemde şeffaflık yaratır. Bu ölçüm bir vana ile birleştirildiğinde, çıkış da kontrol edilebilir. Bu, pratikte bazı önemli avantajlar sağlar. Güç kontrolü, beslemedeki basınç ve sıcaklık dalgalanmalarının algılanmasını ve telafi edilmesini sağlar. Ayrıca, sistemin mükemmel doğrusallaştırılmasını sağlar ve özellikle kısmi yük aralığında sıcaklık kontrol cihazının kararlı çalışmasını kolaylaştırır. Performans ve debi, daha uzun bir süre boyunca analiz edilebilir ve bu da yukarıda açıklandığı gibi sistemin iyileştirilmesi için değerli bilgiler sağlar. Enerji izleme özelliğine sahip elektronik basınçtan bağımsız vanalar (enerji vanaları olarak da bilinir), bir akış sensörünü sıcaklık sensörleri ve bir vana ile birleştirir. Akış hızını ve çıkışı otonom olarak kontrol eder ve ölçülen tüm değerleri iletişim arayüzleri aracılığıyla üst düzey sisteme sunar. VANA, HAVA IŞLEME ÜNITESI ÜRETICISININ TESLIMAT KAPSAMININ BIR PARÇASIDIR Hava işleme üniteleri (AHU'lar) giderek daha fazla "bağlantıya hazır" olarak sunulmaktadır. Bu, kontrol ve saha cihazlarının (aktüatörler ve sensörler) teslimat kapsamının bir parçası olarak doğrudan AHU üreticisi tarafından tedarik edildiği anlamına gelir. Genellikle, ısı eşanjörlerini kontrol etmek için uygun vana-aktüatör kombinasyonu üretici tarafından tedarik edilmez ve diğer sektörler tarafından planlanıp kurulur. AHU üreticisi vanayı da tedarik ederse veya en azından tasarlarsa, ısı eşanjörünün kontrolüyle ilgili sorunlar önlenebilir. Isı eşanjörünün boyutlandırılmasından sorumlu üretici, böylece uygun vana boyutunu belirleyebilir ve vananın aşırı boyutlandırılmasını önleyebilir. AHU'nun entegre kontrolü vanaya göre optimize edilebilir ve bu da kontrol kalitesini artırır. Ayrıca, vana aktüatörüne iletişimsel bir arayüz tasarlanarak tüm önemli verilerin AHU'da erişilebilir olması sağlanabilir. Analog entegrasyon sayesinde, vana aktüatöründen gelen önemli bilgiler kontrol sistemine veya bina yönetim sistemine iletilmez. TARTIŞMA Mümkün çözümler, pratikte uygulandıkları ölçüde iyidir. Bu tür çözümler uygulanırken genellikle bazı engellerle karşılaşılır. ŞEFFAFLIK YARATMAK Ölçülen değerlerin kaydedilmesi başlangıçta daha yüksek maliyetler anlamına gelse de, bunlar genellikle 15 ila 20 yıllık bir işletme süresi boyunca kendilerini birkaç kat amorti eder. Vana konumu, sıcaklıklar ve debi gibi önemli değerlerin kaydedilmesi, performansın şeffaf bir şekilde değerlendirilmesini sağlar. Enerji izleme özelliğine sahip elektronik basınçtan bağımsız vanalar bu değerleri otomatik olarak ölçüp görselleştirebilir. Zorluk genellikle vana-aktüatör kombinasyonunun hava işleme ünitesinin cihaz kontrol sistemine entegre edilmesinde ortaya çıkar. Analog entegrasyonun aksine, dijital entegrasyonda tüm bilgiler daha üst düzey bir sisteme açıktır. Analog kontrol kaçınılmazsa, mevcut bilgileri okumak için en azından hibrit entegrasyon kullanılabilir. AKIŞ HIZININ ÖLÇÜLMESI VE KONTROLÜ Basınçtan bağımsız vanalar tamamen geliştirilmiş olsa da, daha pahalı oldukları için henüz her yerde kullanılmamaktadır. Ancak elektronik basınçtan bağımsız vanaların kullanımı, örneğin hidrolik dengeleme ve sonrasında işletme optimizasyonu için gereken çabayı azaltarak uzun vadede maliyet tasarrufu sağlayabilir. PERFORMANSIN ÖLÇÜLMESI VE KONTROL EDILMESI EPBD Direktifi (Binaların Enerji Performansı Direktifi), ÇEVIRI MAKALE
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=